1. Günlük Çalışma Süresi Arasında Dinlenme: Ara Dinlenmesi

Çalışanların öğlen tatili, yemek paydosu gibi isimler verdiği “ara dinlenmesi”, günlük çalışma süresinin ortasında verilen ve işçilerin zorunlu ihtiyaçlarını karşılayıp dinlenmelerini amaçlayan bir serbest süredir.

Ara dinlenmesi süresi  çalışma süresinden sayılmaz (İşK. md. 68/son). İşçi ara dinlenmesinde işyerinden ayrılabilir. Eğer bu süre içinde çalıştırılırsa bu şekilde günlük çalışma süresinin aşılması halinde fazla çalışma söz konusu olur.

Ara dinlenmesi; 4 saat veya daha kısa süreli işlerde en az 15 dakika, 4 saatten fazla ve 7.5 saate kadar(7.5 saat dahil) süreli işlerde en az yarım saat, 7.5 saatten fazla süreli işlerde en az bir saat olarak verilir.(İşK. md. 68/1). Bu süreler sözleşmeyle artırılabilir, fakat azaltılamaz.

Ara dinlenmesinin bir defada aralıksız olarak kullanılması esas olmakla birlikte, iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesiyle belirlenmiş olmak kaydıya , iklim, mevsim ya da o yerdeki gelenekler veya işin niteliği göz önünde tutularak aralıklı olarak kullanılması da mümkündür.

2. Haftalık Dinlenme: Ücretli Hafta Tatili

1924 yarihli ve 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanun, nüfusu on bin veya daha fazla olan şehirlerdeki işyerlerinde haftada bir gün faaliyetin tatilini öngörmüş, önceleri cuma günü olan hafta tatili 1935’de pazar günü haline gelmiştir.

Pazar günü çalışmasını sürdüren işyerlerinde (bkz. Hafta Tatili Hk. K. md. 4-5) çalışanlar, dönüşümlü olarak haftanın bir başka günü hafta tatili haklarını kullanırlar. İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde , işçilere tatil gününden önce 63. maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.(İşK md.46/1).

İş Kanunu, hafta tatilini ücretli hale getirmiştir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın ücreti tam olarak ödenir. (İşK. md.46/1).

Hafta tatili ücretine hak kazanmak için çalışılması gereken altı iş gününün hesabında aşağıdaki süreler çalışılmış gibi hesaba katılır (İşK. md.46/3):

1.Çalışılmadığı halde çalışma süresinden sayılan zamanlar(bkz. İşK.md.66)

2.Kanundan veya sözleşmeden kaynaklanan tatil günleri (bkz Ulusal Bayramlar ve Genel Tatiller Hk. K. md. 1,2).

3. Evlenmelerde üç  güne kadar; ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri,

4. Hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme süreleri,

5. İş veren tarafından verilen diğer izinler,

6. Zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmadan işveren tarafından işyerinin haftanın bir veya birkaç günü tatil edilmesi halinde çalışılmadan geçen günler.

Hafta tatili olarak ödenen ücret çıplak ücrettir.(İşK. md.50) . Hasta izinli, mazeretli olduğu hallerde dahi ücreti tam ödenen aylık maktü ücretli işçilere ayrıca hafta tatili ücreti ödenmez (İşK. md. 49/4). Saat ücretiyle çalışanların tatil ücreti, saat ücretinin 7.5 katıdır (İşK. md. 49/3). Zorlayıcı sebeplerle işin bir haftadan uzun bir süre tatil edilmesi halinde, işçilere hergün için ödenecek yarım günlük ücret, hafta tatili için de ödenir(İşK. md.. 46/5)

SORU: Özgür Bey, ben 08.12.1975 doğumluyum. 11.03.1995 tarihinde Belçika’ya yerleştim ve burada çalışıyorum. Türkiye’de 25.10.2015 senesinde 60 günlük ssk’dan hizmetim bulunmaktadır. Belçika’da çalışmış olduğum bu süreleri Türkiye’den yurtdışı borçlanması yapabilir miyim ve ne zaman emekli olurum? Mücahit  GÜMÜŞ

CEVAP: Mücahit Bey, Belçika’da çalışmış olduğunuz süreleri Türkiye’de yurtdışı borçlanması yapabilirsiniz. Yurtdışı borçlanması ile de Türkiye’de ki işe başlangıç tarihinizi 11.03.1995 tarihine çekerek 55 yaş 5750 gün şartı ile 08.12.2030 senesinde emekli olabilirsiniz.

SORU: Özgür Bey, işe başlangıç tarihim 10.04.1996, doğum tarihim de 29.06.1971 ne zaman emekli olabilirim? Ayşe KESKİN

CEVAP: Ayşe Hanım, siz 52 yaş 5825 gün şartı ile 29.06.2023 tarihinde emekli olabilirsiniz.