Yaşlanmayı yavaşlatmak denildiğinde aklımıza genellikle uyku, beslenme, egzersiz ya da vitaminler gelir. Oysa her gün farkında olmadan 20 binden fazla kez yaptığımız bir başka şey, sağlığımız üzerinde düşündüğümüzden çok daha etkili, nefes almak.
Nefes ve hücre yaşı
Bilim dünyası, doğru nefesin yalnızca ruhsal dinginlik değil, hücresel gençlik için de kritik olduğunu söylüyor. Stanford Üniversitesi’nin bir araştırması, diyaframdan alınan derin nefeslerin kortizol seviyesini düşürdüğünü, kalp atışlarını dengelediğini ortaya koyuyor. Yani nefes egzersizleri, kronik stresin vücudu hızla yaşlandıran etkisini kırabiliyor.
Harvard Tıp Fakültesi’nin raporları da bu tabloyu destekliyor: Yüzeysel, göğüsten alınan kısa nefesler hücrelere yeterli oksijen taşımıyor. Diyafram nefesi ise kandaki oksijen doygunluğunu artırıyor, mitokondrilerin daha verimli çalışmasını sağlıyor. Bu da hücrelerin daha uzun süre genç kalmasına yardım ediyor.
Kalp ve beyin için doğal destek
Avrupa Kardiyoloji Derneği’nin yayımladığı bir çalışmada, düzenli nefes egzersizi yapan bireylerin tansiyonunun düştüğü, kalp ritminin daha düzenli hale geldiği gösterildi. EEG kayıtları ise yavaş ve derin nefesin beyin dalgalarını sakinleştirdiğini, odaklanmayı artırdığını kanıtladı. Yani doğru nefes, yalnızca bedene değil zihne de gençlik aşısı etkisi yapıyor.
Modern dünyada yanlış nefes
Günümüzün hızlı şehir yaşamı ve ekran karşısında geçirilen uzun saatler, bizi farkında olmadan yüzeysel nefese yönlendiriyor. Göğüs nefesi, akciğerin yalnızca üst kısmını kullanıyor. Bu da hem oksijen alımını azaltıyor hem de kaygıyı, yorgunluğu ve zihinsel bulanıklığı artırıyor.
Ne yapmalı?
- Diyafram nefesini öğrenin, Nefes alırken göğsünüz değil, karnınızın şiştiğini hissedin.
- 4-7-8 tekniğini deneyin: 4 saniye nefes alın, 7 saniye tutun, 8 saniyede yavaşça verin.
- Gün içinde bilgisayar başında kısa nefes molaları verin.
- Mümkünse egzersizleri açık havada, özellikle ağaçlık alanlarda yapın.
Derin bir nefes, genç bir hayat
Nefes almak bedensel olarak otomatik bir süreçtir, ancak bilinçli nefes almak, sağlıklı yaşlanmanın en kolay stratejisi olabilir. Belki de genç kalmanın en basit formülü, aldığımız nefesin derinliğinde saklıdır.