İleri teknoloji, sıra dışı maden ve element gerektiriyor. Geleceğini ileri teknolojide gören ülkeler ve küresel şirketler gelecekte rağbet görecek madenlerin peşine düştü. Apple kobalt için anlaşma yapacağı üretici firma ararken, uranyumun risklerinden korunmak isteyen ülkeler santrallerinde metal oluşumunu sağlayan beş element son yıllarda yükselişe geçmiş durumda…

ABD Hükümeti kendi ekonomisi ve ulusal güvenliği için stratejik gördüğü madenlerin taslak listesini 16 Şubat 2018 tarihinde yayınladı. 35 maden ve minerali içeren listede, hafniyum, helyum, berilyum, magnezyum, germanyum, lityum, volfram, zirkonyum, alüminyum, platin grup madenleri, krom, kalay, barit, tellür, renyum, antimon, titanyum, potasyum, bizmut, vanadyum, sezyum, fluorit, galyum, grafit, indiyum, manganez, niobyum, nadir topraklar, rubidyum, skandiyum, stronsiyum, tantal, arsenik, uranyum var.

TOBB Türkiye Madencilik Meclisi Başkanı İsmet Kasapoğlu’nun uyarıları önemli. Kasapoğlu’nun “elektrik-hibrit otmobiller için lityum bataryaları, hidrojen yakıtlı otomobiller için platin esaslı katalizörler, modern uçakların imalatı için renyum süper alaşımları kaçınılmaz gereklilik olarak görülmektedir uyarısı var. 

Ülkemizdeki geleneksel maden arama ve üretim faaliyetlerine paralel olarak, sektörde sürdürülebilir ve çevre uyumlu üretime doğru dönüşüm yapılabilmesi için ileri teknoloji metalleri üretimine ilişki yurtiçi hammadde kaynaklarının araştırılmasına acilen ağırlık verilmesi gerekir. Bu konuda özel sektörün kabul görecek etkili yatırım programları desteklenmeli ve teşvik edilmelidir” diyor.

Dünya gündeminde ABD Başkanı Trump’ın Section 232 yasası uyarınca demir ve alüminyum ithalatına vergi kararı alması bu madenleri konuştururken, küresel dev firmalar ileri teknolojili üretime katkı sağlayacak maden ve minerallerin peşinde.

Türkiye bu açıdan şanslı. Ülkemizde temel sektörler ile ileri teknolojilerin ihtiyacı olan hammaddeler antimuan, kromit, kobalt, germanyum, galyum, indiyum, lityum, magnezyum, molibden, platin, paladyum, radyum, nadir toprak elementleri, renyum, titanyum ve tungsten olarak sıralanıyor. Yerli kaynaklar bu açıdan Türkiye’nin küresel pazarlarda rekabet gücünü de etkileyecek gibi gözüküyor.

Bununla beraber Türkiye’de ileri teknolojili ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılan madenler ise ağırlıklı olarak bor, toryum, ve kobalttan oluşuyor. Geleceği şekillendirecek onlarca maden arasında, son dönemlerin gündemini işgal eden beş maden şu şekilde sıralanıyor:

1- Kobalt: Birçok lityum iyon pilin de önemli bir bileşeni. Dünya rezervinin yarısı Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde.

2- Sezyum 137: Askeri ve ileri teknoloji alanında kullanılıyor.

3- Toryum: Dünyanın enerji haritasını değiştirecek nitelikte.

4- Paladyum.

5- Perovskit: Güneş enerjisinde yeni süper madde.

Geniş bilgi için: Derin Ekonomi Dergisi- Mayıs 2018. Sayı 36.