Endişeye neden olan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) yeni türene ilişkin detaylı ilk çalışma 11 Aralık’ta tamamlandı. Sağlık Bakanı Matt Hancock’un, “kontrolden çıktığını” söylediği “VUI-202012/01” adı verilen türün ilk örneği, esasen eylül ayında görüldü.

Bulaşma oranı, kasım ortasına kadar çok düşük seviyelerde kaldı ancak bu türle bağlantılı vakalardaki artış, ilk olarak kasım sonunda ulusal kısıtlamalara rağmen Kent’teki enfeksiyon oranlarının neden düşmediğinin araştırılmasıyla ortaya çıktı. Türün daha sonra, hızla Londra ve Essex’e yayıldığı belirlendi.

Mutasyon başak proteininde görüldü

İngiliz hükümetinin Baş Bilim Danışmanı Patrick Vallance, türün “hızlı hareket ettiğini ve baskın tür haline geldiğini” söyledi.

En son rakamlar, İngiltere’nin güneydoğusundaki yeni vakaların yüzde 43’ünün bu türden kaynaklandığını gösterdi. Bu oranın İngiltere’nin doğusunda yüzde 59, Londra’da ise yüzde 62 olduğu tespit edildi. Ancak tür, sadece bu yerlerle sınırlı kalmayıp tüm ülkeye yayıldı.

Mutasyon, virüsün hücrelerin içine girmesine yol açan başak proteininde görüldü. Bu değişimin, virüsün yayılma oranını nasıl etkilediği henüz belirlenemese de değişimin aşının hedeflediği başak proteininde görülmesi, bir endişe kaynağı olarak ortaya çıktı.

Yüzde 70 daha hızlı yayılıyor

Başbakan Boris Johnson, yeni türün yüzde 70 daha hızlı yayıldığını tespit ettiklerini ancak daha öldürücü olduğuna dair bir veri bulunmadığını açıkladı.

Sağlık Bakanlığının açıklamasında, türün ciddi hastalığa veya ölüme yol açma olasılığının daha yüksek olduğuna dair hiçbir kanıt bulunmadığı vurgulanarak, “Ancak bunu daha iyi anlamak için vakaları incelemeye devam ediyoruz. Ölüm oranlarının gecikmeli geldiğini biliyoruz ve önümüzdeki haftalarda bunu sürekli olarak izlememiz gerekecek.” ifadesi kullanıldı.

Aşıya olası etkileri araştırılıyor

Açıklamada, Pfizer’ın aşısının insanları yeni türe karşı koruyamayacağına dair hiçbir kanıt bulunmadığı, bu konuda şu anda daha fazla laboratuvar çalışması yapıldığı bildirildi.

Bologna Üniversitesinden Federico Giorgi, Science Daily internet sitesine yaptığı açıklamada, virüsün insanları enfekte edebilmek için halihazırda kendini en uygun hale getirdiğini belirterek, “Bu durum, aşı dahil geliştirmekte olduğumuz tedavilerin tüm virüs türlerine karşı etkili olabileceği anlamına geliyor.” dedi.

Diğer türler

Yeni tür endişeye neden olsa da Kovid-19’un daha önce de mutasyona uğradığı biliniyor. Şimdiye kadar, en az 7 Kovid-19 ana grubu tespit edildi. Geçen yıl aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde görülen orijinal tür, L grubu olarak bilinirken, daha sonra 2020’nin başında “S” ve ardından “V” ve “G” grupları gelişti.

“G” grubu en yaygın olarak Avrupa ve Kuzey Amerika’da görülürken, ancak önlem almada geç kalınmasıyla bu tür hızlı bir şekilde yayıldı ve “GR”, “GH” ve “GV” isimleri verilen mutasyonlara uğradı.

Bu arada, orijinal “L” grubu, daha hızlı önlem alınması sayesinde, Asya’da değişikliğe uğramadan daha uzun süre varlığını sürdürdü.

Daha az sıklıkta diğer birkaç mutasyon da “O” adı altında gruplandırıldı.

Öte yandan Danimarkalı yetkililer, geçen ay vizon çiftliklerinde çalışan 12 kişide virüsün başka bir türünün tespit edildiğini duyurdu. Değişikliğin başak proteininde meydana gelmesi aşının etkinliğini engelleyebileceği korkusuna yol açtı. Bu nedenle hükümet, 17 milyon vizonun itlaf edilmesine karar verdi.

Seyahat yasakları

Daha ölümcül olduğuna veya aşıları etkisiz kılacağına dair henüz bir veri bulunmasa da ülkeler, art arda önlem alarak İngiltere’yle sınırları kapatmaya başladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere, Danimarka, Hollanda ve Güney Afrika’dan Türkiye’ye uçuşlarda geçici durdurma kararı alındığını bildirdi.

