HATİCE DAL

Bursa Teknik Üniversitesi tarafından düzenlenen ‘Türk Dış Politikasının Geleceği Sempozyumu’ eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un katılımıyla BTÜ’de gerçekleştirildi. Sempozyumda, Türkiye’nin dış politikasının dünü, bugünü ve yarını masaya yatırıldı. Öğrencilere seslenen Başbuğ, dış politikada milli menfaatlerin önemine dikkati çekerek, ‘‘Ülkeler arasında ne dostluklar ne de düşmanlıklar sonsuza kadar sürer diyor İngiliz Dışişleri Bakanı… Değişmeyen şey ise yine kendi ifadesiyle; sonsuza kadar sürecek olan ülkelerin milli menfaatleridir. Dış politikanın uygulanması da ülkenin kendi milli kaynaklarına dayanmalı ve ideolojik bakış açışı öne çıkmamalıdır” diye konuştu.

Suriye’deki iç karışıklık ve terör tehtidini de değerlendiren Başbuğ, ‘‘Toprak bütünlüğünü korumuş bir Suriye, milli güvenliğimiz için vazgeçilmez noktadadır. Bunun yolu ise Türkiye’nin bir an önce Suriye merkezi hükümeti ile olan siyasal ilişkilerini normalleştirmesinden geçiyor. Doğu Akdeniz konusunda da Suriye ile işbirliği yapma mecburiyetimiz var” dedi.

LİBYA İLE MUTABAKAT, AVRUPA’YI ENGELLEDİ…

Başbuğ, Doğu Akdeniz’de yaşanan kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge sorunlarına ilişkin de şöyle konuştu: ‘‘Buradaki sorunların nedeni, Denizaltında bulunan doğalgaz. Doğu Akdeniz’deki doğalgaz rezervlerinin değeri yaklaşık 3 trilyon dolar. Bu kaynak kimlerle paylaşılacak. Tüm kavga buradan çıkıyor. Doğu Akdeniz’e sahili olan devletler arasında paylaşılması gereken kaynakta hak iddia edenler hukuka aykırı davranıyor. Mesela Güney Kıbrıs’ın bu konuda muhatap dahi alınmaması gerekiyor, çünkü bu hak sadece ana kara kıyısına sahip ülkelere veriliyor.  En uzun ana kara kıyısına sahip ülke ise Türkiye. Bu durumda Türkiye,  Doğu Akdeniz’deki sahildar ülkelerle karşılıklı sınırlandırma anlaşmaları yaparak, münhasır ekonomik hatlarını ilan etmeli. Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında imzalanan mutabakat muhtırası çok önemli bir gelişme. 2 ülke arasında hakkaniyet esasına göre bir hat çizildi. Bu anlaşmanın Türkiye’ye karşı yapılan bazı oyunları bozacağı gözüküyor. Birinci olarak Yunanistan’ın adalara dayalı olarak tayin ettiği kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge tezini bozmaktadır. Esas önemli olan ise Avrupa Birliği’nin Doğu Akdeniz doğalgaz boru hattı (East-Med) projesi var. Deniz altından yapılacak ve Akdeniz’den gelerek Girit üzerinden Avrupa’ya doğalgaz ulaştıracaktı. Bu bir noktada Türkiye’nin bypass edilmesi amacını güden bir projeydi. Biz Libya ile bu anlaşmayı imzalayarak East-Med projesini biraz engelliyoruz, yaygara da buradan çıkıyor. Tekrar söylüyorum, bu anlaşma önemlidir ve doğrudur. Keşke daha önceden yapılsaydı ancak zararın neresinden dönerseniz kardır.”

KANAL İSTANBUL PROJESİ’NDE MONTRÖ DENGESİNE DİKKAT…

Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye’nin boğazlar üzerinde tam hakimiyet kazandığını da anımsatan Başbuğ, gündeki Kanal İstanbul Projesi’ne değindi. Montrö’de sağlanan dengenin bozulmamasına dikkat edilmelisi gerektiğini vurgulayan Başbuğ, ‘‘Karadeniz konusunda mücadele içerisinde olan ABD ve Rusya arasında Türkiye’nin tarafsız kalmaktan başka şansı yok” ifadesini kullandı. 

Kıbrıs sorununda ise Türkiye’nin milli menfaat ve hedeflerini sürekli değiştirmesinin sorunları beraberinde getirdiğini anlatan Başbuğ, ‘‘Bu saatten sonra Kıbrıs’a coğrafi esasa dayalı bir federasyon düşüncesindense, 2 bağımsız devlete dayanan konfederasyon esası çözüm getirebilir. Bunun da ilk adımı KKTC’nin uluslararası düzeyde tanınmasını sağlamak” dedi.