Kampta tutulma gerekçeleri arasında ‘yabancı web sayfalarına girme’, ‘kızının türban takması’ ve ‘pasaport başvurusu yapma’ gibi maddeler sıralanmış.
Çin’in Sincan bölgesinde, Pekin’in ‘eğitim merkezi’ olarak nitelendirdiği kamplarda gözaltında tutulan Uygur Türkleriyle ilgili yeni belgelere ulaşıldı.
137 sayfalık, birçok grafiğe de yer veren raporda yer alan kişilerin ne sıklıkla dua ettikleri, ne giydikleri, gün içinde kimlerle konuştukları ve aile bireyleriyle ilişkileri de yer alıyor. Çin ise yanlış bir şey yapmadığını, ‘terörle ve radikal dini gruplarla mücadele ettiğini’ söylüyor.
Geçen yıl da Sincan bölgesinden bilgi sızdıran bir kişinin yeniden risk alarak belgeyi sızdırmasıyla tüm bilgiler açığa çıktı. Belgelerden birinde, daha önce Çinli yetkililer tarafından gazetecilerin götürüldüğü, kamplardan birinde kalan 311 kişinin geçmişleri, dini pratikleri, yüzlerce akraba, komşu ve arkadaşıyla kurduğu ilişkiler detaylı şekilde yer alıyor. Bilgilerin ardından da son karar yazılıyor: Kampta mı kalmalı, serbest mi bırakılmalı?
YENİDEN KAMPA ALINIYORLAR
Kamptan ayrılan bazı kişilerin de bilgilerinin ardından ‘geri getirilmeli’ ya da ‘serbest kalabilir’ kararı alındığı görülüyor. Örneğin, 38 yaşındaki Helçem isimli bir kadın için, kamptan çıktıktan yıllar sonra yeniden gözaltına alınması kararı alınmış. Bunun için de tek bir sebep gösterilmiş: Yıllar önce başörtüsü takmıştı.
Sadece pasaport başvurusu yaptığı için kampa alınmış olanlar da var. Buna göre Sincan’dan dışarı çıkmak isteyen Uygur Türklerine de ‘radikal’ muamelesi yapılıyor. 28 yaşındaki Nurmemet’in de kampa yeniden alınmasının nedeni, ‘başka bir sorun olmadığı’ belirtilerek şu sözlerle açıklanıyor: “Bir linke tıkladı ve bilmeden yabancı bir web sayfasına ulaştı.”
‘ÇİN ALEYHİNE KULLANILIYOR’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 16 Şubat’ta yaptığı açıklamada Uygur Türklerine ilişkin konuları, Türkiye’nin her vesileyle gündeme getirdiğini söylerken ‘Uygur Türkleri, Çin’in vatandaşıdır. Dolayısıyla Uygur Türklerinin birinci sınıf vatandaş gibi tüm haklarını kullanarak yaşama hakkı var. Beklentimiz bu yöndedir’ diye konuştu.
Bu konuları uluslararası toplantılarda, Çin’in aleyhine kullanmak isteyen ülkeler olduğunu dile getiren Çavuşoğlu, “Türkiye’nin o tür propagandalara katılmadığını” ve ‘bu konuyu siyasete alet eden ülkelerin propagandasının parçası olmak istemediğini’ söylemişti.