Koca ayrıca İngiltere kaynaklı mutasyon riski üzerine alınan tedbirler kapsamında halen yolda olan uçuşlar için tüm yolculara test yapılacağını ve karantina kurallarının uygulanacağını açıkladı.

Son tren biletleri

Avrupa ülkeleri de hava, kara ve deniz ulaşımının yanı sıra tren seferlerine son vermeye başladı.

Demir yolu firması Eurostar’dan yapılan ilk açıklamada, bugünden itibaren Londra-Brüksel ve Londra-Amsterdam trenlerinin iptal edildiği belirtildi. Daha sonra Paris seferlerinin de durdurulacağı bildirildi.

Bu kararlar nedeniyle İngiltere’den Hollanda, Belçika ve Fransa’ya giden trenlerin kalktığı Uluslararası Saint Pancras Tren İstasyonu’nda hareketlilik gözlendi.

Muhtemel son trenleri kaçırmak istemeyen bazı yolcular, daha önce aldıkları biletlerin günlerini değiştirerek trenlere binmeye çalıştı.

Avrupa ülkeleri birbiri ardına yasak kararı aldı

Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Bulgaristan, Avusturya, Finlandiya ve Hollanda İngiltere’yle uçuşları durduracaklarını bildirdi. Çekya, İngiltere’den gelenler için daha katı karantina önlemleri uygulanacağını açıkladı.

Hollanda’nın uyguladığı yasak, yıl sonuna kadar sürmek üzere pazar sabahı yürürlüğe girdi.

Belçika Başbakanı Alexander De Croo, pazar gece yarısından itibaren 24 saatliğine uçuş yasağı getirdiklerini söyledi.

İtalya Sağlık Bakanı Roberto Speranza, pazar günü İngiltere’den uçuşları durduran ve son 14 gün içinde İngiltere’de bulunanların İtalya’ya girişini engelleyen bir karar aldıklarını, kararın 6 Ocak’a kadar geçerli olacağını duyurdu.

Avusturya hükümeti, uçuş yasağının ne zaman başlayacağını henüz açıklamadı.

Alman yetkililer, pazar gece yarısından itibaren İngiltere’den uçuşları durdurduğunu ve yasağın 31 Aralık’a kadar süreceğini bildirdi.

Fransa Başbakanı Jean Castex, İngiltere ile hava, kara ve deniz yolu ulaşımını gece yarısından itibaren 48 saat süreliğine durduracaklarını açıkladı.

İrlanda hükümeti de İngiltere’den bu ülkeye olan uçuşlara 48 saatlik bir yasak getirdiklerini duyurdu.

Kuveyt ve Suudi Arabistan da seyahat yasağı alırken, listenin daha da büyümesi bekleniyor.

Gıda tedariki aksayacak

Bu arada, Dover Limanı yetkilileri, Fransa’nın aldığı karar nedeniyle 48 saat boyunca İngiltere’den tırların çıkmasına izin verilmeyeceğini bildirdi.

Fransa’dan İngiltere’ye sevkiyata izin verilse de ancak şoförlerin İngiltere’de sıkışıp kalmamak için seyahat etmeyeceğinden korkuluyor.

Sınır kısıtlamaları, kıta Avrupa’sına İngiliz mallarının sevkiyatı ile gıda tedarikinde kesintiye yol açacağı anlamına geliyor.

Yiyecek ve İçecek Federasyonu (FDF) CEO’su Ian Wright, “İngiltere’den Fransa’ya olan yük trafiğinin askıya alınması, Noel’de İngiltere’ye taze gıda tedarikinde ve İngiltere’nin yiyecek ve içecek ihracatında ciddi kesintilere yol açabilir.” uyarısında bulundu. Wright, hükümet, tır sürücülerinin yasaktan muaf tutulması için Fransız hükümetini çok acilen ikna etmesi gerektiğini de vurguladı.

Johnson, acil durum kabinesini toplayacak

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, seyahat yasağı ve tırların geçişine izin verilmemesini görüşmek üzere acil durum kabine toplantısını yapma kararı aldı. Başbakanlıktan yapılan açıklamada, “etkili planların uygulanmasını sağlamak için” başka toplantılar da yapılacağı duyuruldu.

AB de acil toplanıyor

Avrupa Birliği (AB), nasıl hareket edeceklerini belirlemek üzere bugün saat 11.00’de kriz toplantısı yapılacağını bildirdi.

İngiltere Dışişleri Bakanlığından İngiliz basınına yapılan açıklamada, ülkelerin seyahat kısıtlamalarını “bu hükümetlerin kendi kararı olarak gördükleri” kaydedildi.

AA