Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı, Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, salgın devam ettikçe varyantların ortaya çıkabileceğini söyledi. İlhan, “İngiltere varyantı ile konuşmaya başladığımız varyantlar hayatımıza girdi hatta konuşmadığımız daha çok varyant oldu ama bunlar kayda değer bir değişiklik yapmıyordu. Yeni varyantın farkı şu; virüsün şeklinde gördüğümüz gibi dışındaki vantuz yapılarında değişiklik meydana getiriyor ve çok fazla bir değişiklik. Değişiklik de virüsün yapışmasını artırıyor, böylece de daha kolay şekilde vücuda girebiliyor, bu da riski arttırıyor. Bu da hızlı bulaşmayı sağlıyor. Hızlı bulaşmadan dolayı da endişe ediyoruz” diye konuştu.

‘SOSYALLEŞMENİN ÇOK OLDUĞU YERDE PATLADI’

Prof. Dr. İlhan, yeni varyantın tespitinden sonra hızla yayıldığını vurgulayarak, “Geçtiğimiz hafta Afrika’da saptandıktan sonra rakamlar patlayıcı şekilde arttı, hızlı şekilde yayıldı. Varyant aslında ilk başta Güney Afrika’da çıkmadı, Botsvana’dan çıktı, yayılım ile birlikte Güney Afrika yeni varyantın kaynağı gibi görüldü. Dünyada 5 kıtada artık varyant görülüyor. Üniversite öğrencilerinin çok fazla olduğu yerde, Güney Afrika’nın Johannesburg şehrinin yakınında aşırı kalabalık bir mekanda yani sosyalleşmenin çok olduğu yerde birden bire patlayıcı şekilde artıyor. Belki kaynak gençler değil; ama bu şekilde ortaya çıkıyor. Kaynağı ile ilgili de şöyle bir yaklaşım var; muhtemelen bağışıklık sistemi çok düşük bir kişinin virüsü yenememesinden kaynaklı bir görüş var. Tabi ki bunların da kanıtlanması gerekiyor. Muhtemelen Güney Afrika’da HIV hastası birisinin enfekte olup, virüsü yenememesi ve bu varyantın o kişide üremesinden sonra bulaşmasından kaynaklandığına ilişkin görüşler var” dedi.

‘ÖLDÜRÜCÜLÜĞÜ KONUSUNU İZLEMEK GEREKİYOR’

Prof. Dr. İlhan, şu anki bilgilerle yeni varyantın öldürücülüğünün yüksek olup olmadığına dair yorum yapmanın güç olduğunu kaydederek, “Şu anki elimizdeki bilgiler açıkçası bulaştırıcılığın hızlı olması yönünde endişe etmemizi gerektiriyor. Varyant çok yeni, öldürücülüğünün yüksek olup olmadığı ile ilgili bir yorum yapmamız çok güç. Bütün dünya hemen önlemlerini aldı, Türkiye Cumhuriyeti de geçtiğimiz haftadan itibaren Güney Afrika’daki 5 ülkeden uçuşun kısıtlanması yoluna gitti. Bunlar oldukça koruyucu önlemler. Baktığımızda yeni varyant için bulaştırıcılığı çok yüksek; ama öldürücülüğünün yüksek olup olmadığını saptamak için bir parça izlemek, değerlendirmek gerekiyor” diye konuştu.

AŞILAR ETKİLİ OLACAK MI?

Prof. Dr. İlhan, bugüne kadar bütün varyantlarda tam doz aşılanmış olmanın etkili olduğuna şahit olduklarını vurgulayıp, “Şu ana kadar tüm varyantlarda aşıları tam olanlar hastalığı daha hafif geçiriyorlar, bu çok önemli. Pfizer-BioNTech mevcut varyant ile ilgili bir değerlendirme yapacağını ifade etmişti. Nitekim varyant eğer çok farklı ise aşıda modifikasyon yapılabileceğini söylediler. Hali hazırda baktığımızda daha çok varyant ile enfekte olanlar gençler olduğu için gençlerin daha hafif geçirdiklerine şahit oluyoruz. Bu, ‘gençlerde daha ağır olmaz’ ya da ‘ileri yaşta olanlarda bu varyant olmaz’ anlamına gelmiyor. Yapılması gereken şey varyantın çok olduğu bir zaman diliminde bütün ülkelerin kurallara daha çok uyması. Aşı olmamışların aşı olması, eksik olanların tamamlaması, bulaşı engelleyen mesafe, maske ve temizlik koşullarına dikkat etmemiz gerekiyor” dedi.

DHA