Türkiye’nin sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle Rus uçağını düşürme sonrası iki ülke arasındaki siyasi ilişkilerin yanı sıra ekonomik birliktelikler de gündeme geldi. Önceki gün Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un Rus vatandaşlarının Türkiye’yi ziyaret etmeme tavsiyesinde bulunması ve ”Türkiye’deki terörizm riski Mısır’dakinden daha az değil” açıklamaları turizmcileri endişelendirirken, dün Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev’in yaptığı ”Bazı ortak projeler iptal edilebilir” açıklaması sorunun turizm dışında farklı alanlara da yansıyabileceğini ortaya koydu.
BUNU KALDIRAMAYIZ
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy, Rusya’nın turizm açısından Türkiye için çok önemli olduğunu belirterek, ”Bir an önce aradaki sorunların barış çerçevesinde çözülmesini bekliyoruz” dedi. TÜRSAB Marmaris Bölgesel Yürütme Kurulu Başkanı İsmail Özbozdağ da, ‘Rusya pazarında geçen sezon bizden kaynaklanmayan ekonomik sorunlar vardı. Bu ekonomik sorunlara bir de siyasi sorunlar eklenirse bunu kaldıramayız. Yaşanan gerginlik sadece turizmi değil ,diğer sektörleri de olumsuz etkileyecek” diye konuştu. Türkiye’ye geçen yıl 4,5 milyon Rus turist gelmişti. Bu yıl da eylül ayına kadar 3,3 milyon Rus ülkeyi ziyaret etmişti.
TIR’LARI BEKLETİYORLAR
Rusya’ya Türk ihraç mallarını taşıyan yerli ve yabancı araçlar Rus sınırında bekletiliyor. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, ”Rusya’ya yıllık 3 bin TIR’lık mal taşıyoruz. Sıkıntı birkaç güne kadar çözülmez ise sınırlarda büyük kuyruklar oluşacak ve büyük kayıp yaşanacak. Moskova Büyükelçiliğimiz ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na gerekli bilgilendirmeyi yaptık. Sorunun bir an önce çözülmesini bekliyoruz” diye konuştu.
‘TAM TESPİT’ BAHANESİ
Rusya’ya ağırlıklı olarak Ukrayna ve Gürcistan üzerinden taşıma yapıldığını hatırlatan Fatih Şener, sadece Türk plakalı araçların değil, Türk ihracat yükünü taşıyan tüm Kırgız, Romen ve Kazak araçların ‘tam tespit’ bahanesiyle bekletildiğini, bütün ürünlerin tek tek kontrol edildiğini dile getirildi. Şener, Rusya ihracatçılarının büyük tedirginlik yaşadığını ve derneği arayarak son gelişmeler hakkında bilgi almaya çalıştığını da sözlerine ekledi.
1 MİLYAR DOLARLIK YAŞ MEYVE-SEBZE SATIYORUZ
GEÇEN yıl ağustos ayında Rusya’nın batılı ülkelerden aldığı tarım, gıda ve süt ürünlerine ambargo uygulayacağını duyurması sonrası en büyük ürün tedarikçisi konumuna Türkiye’nin gelmesi heyecan yaratmıştı. Rusya’ya yaklaşık 1 milyar dolarlık yaş meyve-sebze satan üreticiler de bunu bir fırsat olarak değerlendirmişti. Ancak Rus savaş uçağının düşürülmesi, sektörü tedirgin etti. Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, “Rusya yaş meyve sebze pazarında 1 milyar dolarla birinci ülke konumunda. Onu 300 milyon dolarla Almanya takip ediyor. Son yaşanan olaylarda sağduyunun hakim olacağını düşünüyoruz. Olumsuz senaryoyu aklımızdan geçirmiyoruz” dedi.
TOPARLANMA BEKLEYEN TEKSTİLCİ ŞOKE OLDU
Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi de, Rusya’nın Türk firmaları açısından önemli bir partner ülke olduğunun altını çizerek, şunları kaydetti: “Türk tekstil ve hazırgiyimcileri Rusya’da söz sahibi ülkeler arasında. Birçok Türk markasının Rusya’da yatırımı bulunuyor. Rusya’da tecrübe kazanıyor. Ancak Rusya’da geçen yıl yaşanan ekonomik kriz nedeniyle ihracatımız çok düşük seviyelere gelmişti. Sektör olarak bir an önce bu durumun toparlanmasını bekliyorduk. Ayrıca iki ülke arasında resmi kayıtlarda olmayan bir de bavul ticareti vardı. İlişkilerin bir an önce düzelmesini ümit ediyoruz.”
MÜTEAHHİTLİKTE EN İYİ MÜŞTERİ
Türk müteahhitlerin Rusya’da 1988 yılından bu yana üstlendiği 1920’yi aşkın projenin toplam bedeli yaklaşık 62 milyar dolar. Türkiye Müteahhitler Birliği verilerine göre Rusya Federasyonu bu tutar ile yurtdışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında yüzde 19,4’lük pay ile lider konumda. Türk firmaları 2014 yılında Rusya Federasyonu’nda toplam tutarı 3,9 milyar doları aşan 47 adet proje üstlendi. 2015 yılı ilk 9 ay itibariyle proje adedi 8’e geriledi, buna karşın toplam tutar 2,3 milyar doları aştı. Ortalama proje bedeli 80 milyon dolar seviyesinden 300 milyon dolar seviyesine çıktı. Öte yandan Rus vatandaşları da Türkiye’den gayrimenkul satın alan yabancılar arasında önemli bir yere sahip. 2015’in ilk 10 ayında ülke genelinde yabancılara 18 bin 428 ev satıldı.
700’ÜN ÜZERİNDE MAĞAZA VAR
Rusya son yıllarda Türk markalarının en çok mağaza açtığı ülke olarak dikkat çekiyor. 30’dan fazla Türk markasının Rusya’da 700’ün üzerinde mağazası bulunuyor. Bunların yüzde 75’ini hazır giyim markaları oluşturuyor. Bu sektörü mobilya ve ev tekstili takip ediyor. Ayakkabı, mücevher ve ev ürünleri üreticileri de Rusya’da son dönemlerde birçok mağaza açmıştı.
RUS TUR OPERATÖRLERİ İKİYE BÖLÜNDÜ
Türk hava sahasını ihlal eden savaş uçağının düşürülmesi sonrasında bazı tur operatörleri Türkiye’ye tatil satışlarını durdururken, bazı firmalar ise böyle bir adım atmak istemiyor. Pegas Touristik, Coral Travel, Intourist, TEZ Tour ve Brisco gibi tur şirketleri yaptıkları açıklamalarda, Türkiye’nin Rus turistler için 13 yıldır en gözde tatil yer olduğuna işaret ederek, Mısır’a uçuşların durdurulmasından sonra Türkiye’nin en önemli alternatif güzergah olduğuna dikkat çektiler.