Kıymetli okurlarım…
Kalori bir fiziksel tanımdır ve atmosfer basıncında 1 gram suyun ısısını 1 santigrat derece arttırmak için gerekli enerji miktarıdır. Beslenme konusu ile ilgili kalori kavramı ise fiziksel kalori tanımından farklıdır ve tüketilen yiyecek ve içeceklerden gelen enerjiyi tanımlar.
Bir çok gıda maddesi tüketmekteyiz. Uluslararası gıda tanımına uymayan (daha önceki yazılarımda sık olarak bahsettim) maddeleri de gıda maddesi olarak biliyor ve tüketiyoruz. Ancak vücudumuza faydalı olması beklenen besin maddelerinin mineral, lif, vitamin, protein, antioksidan bileşikler gibi bir çok faydalı mikro maddeleri içermesi gerekmektedir. Şekerlemeler, şekerli içecekler bol kalori içermelerine rağmen vücudumuza yukarıda sayılan yararlı maddeleri vermezler ve bu nedenle boş kalorili besinler adını alırlar. Bunlara günlük hayatımızda sık olarak kullandığımız beyaz un ve mamülleri, kekler, krakerler (tam tahıllı olmayan), cipsler, dondurmalar, alkol gibi maddeler örnek olarak verilebilir.
Yukarıda sayılan boş kalorili besin maddelerinin sayılarını arttırmak daha da mümkündür. ABD Kalp Derneği ilave şekerlerin (boş kalorili maddelerin) günlük kalorilerin % 6’sından daha az olması gerektiğini savunmaktadır. Günümüzün yaşam koşullarında insanların gülmek, eğlenmek amacı ile kendilerini ödüllendirmeleri göz ardı edilebilecek bir durumdur. Bu nedenle düzenli ve dolu kalorili beslenmenin yanı sıra %6’dan daha az boş kalorili gıdaların alınmasında belirli bir disiplin içerisinde davranılması hoş karşılanabilen bir durum olabilir.
KALP KRİZİ VEYA FELÇLERDE BAŞROLDE NE VAR?
Kalp krizi veya felç vakalarının büyük bir kısmı damarlarınızı tıkayan kolesterol, plak veya kalsiyumdan değil, bir pıhtıdan oluşur. Pıhtı 5 saniyeden daha kısa bir sürede oluşabilir. Normal şartlarda pıhtı oluşumu vücutta meydana gelen bir yaralanmaya karşı yine vücudun verdiği bir tepkidir. Temiz kan taşıyan damarlarda (arter) bir zedelenmenin olması karşısında burası bir pıhtı ile onarılır ve sonra da vücut bu pıhtıyı eriterek orayı çözer. Bu, normalde olması gereken bir süreçtir.
Ne yazık ki bir çok insanın halen farkında olmadığı, bilmediği şey pıhtının oluşumu için en büyük neden ne kolesterol ne de kalsiyumdur. Pıhtı oluşumunun en büyük tetikleyicisi sigara dumanının solunmasıdır. Bunun ardından havanın kirli ve toksik olması gelir. Bu solunan kimyasallar arterlerde yavaş yavaş tahribat yapmaya başlar. Alkol de karaciğer için toksik olmakla beraber sigara dumanı gibi atardamarların iç kısmında tahribata neden olur.
Atardamarların tahribatına neden olan bir başka etken bilinçsizce ve uzun süre kullanılan doğum kontrol ilaçlarıdır. Hormon replasman tedavileri de aynı etkileri gösterebilir. Stres durumu da atardamarlar için toksiktir. Bunu tanımlayan duruma kırık kalp sendromu denilmektedir. Örneğin kişinin sevdiği bir kişiyi kaybetme halinde kalp krizi geçirme riski % 2000 (ikibin) daha fazla artar. Stresi arttıran durumlar pıhtılaşma mekanizmasını tetikler. Cerrahi operasyonlar, kaldıramayacağı yükten daha fazlasını sportif amaçla yapmak da ileri derecede stres doğuran nedenlerdendir.
Günümüzde pek de önemsenmeyen bir durum vardır ki bu da atardamarlarımızın içini iltihabi ortam yaratarak bozar. Bunlar rafine edilen nişastalı ürünlerdir. Bu nedenle şeker hastalarında kalp ve beyin damarlarında pıhtı oluşumu 5 kat daha fazladır.
Vallahi o kadar doğru ki; Ne koyarsan aşına o geliyor kaşığına…