Hazine Ve Maliye Bakanlığınca geçtiğimiz 2 yıl içerisinde önemli sayılabilecek değişikliklere gidildi .Vergi Oranlarında yapılan artış düzenlemeleri yanında enflasyon muhasebesi, İndirimli Kurumlar Vergisi ,Asgari Kurumlar Vergisi vb konularda çok sayıda yasal düzenleme tebliğ genel hayata geçirildi.
Son olarak 13 Mayıs 2025 tarih ve 32899 sayılı Resmi Gazete’de VERGİ İNCELEMELERİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPLMASINA DAİR YÖNETMELİK” yayımlanmış ve Yönetmelik değişikliği 13 Mayıs 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Söz konusu yönetmelik ile vergi inceleme süreçlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesine ilişkin yasal altyapı oluşturulmuştur.
Buna göre vergi inceleme sürecinde defter ve belgeler, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından oluşturulan elektronik sistem üzerinden ibraz edilebilecek, inceleme görüşmeleri bu sistem üzerinden görüntülü ve sesli yapılabilecek, inceleme tutanakları elektronik imza ile imzalanabilecektir.
Yapılan Değişiklikler
31/10/2011 tarihli ve 28101 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:
- Vergi inceleme sürecinde, Bakanlık tarafından oluşturulan elektronik sistem araçları kullanılabilecektir.
- Elektronik sistem araçları Yönetmelikte, defter ve belgelerin ibraz edilmesi, tutanakların düzenlenmesi, görüntülü ve sesli görüşme sağlanması gibi vergi incelemelerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlamak üzere Bakanlık tarafından oluşturulan her türlü elektronik sistem olarak tanımlanmıştır.
- Defter ve belgeler elektronik ortamda ibraz edilebilecektir. Bu durumda sistem tarafından ibraz durumunu gösteren bir belge üretilecek ve söz konusu belgeyi mükellef veya mükellef tarafından defter ve belgelerin ibrazı için vekâlet verilenler güvenli elektronik imza ile imzalanacaktır.
- İnceleme tutanakları, Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlenebilecektir. İnceleme tutanaklarının Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlendiği durumlarda, mükellef veya mükellef tarafından inceleme tutanaklarını imzalamak üzere vekâlet verilenler, söz konusu tutanakları güvenli elektronik imza ile imzalanacaktır.
Genel Değerlendirme
Bakanlıkça yapılan bu düzenlemelerin son derece önemli sayılabilecek hükümler içerdiğini söyleyebiliriz. Çok daha önce yapılarak hayata geçirilmesi gerekli bu düzenlemelerin geçte olsa yapılması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Ancak yapılan bu düzenlemeler kadar bu ve buna benzer düzenlemelerin sağlıklı bir şekilde hayata geçirilmesi, uygulamaların mükellef haklarını gözetecek, yaşanan bürokrasiyi ortadan kaldıracak şekilde gerçekleştirilmesi de son derece önemlidir.
Üzülerek ifade etmeliyim ki Maliye idaresi son yıllardaki uygulamalarıyla mükellefleri, mükelleflerin vergi ödevlerini yerine getiren meslek mensuplarını (YMM,SMM)üzen uygulamalara imza atmıştır. Bugün geldiğimiz noktada Objektif kurallara bağlanarak süre ve kural bazlı esaslar getirilerek herkes için eşit uygulanacak düzenlemeler ile çözülebilecek KDV İade alacakları bile uygulamada sorun olarak karşımızda durmaktadır .Her ilde herkes için yapılan farklı uygulamalar meslek mensuplarının maliye idaresine olan güvenini azaltmıştır. Yine son 1 yıllık süreçte enflasyon düzeltmesi konusunda yapılan sürekli değişiklikler ve bu değişiklikleri geriye dönük uygulamaya zorlanan meslek mensupları son derece zor durumda kalmışlardır.
Tahsilatın artırılması amacıyla uygulamaya konulan Elektronik Haciz ve benzeri uygulamaların zamanlaması konusunda yapılan hatalar nedeniyle çok sayıda mükellefin de maliye idaresine olan güvenini azalttığı gibi ,Rehberlik anlayışını ön planda tutan bir vergi incelemesi ve teftiş anlayışı yerine cezalandırmayı ön planda tutan bir anlayışın ön planda olması da çok sayıda mükellefi zor durumda bırakmıştır. Ekonominin kırılgan bir yapı içinde olduğu dönemlerde Vergi incelemelerinde aslolan vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi yanında şirketlerin ayakta kalabilmeleri ,rekabet edebilecek yönlerinin zarar görmemelerini temin etmektir.
Bu açıklamalar çerçevesinde maliye idaresinin önümüzdeki süreçte hayata geçirdiği düzenlemeleri sağlıklı bir şekilde hayata geçirmesi bu ve benzeri konuları masaya yatırması konunun tarafları konumunda bulunan TOBB,TÜRMOB,TİSK,TESK vb sivil toplum kuruluşları ile gerekli istişareleri de yaparak yeni bir yol haritası belirlemesinde büyük fayda olacaktır.