Sokakta yürürken başımızı kaldırıp binalara, tabelalara ya da gökyüzüne bakmaya alışkınız. Oysa bazen de yere bakmak lazım. Çünkü şehirlerin altına açılan küçük pencereler olan rögar kapakları, dünyada birçok şehirde birer sanat eserine dönüşmüş durumda.
Tokyo’da kiraz çiçekleriyle süslü kapaklardan, Paris’te demir işçiliğinin zarif örneklerine kadar, bu metal diskler kimlik taşıyor. Peki ya Bursa?
Tarihiyle, kültürüyle ve estetik mirasıyla öne çıkan Bursa’da neden rögar kapakları da bu şehre yakışan bir zarafetle tasarlanmasın? Neden her kapak, bulunduğu semtin ruhunu yansıtmasın?
Tophane’de yer alan bir rögar kapağında Saat Kulesi silueti olsa, Heykel çevresindekilerde Atatürk heykelinin stilize bir yorumu görünse, Setbaşı’nda Irgandı Köprüsü’nün silüetiyle bezeli kapaklar, Muradiye’de Osmanlı minyatür sanatından motifler ya da eski Bursa evleri olsa fena mı olurdu? Bunların hepsi mümkün. Hatta bu işi bir adım ileriye taşıyıp belediye eliyle bir “Rögar Kapakları Tasarım Yarışması” düzenlenebilir. Genç tasarımcılar, grafik öğrencileri ya da sanatla ilgilenen herkesin katılımına açık bir platform olabilir bu.
Üstelik sadece estetik değil, işlevsel katkısı da olur. Şehrin kültürel haritası yere işlenmiş olur. Turist rotalarına dahil edilebilir, fotoğraf tutkunları için keşif noktaları yaratılır. Hatta artırılmış gerçeklik uygulamalarıyla ya da QR kodlar aracılığıyla rögar kapağına telefon tutulduğunda o semte dair hikâyeler bile anlatılabilir.
Araştırırken gördüğüm kadarıyla, Japonlar bu alanda epey yol kat etmişler. Her semtin kendine has farklı renklerde tasarlanmış rögar kapakları, koleksiyon kartları ve stickerları mevcut. Aynısı neden Bursa’da olmasın?
İşte size dünyanın farklı yerlerinden bazı rögar kapağı örnekleri:
Unutmayalım, sanat sadece müzelerde ya da duvarlarda olmak zorunda değil. Bazen ayaklarımızın altından da bizimle konuşabilir. Bursa gibi köklü bir şehir de bu sessiz dili duymalı, sahiplenmeli bana kalırsa.
İlk adımı atmak adına yapay zeka ile Bursa için birkaç tasarım oluşturdum. Bundan sonrası Büyükşehir Belediyesi ve Kent Estetiği sorumlularında!
