Erivan’da hayatı durma noktasına getiren eylemlerin artması üzerine Ermenistan’ın Geçici Başbakanı Karen Karapetyan yazılı açıklama yaptı.
Ülkedeki bütün siyasi güçlere irade, kararlılık ve esneklikle müzakere masasına oturma çağrısında bulunan Karapetyan, açıklamada, “Siyasi krizin üstesinden gelmek için ne kadar zor olursa olsun medeni ve pratik çözümlere ihtiyacımız olduğunun hepimiz farkındayız.” ifadelerine yer verdi.
Karapetyan, Başbakanlık seçimiyle ilgili de “Başbakan, sadece parlamentoda anayasal yollarla seçilebilir. Teorik veya pratik başka hiçbir çözüm yoktur. Ülkemizin bu testi ortaklaşa geçeceğinden eminim.” değerlendirmesinde bulundu.
Protesto eylemleri artıyor
Öte yandan, başta Erivan olmak üzere Ermenistan genelinde protesto eylemleri artarak sürüyor.
Parlamentoda muhalefet partileri çalışmalara katılmama kararı aldığı için Genel Kurul toplanamıyor.
Bazı protestocuların telefon ve sosyal medya aracılığı ile milletvekillerini rahatsız etmesi ve evlerinin önünde eylemler başlatması üzerine Ermenistan Parlamentosu Başkanı Ara Babloyan, milletvekillerine yönelik tehditlere son verilmesi çağrısında bulundu.
Ülke genelinde demiryolları kapatıldığı için yurt içinde ve yurt dışına tren seferlerinin yapılamadığı belirtilirken, seferlerin ne zaman tekrar başlayacağı konusunda henüz resmi bilgi verilmiyor.
Erivan’da göstericiler araçlarıyla Cumhuriyet Meydanı’nda protestolarını sürdürüyor. Şehirdeki bütün caddeler trafiğe kapatıldı.
Ayrıca okullarda ve üniversitelerde derslere katılmayan pek çok öğrenci de protesto gösterilerine destek veriyor. Sabahtan bu yana devam eden eylemlere şu ana kadar güvenlik güçlerinin herhangi bir müdahalesi olmadı.
Yerel basın, Gümrü şehrinde de belediye başkanlığı binasının giriş çıkışlarını göstericilerin engellediğini yazdı.
NİKOL PAŞİNYAN KİMDİR?
Ermenistan’da başlayan eylemler Nikol Paşinyan öncülüğünde ilerliyor. Serj Sarkisyan’ı Başbakanlıktan istifaya götüren sürecin mimarı Nikol Paşinyan, siyasi hayatından önce de “muhalif” kişiliğiyle tanınıyor.
Başkent Erivan’da iktidara karşı başlayan muhalif hareketin 43 yaşındaki lideri Paşinyan, bu sıralar yönettiği protesto eylemlerinin “provasını” on yıl önce Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında yaparak tecrübe kazandı.
Gençliğinden beri yönetime karşı eleştirel tavrı Paşinyan’ı iki defa hapse mahkum ettirse de bugün bu tavrı onu iktidar basamaklarına tırmandırıyor.
Daha genç yaşta gazetecilik yapmaya başlayan Paşinyan, çalışırken aynı anda yüksek tahsilini yaptığı Erivan Devlet Üniversitesi Gazetecilik Bölümü’nden, eğitimini bitirmek üzereyken siyasi nedenlerden dolayı atıldı. Paşinyan, muhalif kişiliğini daha gazetecilik yıllarında göstermeye başladı ve kısa bir süre sonra kurduğu Oragir gazetesinin genel yayın yönetmeni oldu.
Gazetesi aracılığıyla iktidara yönelik eleştirilere başlayan Paşinyan, 1999’da bir haber yüzünden mahkemelik oldu ve bir yıl hapis cezasına çarptırıldı, ardından da gazete kapandı.
Muhalif “Aykakan Jamanak” isimli gazetenin genel yayın yönetmenliğine getirilen Paşinyan, gazetecilikten siyasete geçişini 2007’de gerçekleştirdi.
Ermenistan’da 2007’deki milletvekili seçimlerinde dönemin Başbakanı Serj Sarkisyan ve Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan’a karşı “İmpiçment” blokundan listeye giren Paşinyan, bu seçimde kazanamadı. Paşinyan, hile karıştırıldığını öne sürerek seçimlerin yenilenmesi talebinde bulundu.
