Geçtiğimiz yıllarda küresel emtia talebi ve siyasi istikrarla hızlı bir ekonomik sıçrama gerçekleştiren Brezilya, küresel durgunlukla yavaşlayan emtia talebi ve politik çalkantılarla zor günler geçiriyor.
Eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın 2003’te iktidara gelmesiyle politik istikrarı yakalayan ve bu dönemde ideal yatırım ve ticaret atmosferinden yararlanarak 2010 yılına kadar ortalama yıllık yüzde 4 büyüyen ülke, gelişmekte olan ekonomilerin yıldızlarından biri olmayı başarmıştı. Fakat küresel ekonominin yavaşlaması ve yatırım ortamında yaşanan bozulmalar ve Amerikan Merkez Bankasının (Fed) genişlemeci politikalarına son vereceğini açıklaması pek çok gelişmekte olan ülke gibi Brezilya’nın da dengesini bozdu. Son açıklanan verilere göre ülke ekonomisi 2015 yılında yüzde 3,8 daraldı. Bu durum sürpriz olarak karşılanmadı. 2012 yılında yüzde 1,8, 2013’te yüzde 2,7 büyüyen Brezilya ekonomisi, 2014’te sadece yüzde 0,1 büyüme kaydetmişti.
HEM FIRSAT HEM AYAK BAĞI
Emtialar ve sanayi hammaddeleri, ihracatının yarısına yakınını oluşturan Brezilya, tüm dünyada hissedilen ekonomik yavaşlama ve buna bağlı olarak emtia mallarına azalan talep dolayısıyla diğer gelişmekte olan ülkelerden daha zor günler geçiriyor. Brezilya’nın parlak yıllardan daralmaya doğru giden hikayesinde, 2013 yılında Fed faiz artırımlarının yaklaştığı ve dünyada sıcak paranın tekrar dünyanın en büyük ekonomisine döneceği algısının yerleşmesi, tıpkı diğer pek çok gelişen ekonomi açısından olduğu gibi, önemli bir kilometre taşı oldu. Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Veri Tabanı UN-COMTRADE verilerine göre 2011 yılında ülkenin 256 milyar dolar seviyesindeki ihracatı aralıksız bir düşüşle 2015 yılında 191 milyar dolar seviyesine kadar geriledi. Bu oran 4 yıl öncesine göre yaklaşık yüzde 25’ten fazla bir performans kaybına işaret ediyor.
REAL SERT DÜŞTÜ
Brezilya’nın ihracatında en büyük kalemleri oluşturan emtia ve hammadde türlerindeki keskin düşüşlerin bu kayıpta başrol oynadığı görülüyor. Ülkenin 2011 yılında 44 milyardan fazla olan maden cevherleri ve kimyasal ürünlerde kullanılan hammadde türevleri ihracatı geçtiğimiz yıl 16,7 milyar dolar seviyesine kadar düştü. Yine ülkenin önemli ihraç kalemlerinden olan demir-çelik söz konusu dönemde yüzde 25’lik bir düşüşle 12 milyar dolar seviyesinden 8,9 milyar dolara geriledi. Ülkenin 31 milyar dolardan fazla bir rakama tekabül eden petrol, mineral yağlar ve türevlerini içeren ihracatı 2015 yılında 13,7 milyar dolar oldu. Bu, yüzde 56 gibi çok ciddi bir düşüşe işaret ediyor. Fed’in genişlemeci politikalara son vereceğinin küresel olarak fiyatlanmaya başlanmasıyla ülkenin para birimi Real son üç yıl içinde ABD Doları karşısında yüzde 91 değer kaybıyla, Rusya’nın para birimi rubleden sonra en fazla değer kaybeden ikinci para birimi oldu.