Önemli bir gösterge adım adım düşüyor.

TÜİK’in açıkladığı ekim ayı rakamları tüketici güvenindeki kan kaybının sürdüğünü gösterdi.

Çünkü…

Vatandaşın ekonomiye dönük bakışını yansıtan tüketici güven endeksi 3 aydır üst üste geri viteste!

Peki bu durum ne anlama geliyor?

Tüketicinin eğilimini ortaya koymak üzere sorulan anket sorularına verilen yanıtlardan oluşan endeks…

Ekimde 67,3 puanla yılın 3. en düşük aylık seviyesine inmiş durumda.

Ve dip noktaya da 1,7 puan kaldığını görüyoruz!

Üst üste 3 aydır gerçekleşen geri çekilme iyi okunmak zorunda.

Çünkü ekonomik aktiviteye dair vatandaşın olumlu beklentilerinin azaldığını söylüyor rakamlar.

Mayıstaki 72,8’lik zirve değerin 5,5 puan altına inilmiş vaziyette tüketici güveninde!

Detay endekslere baktığımızda vatandaşın maddi durum beklentisinin yüzde 2,9 daralarak adeta çakıldığını görüyoruz.

Gelecek beklentileri iyimserliğini kaybetmeye başlamış durumda.

Çünkü vatandaş genel ekonomik duruma bakışında giderek umut kaybediyor.

Önümüzdeki 12 aylık dönemde ekonomik durumun daha iyi olacağını bekleyen tüketici sayısında yüzde 4,5 oranında azalma var.

Kısacası ekonomik büyümeye dair kafalar karışmış görünüyor.

Buna karşın işsiz sayısı beklentisi endeksinin yüzde 0,6 oranında artması çelişkili bir görüntü sergiliyor.

Eğer genel gidişata dönük beklentiler iyimserliğini yitiriyorsa; işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalması beklenir normalde!

Oysa vatandaş bu anlamda farklı düşünüyor.

Yani devletin istihdama dönük destek politikalarına güvenini sürdürüyor demektir. 

Ve neticede temkinli bir duruşun sahnelenmesi olasılığını görüyoruz ortaya çıkan anket rakamlarından.

Çünkü…

Tüketicinin tasarruf etme ihtimalini gösteren endeks yüzde 4,2 oranında artmış görünüyor.

Demek ki; vatandaş kazancında kayda değer bir yükselme beklemezken tasarruf edebileceğini düşünüyor!

Bu anket verisi neticede tüketicinin alışverişe eskisi kadar ilgi göstermeyeceğinin işaretlerini taşıyor.

Yani tüketim tarafında ivme kaybı riski gözden kaçırılmamalı.

 

Esnafın kredi musluğu

 

Endekslerin işaret ettiği ve daha ziyade 2018’e dönük yavaşlama olasılığı…

Yeni teşvik ihtiyacının boşa olmadığını gösteriyor.

Nitekim “mevcut dönemin dayanaklı tüketim malı alımı için uygunluğuna” dair soruya verilen yanıtlar ilgili endeksi yaklaşık 10 puan düşürmüş!

Bu durum genel gidişata dönük endişeler kadar vergi desteklerinin eylül sonunda kalkmasının bir yansıması aynı zamanda.

Buna karşın ankete göre vatandaşın otomobil ve konut alım umutları ise yükselişte.

Yani para bu iki kategoriye gidecek. Dolayısıyla rutin alışveriş için ekstra desteğe ihtiyaç duyulabilir!

Yoksa esnaf ve sanatkar da sıkıntıya düşebilir.

Dolayısıyla tüketim doğrudan desteklenmeyecekse vatandaşa dolaylı da olsa yansıyacak para akışı yaratılmalı.

Bu anlamda esnaf ve sanatkara dönük 200 bin TL’ye çıkan kredi üst limiti bir fırsat sunuyor. Aynı zamanda 500 bin TL’yi bulan araç ve işyeri destek kredisi de önem taşıyor.

Yeni rakamlarla kredi kullanımının dün itibarıyla başladığını açıklayan TESKOMB Başkan Vekili Bahri Şarlı ihtiyacı olan esnafın başvurularını beklediklerini ifade etti.

Şarlı’ya göre yüzde 5 faizli uzun vadeli bu krediler ekonomik canlanmaya ciddi bir katkı sunacak.