Ülkede 2008’deki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden ikinci sırada çıkan Levon Ter-Petrosyan taraftarlarının Erivan’da başlattığı protesto eylemlerinde, çıkan olaylarda ölenler ve yaralananlar olmuştu.
Seçimler öncesinde Ter-Petrosyan’ın seçim karargahında çalışmalara destek veren Paşinyan, seçim sonrası gerçekleştirilen protesto eylemlerini organize etmekten suçlandı ve 2010’da 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Paşinyan, bir yıl sonra Ermenistan’ın bağımsızlığının 20. yılı nedeniyle çıkarılan afla serbest kaldı.
Siyasi hayatını sürdürmeye kararlı olan Paşinyan, 2012’deki milletvekili seçimlerine Ermeni Ulusal Kongresi bloğundan katıldı ve bu defa seçildi. Elk (Çıkış) partisinden 2017’deki seçimlerden de milletvekili olarak çıkan Paşinyan, ayrıca Erivan Belediye Başkanlığı adayı da oldu ancak kazanamadı.
Başbakanın yetkilerini genişleten anayasa değişikliklerinin ardından bu yıl nisanda Cumhurbaşkanlığı görev süresi dolan Serj Sarkisyan’ın bu defa da parlamentoda Başbakan seçilmesi Paşinyan’ı harekete geçirdi.
Paşinyan’ın kep şapkasını takıp sırt çantasını yüklenerek Gümrü şehrinden Erivan’a kadar “Benim adımım” ismini verdiği yürüyüş eylemiyle başlattığı muhalif hareket, 12 Nisan’da “Adım at, Serj’i reddet” sloganı ile Erivan sokaklarında büyük protesto gösterisine dönüştü.
Paşinyan’ın öncülüğünde Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen mitinglere katılım arttı. Paşinyan ve bazı arkadaşları gözaltına alındı ancak 23 Nisan’da Sarkisyan, Paşinyan’ın haklı olduğunu söyleyerek istifa etti ve aynı zamanda Paşinyan da serbest bırakıldı.
Bu olaylar sonrasında Nikol Paşinyan, beklenmedik şekilde muhalif hareketin “güçlü lideri” haline geldi. Daha önceki siyasi hayatında dikkati çekmeyen Paşinyan’ın bir anda güçlenmesi, ekonomik sıkıntı içerisindeki Ermenistan halkının da ümitlerini arttırdı.
Ülkede kangren haline dönmüş problemlerde boğulmaya başlayan halkın, siyasi hayatında çok da başarılı olamayan Paşinyan ismine çaresizlikten sarıldığı yorumları yapılıyor.
Paşinyan, Gümrü’den çıktığı yolda ilk amacına ulaştı ve Sarkisyan’ı koltuğundan etti. Şimdi ise Başbakanlık kapısını, arkasına aldığı destekle zorluyor.
Parlamentoda yarın yapılacak Başbakanlık seçimi, Paşinyan’ın da ülkenin de kaderini belirleyecek.
Paşinyan’ın Türkiye hakkındaki görüşleri
Nikol Paşinyan’ın geçmişte zaman zaman dile getirdiği Türkiye hakkındaki görüşleri de ilerde Başbakan olması halinde iki ülke arasındaki ilişkilerde değişiklik olmayacağını gösteriyor.
Paşinyan, Türkiye’nin, özellikle de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin düzenlenmesi hususunu Dağlık Karabağ meselesi ile birleştirdiğini, Türkiye’nin her konuda Azerbaycan’ı desteklemesinden dolayı Dağlık Karabağ meselesinin çözümünde de objektif olamayacağını öne sürüyor.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma füze sistemi almasına da karşı olduğu bilinen Paşinyan, bu satışın Rusya ile müttefiklik anlaşmasına zarar vereceğini savunmuştu.
Paşinyan, S-400 füzeleri sayesinde Türkiye, Ermenistan’da bulunan İskender füzelerine karşılık Azerbaycan’a yardım edebileceği için bu satışın sevindirici olmadığı düşüncesinde.
Paşinyan’ın Rusya hakkındaki düşüncesinde değişim
Rusya’ya karşı düşüncesini son döneme kadar koruyan Paşinyan, Rusya’ya güvenilmemesi gerektiği fikrini geçmişte savunmuştu.
Ancak iktidara karşı protesto gösterilerinde desteği artan Paşinyan’ın görüşlerinde hızlı değişiklik oldu. Rusya’nın Ermenistan’ın dostu olduğunu belirten Paşinyan, bu düşünce değişikliğini tekrarlamak adına ülkedeki 102’nci Rus askeri üssünün yakınında, Gümrü şehrinden “Rusya’ya düşman olmadıklarını” söyledi.
