Akademik verilere göre, dünyada ve Türkiye’de en sık görülen göz problemleri; kırma kusurları, katarakt, glokom, diyabetik retinopati ve yaşa bağlı makula dejenerasyonu olarak sıralanmaktadır.
Aşağıdaki tablo, bu yaygın göz hastalıklarını ve ana özelliklerini özetlemektedir.
Kırma Kusurları : Gözün ışığı doğru odaklayamaması olarak tanımlanır . Uzakta bulanıklık yapan kırma kusurları miyopi, hipermetropi, astigmatizmadır . Belirtileri ;bulanık görme, baş ağrısı, göz yorgunluğudur . Dünyada en yaygın görülen görme bozukluğu nedenidir.
Katarakt: Göz içi merceğin saydamlığını kaybederek bulanıklaşmasıdır.Belirtileri ; bulanık/puslu görme, renklerde solukluk, gece görüşünde azalmadır . Küresel körlüğün başlıca nedenlerinden biridir.
Glokom (Göz Tansiyonu): Göz içi basıncının optik sinire hasar vermesidir . Belirtileri ; görme alanında daralma, baş ağrısı, ışıkların etrafında halkalar görme şeklindedir. Kalıcı görme kaybına yol açabilir. Erken teşhis çok önemlidir.
Diyabetik Retinopati: Şeker hastalığına bağlı retina damarlarının hasar görmesidir . Belirtileri ; yavaş ilerleyen görme bozukluğu, ani görme kaybı, uçuşan cisimler görme şeklindedir.Çalışma çağındaki yetişkinlerde körlüğün önde gelen nedenidir.
Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (Sarı Nokta Hastalığı): Merkezi ve keskin görmeyi sağlayan makula bölgesinin bozulmasıdır . Belirtileri ; çizgilerde eğrilik, merkezi görmede bulanıklık veya karanlık noktadır . 50 yaş üstü bireylerde, merkezi görme kaybının ana nedenidir.
KÜRESEL VE YEREK GÖRME SORUNU VERİLERİ
Göz hastalıklarının yaygınlığına ilişkin bazı önemli akademik veriler şunlardır:
– Küresel Çapta Durum: Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, dünya genelinde en az 2.2 milyar insanın bir tür görme kusuru veya bozukluğu bulunmaktadır. Bu vakaların en az *1 milyarı* ise henüz tedavi edilmemiş durumdadır veya önlenebilir niteliktedir.
– Türkiye’deki Durum: Türk oftalmoloji (göz hastalıkları) uzmanları, özellikle **katarakt, glokom, diyabetik retinopati ve konjonktivit*’i en yaygın ve tehlikeli göz hastalıkları olarak vurgulamaktadır.
– ABD Verileri: ABD’de 40 yaş ve üzerinde yaklaşık **4.2 milyon* kişi düzeltilemeyen görme kusuruna sahiptir ve bu sayının 2050 yılına kadar *ikiye katlanması* beklenmektedir.
GÖZ SAĞLIĞINI KORUMAK İÇİN ÖNERİLER
– Düzenli Göz Muayenesi: Hiçbir şikayetiniz olmasa bile yılda bir kez kapsamlı bir göz muayenesi yaptırın. **Erken teşhis*, glokom ve diyabetik retinopati gibi birçok hastalıkta kalıcı hasarı önlemenin tek yoludur.
– Sağlıklı Yaşam Tarzı: Dengeli beslenme (özellikle omega-3, fındık, ceviz, balık, yumurta), yeterli su tüketimi ve sigaradan uzak durmak genel ve göz sağlığınızı korur.
– Dijital Ekran Kullanımına Dikkat: Bilgisayar ve telefon kullanırken **20-20-20 kuralını* uygulayın: Her 20 dakikada bir, 20 saniye süreyle, 20 fit (yaklaşık 6 metre) uzağa bakın. Ekran başındayken göz kırpma sayısının azaldığını unutmayın.
– Güneş Işınlarından Korunun: UV ışınlarının katarakt ve makula dejenerasyonu riskini artırdığı düşünülmektedir. Güneşli günlerde kaliteli bir güneş gözlüğü kullanın.
– Sistemik Hastalıkları Kontrol Altında Tutun: Şeker hastalığı ve yüksek tansiyonunuz varsa, bu hastalıkların tedavisine ve düzenli takibine özen gösterin.