Gelir İdaresi Başkanlığınca (GİB) 2019-2021 dönemine ilişkin Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı hazırlandı. Edinilen bilgilere göre, 39 eylemden oluşan planın ‘Gönüllü uyum seviyesinin yükseltilmesi’, ‘Denetim kapasitesinin daha güçlü hale getirilmesi’, ‘Mevzuatın gözden geçirilmesi ve düzenlemelerin yapılması’, ‘Kurumlar arası veri paylaşımının geliştirilmesi’ ve ‘Toplumun her kesimine yönelik farkındalığın artırılması’ başlıklarında 5 ana bileşeni bulunuyor. Plan kapsamında, ödemelerin nakit yerine banka kartı gibi ödeme araçlarıyla yapılmasının teşvik edilmesi amacıyla kart kullanıcısı ve üye iş yerleri nezdinde avantaj sağlayan düzenlemeler hayata geçirilecek.

ELEKTRONİK UYGULAMALAR

Kayıt dışılığın yoğun olduğu sektörlerde ödemeyle mali belgenin uyumunun sağlanmasına yönelik e-fatura, e-arşiv fatura, e-irsaliye, yeni nesil ödeme kaydedici cihaz, mobil POS gibi elektronik uygulamalar yaygınlaştırılacak. Serbest bölgeler, antrepo rejimi ve dahilde işleme rejimi gibi gümrük rejimleri ve özel amaçlı bölge uygulamaları mevzuatı ve sistemleri gözden geçirilecek. Bu sistemlerin amacı dışında kullanımını engelleyecek mekanizmaların kurulması ve diğer sistemlerle entegrasyonu sağlanacak.

ÜÇ VE ÜZERİ İŞÇİ ÇALIŞTIRANA BANKA ŞARTI

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veri tabanıyla GİB veri tabanından yararlanılarak yapılan risk analizi sonuçlarına göre belirlenen riskli iş yerleri nezdinde fiili ve elektronik denetim yürütülecek. Üç ve üzeri işçi çalıştıran işverenlerin ücret ödemelerinin bankalar vasıtasıyla gerçekleştirilmesine yönelik düzenlemeyle bu kapsamda elde edilen verilerin analizi yapılacak. Şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan kartlı taşıma sistemlerinin ülke çapında yaygınlaştırılması sağlanacak. Şehirler arası tarifeli yolcu taşımacılığında düzenlenen yolcu taşıma biletlerinin e-bilet olarak düzenlenmesi sağlanacak ve ilgili kurumlarla veriler paylaşılacak.

E-BİLET YAYGINLAŞACAK

Gübre Takip Sistemi bünyesinde yer alan verilerin GİB ile paylaşımı sağlanarak, söz konusu veriler e-fatura sistemiyle entegre edilecek. Spor müsabakaları, tiyatro, sinema ve konser etkinlikleri gibi biletle girilen alanlarda e-bilet uygulaması yaygınlaştırılacak ve belirlenecek etkinliklere zorunluluk getirilecek. Taşınmaz Değerleme Sistemi kapsamında elde edilen veriler ve ekspertiz raporları ilgili kurumlarla paylaşılacak. Sahte belge düzenleyen mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının resen durdurulmasına yönelik idari ve teknik düzenlemeler yapılacak.

NELER YAPILACAK?

-Gayrimenkul alım satımında ihtiyari olarak kullanılan Tapu Takas Sistemi yaygınlaştırılacak ve sistemin araç alış ve satış işlemleri de dahil benzer satışlarda kullanılması yönünde düzenlemeler yapılacak.

-Turizmde internet siteleri üzerinden veya emlakçılar aracılığıyla gerçekleşen işletme dışı konaklama faaliyetler ve rezervasyonların takibinin yapılmasıyla elde edilen çıktılar, ilgili denetim birimleriyle paylaşılacak.

-Kayıt dışı, kalitesiz ve yüksek bedelle mal ve hizmet satmak amacıyla piyasa fiyatından daha düşük bedelle turistik turlar düzenleyen kişi, işletme ve acenteler takip edilecek, bu alanda gerekli yasal düzenlemeler yapılacak.

-Başta kadınların yoğun çalıştığı sektörlerde kayıtlı kadın istihdamını artırmaya yönelik farkındalık faaliyetleriyle sosyal yardım alanları kayıtlı çalışmaya yönlendirici bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecek. 

-Doktorların özel hastanelerde yapmış olduğu işlemlere ait Özel Hastaneler Yönetmeliği gereğince tutulması ve bildirilmesi gereken kayıt ve bilgilerin, Sağlık Bakanlığınca kurulacak elektronik sistemlere girişleri yapılacak.

-İnşaat projesinin onayından itibaren her aşamanın izlenebilmesi için gerekli sistem ve teknik altyapı vasıtasıyla kurumlar arası veri paylaşımı ve çapraz kontrol gerçekleştirilecek. 

-Tarım ve Orman Bakanlığında dinamik veri akışının gerçekleştiği analiz platformu kurulacak. Dış ticaret verileriyle Hal Kayıt Sistemi verilerinin TÜİK’in ürettiği tarımla ilgili verilerle entegrasyonu yapılacak. 

-Çocuklar başta olmak üzere, toplumun tüm kesimlerinde sosyal güvenlik ve vergi bilincinin geliştirilmesi amacıyla izlenme oranı yüksek çizgi film ve dizilerin içeriğine, bu konuya ilişkin senaryolar eklenerek yayınlanacak. 

-Ödeme işlemlerinde banka kartları ve benzeri ödeme araçlarının kullanımı özendirilecek. Uyumlu mükelleflere kamu tarafından sunulan hizmetlerde ayrıcalık sağlayan düzenlemeler yapılacak. 

-Tapu işlemlerinde gerçek bedelle satış işlemlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla söz konusu işlemler diğer kurumlardan alınan bilgilerle karşılaştırılarak analiz edilecek. Gerçek beyanda bulunulmayan uyarılacak.

-Bir takvim yılı içinde kanunda belirtilen sınırın üzerinde taşıt ve gayrimenkul satış işlemi yapanlar, vergi kanunları uyarınca ticari kazanç elde eden mükellef kapsamında değerlendirilecek.