ABD’nin Suriye’de ılımlı muhalefeti Esad’a karşı örgütleme planı şöyle sonuçlandı: Eğit-donat projesi kapsamında Amerikalılar tarafından yetiştirilen bir grup savaşçı, Türkiye’den Suriye’ye geçer geçmez IŞİD’le işbirliği halindeki El Nusra tarafından -komutanıyla birlikte- esir alındı.

Oysa projenin amacı, eğitilip donatılanların mücadelesiyle Suriye’de olduğu varsayılan ılımlı muhalefetin önünü açmak ve Esad karşıtı hareketin kontrolünü “radikallerin” elinden almaktı.

Bu durum, ABD için sürpriz mi oldu? Olmadı tabii… Daha işin başında projeye katılımın düşüklüğünden anlaşılmıştı ki, ılımlı muhalefet adı verilen grupların hiçbir gücü yoktu. O nedenle eğit-donat projesi Washington için sadece zaman kaybına yol açtı.

***

Ne var ki Obama yönetimi, geç kalmış olmasına karşın, hızla politika değişikliğine giderek yeni bir atak geliştirdi.

ABD’nin bu kez yaptığı şuydu: Ortadoğu’da IŞİD’e karşı bir blok oluşturdu ve Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye, Irak, Barzani ve Suriye’nin kuzeyindeki PYD’yi bir araya getirmeye çalıştı.

Washington bunda kısmen başarı sağladı ama tam bir blok henüz ortaya çıkmadı. Örneğin, Türkiye’yi PYD konusunda henüz ikna edemedi. Ve bu nedenle İncirlik üssünün kullanımında çıkan pürüzler giderilemedi. Ankara, üssün PYD’ye destek için kullanılamayacağını savunuyordu; anlaşmanın kapsamında böyle bir şey de zaten  yoktu.

***

Obama yönetimi IŞİD’e karşı safları sıkılaştırmaya ve bütünlük sağlamaya çalışırken, diğer yandan da Esad’ı ne yapacağını ya da Esad’la ne yapacağını düşünüyor olmalıydı ki, bir bomba haber patladı.

Londra’da yayınlanan Re’y el-Youm gazetesinden YDH’nin aktardığı habere göre, yakın zaman içinde ABD, Esad’a bir mesaj iletmişti. Mesajın içeriği neydi, bilinmiyordu. Ancak mesajı iletenin Irak Başbakanı Haydar el İbadi’nin Özel Temsilcisi Falih Feyyad olduğu biliniyordu.

Bu mesaj, Suriye’de iç savaş patladıktan bu yana Washington’ın Esad’a gönderdiği ilk mesajdı ve zamanlaması, ABD Savunma Bakanı Ashton Carter’ın son Bağdat ziyaretine denk getirilmişti.

İddiaya göre Carter, Bağdat ziyaretinin bir bölümünü Obama yönetiminin Şam’a ileteceği mesajın hazırlanmasına ayırmıştı.

***

ABD’nin girişimlerine paralel olarak Rusya da blok oluşumunun sağlanması konusunda devreye girmiş görünüyor. Belli ki, Obama-Putin işbirliği söz konusu…

Yakın Doğu Haber’in verdiği bilgilere göre, Suriye Ulusal Güvenlik Bürosu Başkanı General Ali Memluk, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da Suudi Savunma Bakanı Muhammed bin Salman’la bir araya geldi.

Görüşmeyi Putin organize etti ve görevi Rus istihbarat servisine verdi. Bir Rus istihbarat yetkilisi özel bir uçakla Moskova’dan Şam’a indi ve Ali Memluk’u alarak Riyad’a uçtu.

Görüşmede karşılıklı suçlama vardı: Suriye, Suudi Arabistan’ı Katar’ın peşine takılmakla, Riyad da Suriye’yi İran’ın peşinden gitmekle suçluyordu.

Ama sonra yumuşama ve anlaşma sağlandı. İletişim devam edecekti.

Bunun arkasından çok geçmeden Birleşik Arap Emirlikleri de iletişim kanallarını yeniden çalıştırmaya başladı ve Şam’a heyet gönderdi.

Ve sonuç: Rusların girişimi beklenenden daha başarılı oldu.

***

Meğer Suudi Arabistan, Suriye’deki bazı aşiretleri parayla satın almış, Suriye ordusu saflarından ayrılmalarını sağlamıştı.

Suriye’deki terör örgütlerini finanse ettiği biliniyordu Riyad’ın ama bu kadar işin içine girdiği daha yeni yeni açığa çıkıyordu.