ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye’yi, bazı ürünlerin ABD’ye gümrüksüz girişine imkan sağlayan “Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi” programından çıkardı. 

Başkan Trump’ın Kongre’ye yolladığı mektup, Beyaz Saray tarafından yayınlandı.

Mektupta, 1974 Ticaret Yasası’nın 502(2) (2) maddesi referans verilerek, “Türkiye’yi gelişmekte olan ülkelere sunulan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) Programından çıkarmak niyetimi size bildiriyorum.” ifadesi kullanıldı.

Trump, mektubunda şu ifadelere yer verdi:

“Türkiye’nin ekonomik durumu göz önünde bulundurularak artık GTS’den yararlanan gelişmekte olan ülkeler listesinde olmaması gerektiğini düşündüğüm için bu adımı atıyorum. Fakirliğin azalması, kişi başına düşen yıllık milli hasıla ve ticaret yaptığı ülkelerle ithalatın artması ve Türkiye’deki sektörler, gelişmiş ticaretinin göstergesidir. Buna ilave olarak Türkiye, gelişmiş ekonomisi sayesinde ve yaptığı karşılıklı anlaşmalarla diğer gelişmiş ülkelerin seviyesine gelerek diğer ülkelerin GTS programlarından da geçmiştir.”

Mektupta ayrıca, ABD’nin Türkiye ile adil ve mütekabiliyet esasına dayalı ticari ilişkilerini sürdüreceğine vurgu yapıldı.

GERÇEK GEREKÇE NE?

Trump’ın mektubunun samimiyetinin sorgulanması gerektiğini söyleyen NTV Washington Temsilcisi Hüseyin Günay, Trump’ın adımına ilişkin şunları aktardı:

“Gerekçe sadece Türkiye’nin gelişmiş olması mı yoksa S-400’leri Rusya’dan bu yıl içinde alacak olması mı buna bakmak lazım.

Trump, Kongre’ye gönderdiği mektupta, Türkiye’nin vergi muafiyeti programından çıkartılacağını bildirdi ve Türkiye’nin geliştiğini, kişi başına düşen para miktarının bu ayrıcalığa gerek bırakmayacak şekilde yükseldiğini belirtti. 

Adı geçen program, yeni bir program değil. 1974 yılında, ABD’nin 131’den fazla ülkeye ayrıcalık olarak sunduğu bir program. Programla, bu 131 ülkeden 3 binin üzerinde ürün, ABD’ye girerken vergiye takılmıyor.  Bunlar gıda ürünleri başta olmak üzere  katma değeri yüksek olmayan ürünleri kapsıyor. Düşük maliyetli ürünler olsa da Türk ekonomisine katkı sağlayan ürünler.

Trump mektubu göndermesi Türkiye’nin programdan çıkması için yeterli. Programın kimleir kapsayacağına hükümet karar veriyor.  Şimdi bu karar Türkiye’ye bildirilecek. Ve Türkiye’nin 60 günlük bir süresi var. Kongre’den bir itiraz gelmezse yada Trump gheri adım atmazsa ki zor görünüyor ABD – Türkiye gümrük muafiyeti programı 60 gün sonra tek taraflı olarak fesh edilmiş olacak.” 

HİNDİSTAN DA ÇIKARILIYOR 

Öte yandan Trump, yine Kongre’ye gönderdiği ayrı bir mektupta Hindistan’ın da söz konusu GTS Programından çıkarılması niyetini ifade etti.

Hindistan, söz konusu programdan son yıllarda en fazla faydalanan ülkelerin başında geliyordu.

ABD resmi kaynaklarında yer alan bilgiye göre, 1974’te yürürlüğe giren GTS programı, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 131 gelişmekte olan ülkeye toplam 3 bin 474 üründe ABD pazarına gümrüksüz giriş imkanı sağlamaktaydı.