Sosyal Güvenlik Kurumu daha önce yayımlanan 2020/20 sayılı genelgesinde değişiklik yapan 25.08.2025 tarihli 2025/12 sayılı Genelgesi ile işveren ve sigortalıları ilgilendiren çok önemli değişikler getirdi. Uygulamada zamanaşımına girmiş borçlar bakımından sorun yaşanan ve yargıya intikal etmiş çok sayıda ihtilaflı konularla ilgili Danıştay Dava Daireleri Kurulunun E:2024/83, K:2025/485 sayılı kararını da dikkate alarak önemli bir düzenlemeyi hayata geçirdi.
Genel Olarak Zaman aşımı Hükümleri Ve Uygulama
5510 sayılı Kanun’un 93’üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre, Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tabidir. Zaman aşımını kesen sebepler 6183 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde, zamanaşımının işlememesi ise 6183 sayılı Kanun’un 104’üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un 91’inci maddesinde sayılmıştır.
Kurum alacağının zamanaşımına uğrayıp uğramadığı konusu ile ilgili olarak Kurum ile borçlular arasında oluşan anlaşmazlıklar itirazlara konu olmakta, dava konusu yapılarak mahkemelerin iş yükünün artmasına neden olmaktadır.
Bu nedenle Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri tarafından düzenli aralıklarla sigortalı, genel sağlık sigortalısı ve işyeri dosyaları taranarak en eski borçtan başlamak üzere borçlar belirlenmekte 6183 sayılı Kanun’un 103’üncü ve 104’üncü maddelerinde ve 5510 sayılı Kanun’un 91’inci maddesinde sayılan zamanaşımını kesen ve durduran sebepler ile diğer gerekli araştırmalar yapılmaktadır.
Borç, 5510 sayılı Kanun’un 93’üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “…Kurumun prim ve diğer alacakları; mahkeme kararı sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden, kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş ise bu soruşturma, denetim ve inceleme sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren, zamanaşımı on yıl olarak uygulanır…” amir hükmünden doğmuşsa; borcun, zamanaşımına uğrayıp uğramadığına bu hükümdeki tarihlerden itibaren karar verildiğinden, Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna işlenmesinde yine anılan hükümdeki tarihler esas alınarak karar verilmektedir.
2025 / 12 Sayılı Genelge İle Yapılacak İşlemlerde Dikkate Alınmayacak Zaman aşımına Uğrayan Borçlar
Yukarıda açıkladığımız Genelgede ayrıntılı açıklamalar yapılmış olup sözkonusu Genelge ile zamanaşımına uğramış olan borçların bazı işlemlerde işverenin/sigortalıların/genel sağlık sigortalısının borcu olarak dikkate alınıp alınmayacağı ile ilgili açıklamalarda bulunulmuştur.
Sözkonusu genelgede yapılan açıklamalara göre göre özetle zamanaşımına girmiş borçlar;
• Kurumca verilecek borcu yoktur yazılarında veya Kurum ve Kuruluşlarca yapılacak borç sorgulamalarında,
• Kurumca uygulanan teşvik, destek ve indirimlerde,
• Sigortalıların ve genel sağlık sigortalısının sağlık hizmetlerinden yararlanmasında,
• KDV Mahsubu ile prim ödenmesinde kullanılan “Borç Döküm Formunda” ve KDV mahsubu ile gelen tutarların borçlara mahsubunda,
• İhale konusu veya özel nitelikteki inşaatlar dolayısıyla yapılan araştırma işlemi sonucunda saptanan fark işçilik borçlarının işverene tebliği üzerine işveren tarafından söz konusu borçların zamanaşımına girdiği gerekçesiyle itiraz edilmesi durumunda bahse konu bu borçlar, ihale konusu işlerde teminatın iadesi ve özel nitelikteki inşaatlarda iskân için düzenlenen ilişiksizlik belgesinde,
işverenin/sigortalıların/genel sağlık sigortalısının borcu olarak dikkate alınmayacak işlemler buna göre tesis ettirilecektir.
Yargı kararları da dikkate alınarak çıkarılan bu genelge ile çok sayıda işveren, sigortalı ve genel sağlık sigortalısının zamanaşımına girmiş borçları nedeniyle yaşadıkları mağduriyetlere son verilmiştir.