Bilindiği üzere geçtiğimiz hafta 7417 Sayılı “Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” TBMM tarafından kabul edilerek yasalaştı.
Söz konusu kanun toplam 66 maddeden oluşmakta olup kanunla önemli düzenlemeler yapılmıştır. Kamu görevlileri ile ilgili uzun süredir beklenen 3600 Ek Gösterge Düzenlemesi yanında Kurumlar Vergisi,Vergi Usul Kanunu,6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hakkında Kanun Türk Ticaret Kanunu ve Özel Tüketim Vergisi Kanunlarında yer alan bazı düzenlemelerde değişikliğe gidilmiştir.Bu düzenlemeler içinde yer alan Önemli gördüğümüz yeni bir varlık barışı düzenlemesinin esasları aşağıda açıklanmıştır.
lYeni Bir Varlık Barışı
Daha önce 7256 sayılı kanunla yapılan düzenleme kapsamında varlık barışı ile ilgili yapılacak beyan ve bildirimler için süre 30.06.2022 tarihinde sona ermişti.
Sürenin sona ermesi de dikkate alınarak 7417 sayılı kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 15. maddeyle daha kapsayıcı hükümler içeren yeni bir varlık barışı düzenlemesi yapılmıştır. (7147 Sayılı Kanun Madde:50)
Yeni düzenlemeyle, gerçek ve tüzel kişilere, yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarını kayda alma ve bazı avantajlardan ve ayrıcalıklardan yararlanma olanağı getirilmiştir.
Ödenecek Vergi
Bildirilen yurt dışı varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen vergilerin süresinde ödenmesi gerekmektedir.
Yapılan düzenlemede yurt dışı varlıklar ve yurt içi varlıklar için farklı oranda vergi hesaplanması ve ödenmesi öngörülmüştür.
Düzenlemeye göre, banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak bildirim sahibinden bildirilen varlıkların değeri üzerinden;
• 30.09.2022 tarihine kadar yapılan bildirimler için %1,
• 01.10.2022 tarihi ila 31.12.2022 tarihi (bu tarih dahil) arasında yapılan bildirimler için %2, • 31.03.2023 tarihine kadar yapılan bildirimler için %3
oranında peşin olarak tahsil ettikleri vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.
Varlıkların Kayda Alınması
Bildirilen veya beyan edilen varlıkların Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler tarafından bildirim veya beyan tarihi itibarıyla kanuni defterlere kaydedilmesi gerekmektedir.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler;
• Kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açacaklar,
• Açılan fon hesabı bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmedikçe işletmeden çekilemeyecek, sermayeye ilave dışında başka bir amaçla kullanılamayacak,
• İşletmenin tasfiye edilmesi halinde ise vergilendirilmeyecektir.
Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca göstermeleri gerekmektedir. Bu varlıklar dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacak ve bildirim veya beyan tarihinden itibaren iki yıl geçmesi koşuluyla vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar, beyan dışındaki diğer şartlar aranmaksızın, varlık barışı düzenlemesinin avantajlarından yararlanabilir. Bu mükellefler tarafından taşınmaz dışındaki varlıkların en geç beyan tarihi itibarıyla banka veya aracı kurumlara yatırılmak suretiyle tevsik edilmesi zorunludur.
Kayda Alınacak Varlıkların Elden Çıkarılması Ve Tapu Devrinde Harç Ödenmemesi
Düzenleme kapsamında kayda alınan varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararların, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak dikkate alınması mümkün değildir.
Varlık barışı kapsamında beyan edilerek işletme kayıtlarına alınacak taşınmazların işletmeye devrine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden, Harçlar Kanunu kapsamında harç ödenmeyecektir.
Kapsama Giren Varlıklar ve Genel Esas
Varlık barışı kapsamında yurda getirilecek veya kayda alınacak varlıklar şunlardır:
• Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları.
• Yurt içinde bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar.
Varlığın geçmişte belli bir tarih itibariyle var olduğunu ispat etme zorunluluğu yoktur. Verilen süre içinde varlığın yurda getirilmesi veya kayda alınması koşulunun sağlanması esas olarak yeterlidir.
Beyan veya Bildirim Zamanı
Getirilen avantajlardan yararlanabilmek için;
• Yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların; 31.03.2023 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildirilmesi
• Yurt içinde bulunan kapsamdaki varlıkların, 31.03.2023 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilmesi gerekmektedir.
Yurt dışında bulunan ve düzenleme kapsamında olan varlıkların, bildirim yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.
Düzenlemenin yürürlük tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan kapsamdaki varlıkların düzenlemenin yürürlük tarihinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların en geç 31.03.2023 tarihine kadar defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla, düzenlemenin avantajlarından yararlanılması mümkündür.
Düzenlemeden Yararlanmanın Sağladığı Avantajlar
Daha önce yapılan varlık barışı düzenlemelerinden farklı olarak, yeni düzenlemede, bildirim veya beyanın sonuçlarına ilişkin daha ayrıntılı düzenleme yapılmıştır.
Düzenlemeye göre, bildirilen veya beyan edilen varlıklara isabet eden tutarlara ilişkin hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak, diğer nedenlerle başlayan vergi incelemeleri ile takdir komisyonu kararları sonucu bulunan matrah farkının;
• Madde kapsamında bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespiti ve bildirilen veya beyan edilen varlık tutarının, bulunan matrah farkına eşit ya da fazla olması durumunda matrah farkına ilişkin tarhiyat yapılmayacak,
• Bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle ortaya çıktığının tespitine rağmen söz konusu varlık tutarlarından büyük olması durumunda sadece aradaki fark tutar üzerinden vergi tarhiyatı yapılacaktır.
Vergi incelemesi veya takdir komisyonu kararları sonucunda bildirim veya beyana konu edilen varlıklar dışındaki nedenlerle matrah farkı tespit edilmesi durumunda, bildirilen veya beyan edilen tutarlar, bulunan matrah farkından mahsup edilmeksizin tarhiyat yapılacaktır.