“Ermenistan’ın Türkiye ve Azerbaycan ile olan sınırlarında büyük güvenlik problemi bulunduğu” kanaatini taşıyan Paşinyan, Ermenistan ordusunun bu hususta yetersiz olmasından dolayı ülkedeki Rus askeri üssünün kendileri için problem olmayacağı görüşünde. Buna rağmen Paşinyan, Rusya’nın Azerbaycan’a silah satmasını problem olarak görüyor.
Geçen yıl Ermenistan’ın Avrasya Ekonomik Birliğinden çıkmasını isteyen Paşinyan, Ermenistan’a gelen Rus milletvekilleriyle görüşmesinden sonra Ermenistan’ın hem Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü hem de Avrasya Ekonomik Birliği üyesi kalacağını vurguladı.
Hakkında “ABD’nin desteklediği” iddiaları yer alsa da Paşinyan, hem Rusya’ya hem de Batı’ya sinyal vermeye çalışarak denge politikası gütmeye çalışıyor. Paşinyan, konuşmalarında Ermenistan’ın Avrupa Birliği (AB) ve ABD ile de ilişkilerine önem atfediyor.
Komşu ülkelerden bahsederken Türkiye ve Azerbaycan’ı saymayan Paşinyan, İran ve Gürcistan ile ilişkileri de “stratejik” şeklinde nitelendiriyor.
SERJ SARKİSYAN KİMDİR?
Serj Sarkisyan, 30 Haziran 1954 tarihinde Hankendi bölgesinde doğdu. Erivan Devlet Üniversitesi’nde filoloji eğitimi aldı. 1974-1979 yılları arasında da bir elektrikli cihaz fabrikasında torna bölümünde çalıştı. Daha sonra siyasete atılarak Stepanakert Şehir Komünist Partisi’nin gençlik koları başkanlığını yaptı. Bunun yanında Dağlık Karabağ Bölgesel Komitesi Komünist Örgütü’nün de genel sekreterliği vazifesini yürüttü. 1991-1994 yılları arasında da Dağlık Karabağ Savunma Ordusu’nun başına geçti ve ulusal kahramanlık madalyasına layık görüldü. 1996’da da Milli Güvenlik Bakanlığı’na atandı. 2000 yılında da Savunma Bakanlığı görevine getirildi. 2007 senesinde de kalp krizinden ölen Andranik Markaryan yerine başbakan oldu.
2008 başkanlık seçimleri
Serj Sarkisyan 2008 yılında yapılan başkanlık seçimlerini kazanarak Ermenistan’ın yeni cumhurbaşkanı olmuştur.
Dağlık-Karabağ meselesi
Thomas De Waal’ın eserinde yazdığı yazılara göre Serj Sarkisyan, Hocalı Katliamı ile ilgili şu sözleri ifade etmiştir.
Hocalı’dan önce, Azerbaycanlı’lar bizim şaka yaptığımızı sanıyordu, Ermeniler’in sivil nüfusa karşı el kaldırmayacaklarını sanıyorlardı. Biz bunu kırmayı başardık ve olay işte bu. Aynı zamanda o delikanlıların arasında Bakü’den ve Sumgayıt’tan kaçanların da olmasını anlamalıyız! şeklinde konuştu.
Türkiye ile ilişkiler
– Serj Sarkisyan, 2008’in Eylül ayında Erivan’da yapılacak olan Ermenistan-Türkiye maçına dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ü davet etmesi uluslararası alanda yankı bulmuş ve pek çok ülkede yakınlaşma için “futbol diplomasisi” tanımlaması yapılmıştır.
– 23 Ekim 2011 tarihinde 7.2 büyüklüğünde gerçekleşen Van Depremi’nde başsağlığı dileklerini ileten Serj Sarkisyan, “Yardım ekiplerimiz ne zaman isterseniz hazır” diyerek desteğini göstermiştir.
– Serj Sarkisyan, 13 Mayıs 2014 tarihinde Manisa’nın Soma ilçesinde meydana gelen maden faciası sebebiyle Abdullah Gül’e bir taziye mesajı göndererek Türk halkına başsağlığı dileklerini iletmiştir.
Özel yaşamı
Serj Sarkisyan, 1983 yılında Rita Dadayan ile evlendi. Bu birliktelikten Anuş ve Satenik isimlerinde iki kız çocuğu oldu. Bunun yanında Sarkisyan’ın Maryam, Serj ile Ara adlarında üç torunu bulunmaktadır.