Türkiye’nin itiraz ettiği isimler komiteden çıkarıldı. En kritik 3’lü Mekanizma Zirvesi ise 11 Eylül’de Ankara’da yapılacak.

Suriye’de onbinlerce insanın ölümünden sorumlu olan ve milyonlarca insanı göçe zorlayan iç savaş; garantör ülke Rusya, Türkiye ve İran’ın girişimleriyle yerini yeni anayasal düzene bırakıyor. Suriye’de istikrarın sağlanması sürecinde Astana ve Soçi Zirveleri’nin zemininde olgunlaşan yeni Suriye Anayasası’nın yazım süreci için geri sayım devam ediyor. BM çatısı altında Cenevre’de hazırlanacak anayasayı kaleme alacak 40 kişilik komitenin oluşumu büyük oranda tamamlandı. Komitenin en geç Ekim ayında çalışmalarına başlaması planlanıyor.

TÜRKİYE’NİN ÜZERİNİ ÇİZDİĞİ İSİMLER KOMİTEDE OLMAYACAK…

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in gözetiminde görev yapacak olan Komite’nin önemli bölümü, Türkiye-Rusya-İran’ın katılımıyla gerçekleşen Soçi Zirvesi’nde hazırlanan 150 kişilik listedeki isimlerden oluştu. Yeni Suriye Anayasası’nı kaleme alacak olan komitenin taslak şekli, Soçi’nin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran’la da paylaşıldı. Ilımlı muhalifler, Şam Rejimi ve Suriye’deki etnik ve mezhepsel grupların temsilcilerinden olaşan listenin büyük oranda kabul gördüğü, Türkiye’nin itiraz ettiği az sayıdaki ismin ise üzerinin çizildiği öğrenildi. Komitede, PYD ve DEAŞ gibi terör örgütleri temsil edilmeyecek. Terör örgütleri dışına kalan Suriye’deki tüm taraflar yeni Anayasa yazım sürecinde söz sahibi olacaklar. 

EN KRİTİK 3’LÜ ZİRVE, 11 EYLÜL’DE ANKARA’DA…

Komite’nin çalışma ve karar alma sistemi ile çalışma takvimine ilişkin ayrıntılar ise garantör ülkelerin önerileri kapsamında Cenevre’de belirlenecek. Komite’nin işleyiş süreci; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliği, Rusya Devlet Başkanı Putin ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin katılımıyla 11 Eylül’de Ankara’da toplanacak olan 3’lü Mekanizma Zirvesi ile hızlanacak. Bu zirve daha önce Rusya ve İran’da da yapılmıştı ancak Anayasa hazırlık komitesinin oluşumunda son kararlar Ankara’daki 3’lü Mekonizma Zirvesi’nde alınacağı için eylül ayındaki toplantı kritik öneme sahip. Zirvenin ardından Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya liderleri ise kısa sürede bir araya gelecek.

SURİYELİLERİN GERİ DÖNÜŞÜ…

Bu görüşmelerden çıkan sonuçlar öneri olarak BM Genel Sekreterlığı’ne sunulacak. Ardından BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in açıklayacağı tarihte Komite Cenevre’de toplanarak çalışmalarına başlayacak. Yeni Suriye Anayasa’nın kırmızı çizgisi ise Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması olacak. Anayasa’da Suriye’de normalleşme sürecinin takvimi, normalleşmeye geçiş sürecinde oluşturulacak gecici hükümetin oluşumu, demokratik seçimlerin nasıl yapılacağı ve geçiş sürecinin yol haritası da çizilecek. Yeni Anayasa’da; iç savaştan kaçarak başta Türkiye olmak üzere farklı ülkelere sığınan Suriyelilerin geri dönüşlerine ilişkin düzenlemelerin de yer alması bekleniyor.

Kremlin doğruladı

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov; Rusya, Türkiye ve İran liderleri arasındaki Suriye konulu 3’lü zirvenin Eylül ayında Ankara’da gerçekleşeceğini doğruladı. Peskov, Suriye Anayasa Komitesi’nin kurulmasına yönelik çalışmaların bu zirvede sona ermeyebileceğini belirterek, ”Suriye Anayasa Komitesi kurulmasına yönelik çalışmaların bitirilmesine bir adım kaldı. Ancak şimdilik konunun Ankara’daki zirve ile senkronize olarak nihayete ereceğini kesin biçimde söyleyemem” dedi.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da zirvenin 11 Eylül’de Ankara’da yapılacağına yönelik bilgileri doğrulamıştı.