Gündelik yaşamımızda ulaşım, artık sadece bir ihtiyaç değil, hayatımızın ayrılmaz bir parçası. İşe giderken, sevdiklerimize ulaşırken ya da şehirler arası yolculuk yaparken en önemli beklentimiz güvenli bir şekilde varış noktasına ulaşmaktır. Peki bu güvenliği kim sağlıyor, daha da önemlisi gerçekten sağlanıyor mu?
Araç muayenesinin önemi
Toplu taşıma araçlarının sorumluluğu kurum ve kuruluşlarda, ticari ve binek araçların sorumluluğu ise sahiplerindedir. Ancak bu sorumlulukların yerine getirilip getirilmediğini denetleyen bir otorite vardır: Ulaştırma Bakanlığı. Araçların trafik yönetmeliğine uygunluğunu denetlemek, düzenli periyotlarla muayenelerini yapmak, işte bu kurumun asli görevidir.
Türkiye’de araç muayenesi 1986’da başladı. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ile zorunlu hale getirildi. Başlarda ücretsiz olan muayene, zamanla cüzi bir ücret karşılığında yapılmaya başladı. 2007 yılında ise ihaleyle özel sektöre devredildi. Bugün 20 yıllık imtiyazla TÜVTÜRK bu hizmeti yürütüyor. 2027’de bu imtiyaz süresi sona erecek.
Şikayetlerin odağı
Yıllardır halk arasında benzer şikâyetleri duyuyoruz: Araçların basit gerekçelerle “ağır kusurlu” sayılması, tekrar muayeneye yönlendirilmesi, zaman kaybı… Burada görevli teknisyenlerin yönetmeliğe bağlı hareket ettiğini biliyoruz, ancak vatandaşın güven duygusu zedeleniyor.
Asıl dikkat çekmek istediğim nokta ise bambaşka: Muayene ücretlerinin tahsil şekli.
Kartla ödeme bedeli!
Eskiden yalnızca nakit kabul eden sistem, artık banka ve kredi kartına da açık. Dijitalleşen dünyada bu normal. Ancak sorun şu: Kartla ödeme yapıldığında, “hizmet bedeli” adı altında ek bir ücret alınıyor.
11 Ağustos 2025’te kendi deneyimim: Bursa Nilüfer’deki TÜVTÜRK istasyonunda aracımızın muayenesi için toplam 2.988,80 TL ödedim. Ancak kredi kartı ile ödeme yapmak istediğimde, üzerine 127,62 TL ‘hizmet bedeli’ eklendi. Faturada açıkça “Ödeme Kuruluşu Hizmet Bedeli” ifadesi yer aldı.
Hukuk ne diyor?
-
Tüketici Kanunu: Bir satıcı, mal veya hizmetin fiyatını artırarak kredi kartı kullanan müşteriden komisyon alamaz.
-
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek: “Kredi kartı ile ödeme imkanı sunmayan ya da farklı fiyat isteyen işletmelere gerekli cezai işlemleri uyguluyoruz.”
Vatandaş olarak soruyorum: Bu durumda muhatap kim? TÜVTÜRK mü, hizmet sağlayıcı firma mı, yoksa denetlemekle yükümlü Bakanlık mı?
Son söz
Güvenli yolculuk hepimizin hakkı. Ama bunun ticari kaygılarla gölgelenmesine göz yumulmamalı. Dijitalleşmenin hızla ilerlediği bir çağda, hangi isim altında olursa olsun vatandaştan ekstra ücret alınması kabul edilemez.
Güvenlik mi öncelik, ticaret mi? Cevabı aslında hepimiz biliyoruz…