Sizlerin de dikkatinizi çekiyordu… Son dönemlerde, özellikle de kentin batı bölgesindeki ana yollarda bisikletli sayısı giderek arttı.

Gerçi…

Avrupa’nın her kentinde yaygın, ama Almanya’nın başkenti Berlin’de dikkatimizi çekmişti. Üzerinde iş kıyafeti olan erkek ve kadınlar, başlarında kasklarıyla bisiklet yollarından ulaşımlarını sağlıyorlardı. Bisiklet yollarına araçlar gibi yayaların girmesi de ceza nedeniydi.

Çin’in Şanghay kentindeki caddelerde de inanılmaz sayıda bisikletli gördük. Fakat, bisiklet kullanıcıları akan trafikte de yol alıyorlardı.

Yani…

Bisiklet kullanımı doğudan batıya dünyanın büyük kentlerinde önemli bir kent içi ulaşım aracı olarak tercih ediliyor. Türkiye’de de son yıllarda artış var.

Tamam…

Bursa yamaçta kurulan bir kent, ama kentleşme modeli nedeniyle ova sınırında kalan düz bölgeleri de çok fazla ve bu bölgeler bisiklet kullanımına elverişli.

Buna karşın…

Bisiklet Bursa için öncelikli ulaşım aracı olamadı. Geçmiş dönemlerde bisiklet yolları yapılsa da, Nilüfer’de yol kenarlarına bisiklet kiralama üniteleri kurulsa da Bursalılar ulaşım için daha çok yakıtla çalışan araçları tercih ettiler.

Bugünse, pandemiden toplu ulaşım çok etkilendi.

Son kararla toplu ulaşıma sınırlama gelince yollardaki binek araç sayısının artacağı ve zaten sıkışan kent içi trafik daha da sıkışacağı tahmin ediliyor.

Bu noktada…

1 litre benzinin 2.3 kilo karbondioksit üretmesi bir başka tehlike olurken, en önemli alternatif ulaşım aracı olarak bisiklet önem kazanıyor.

Yıllardır…

Bursa’nın bisiklet kullanımının yaygınlaşması için her platformda mücadele veren Niyazi Aşır’ın çabalarını biliyoruz.

Yine…

Ulaşım konularında görüşlerini önemsediğimiz İnşaat Yüksek Mühendisi M. Tözün Bingöl de bu konuda çok duyarlı:

“Yaşam kalitesi yüksek şehirlerin ortak özelliği motorlu taşıtların rolünün giderek azalması. Şehir merkezlerinde yayalaştırma, ucuz, konforlu ve hızlı toplu taşıma alternatifleri modern kentlerin olmazsa olmazları.”

Şunu da anımsatıyor:

“Trafikte yaşanan stres neredeyse sıradanlaştı. Oysa bisiklet kullanarak stresten korunabilir, sağlıklı ve üst düzey yaşam alışkanlığı edinebiliriz.”

Dünyada yeni akım: Otomobilsiz sokaklar

Biz de… Kent içi araç kullanımıyla ilgili iki özel gün olduğunu M. Tözün Bingöl’den öğrendik.

İlki, 16-22 Eylül arası Hareketlilik Haftası olarak kutlanıyor ve bisiklet kullanımını teşvik ediyor.

Diğeri…

22 Eylül’deki Otomobilsiz Kentler Günü’nü 31 ülkede 604 kentle birlikte ülkemizden 61 belediye kutluyor, ama Bursa yok.

Bingöl diyor ki:

“Sokakların motorlu araçlar olmadan nasıl kullanıldığının hatırlatılması, yaya ulaşımı ve bisikletin özendirilmesi, hava ve ses kirliliğinin kontrolü hedefleniyor.”

Her şeye karşın toplu ulaşım şart, ama yapılması gerekenler var!

Şu bir gerçek… Pandemiden etkilense de, bisiklet gibi alternatifler aransa da toplu ulaşımsız kent taşımacılığı mümkün değil. Üstelik, şu süreçte bisiklet-toplu ulaşım entegrasyonu ile ulaşım bütünlüğü bile gerekli.

Nitekim…

Ulaşım Uzmanı olarak görüşlerinden yararlandığımız Bursa Kent Konseyi Ulaşım Çalışma Grubu Başkanı M. Tözün Bingöl de böyle düşünüyor.

Öncelikle…

Minibüsler, özel halk otobüsleri, Burulaş’a ait otobüsle ve Bursaray’ın polis-zabıta tarafından kontrol edildiğini, Bursaray duraklarında polisin görev yaptığını, görevlilerin sürekli uyardığını anımsatıyor.

Yine de…

Kurallara uyulmaması nedeniyle yaşanan sıkıntıların giderek arttığına dikkat çekip “İnisiyatifi vatandaş ve şoförden alacak zorlayıcı tedbirler gerek” diyor.

Bazı küçük önerileri var:

“Yolcu sayısı azalan minibüsler ve halk otobüslerine maddi destek verilmeli. Terminal ve Şehir Hastanesi hatlarındaki sarı otobüs sayısı arttırılmalı. Bursaray’da karşılıklı koltuklar sökülüp mesafe zorunlu hale getirilmeli.”

Toplu ulaşımı virüsten koruma yolları

Alınan kararlarla toplu ulaşımda yolcu sayısı azalırken, yolcuları virüsten korumak amacıyla yapılması gerekenler de var.

İşte Ulaşım Uzmanı M. Tözün Bingöl’ün önerileri

“ Havalar soğuyuncaya kadar Bursaray’da karşılıklı kapıların ikisinin de otomatik açılması hava sirkülasyonu sağlar. Vagonlarda klimaların içine ultravioleli dezenfektan montajı tamamlanmalı.”

En önemlisi de şu:

“Mesai saatleri düzenlemesi biran önce yapılmalı.”

Baba mesleği otobüsçülüğü kitap yaptı: Bursa Taşımacılık Tarihi

Çocukluğumuzun bir dönemi Hamzabey Mahallesi’nde geçti. Oturduğumuz iki evden birinde kapı karşı komşumuz Bursaspor’un efsane kaptanı Sedat Özden’di. Diğerindeyse yan komşu Yetişen ailesiydi.

Bursa’nın en eski otobüsçülerinden Mustafa Yetişen’i tanıdık. Oğulları Kenan Yetişen ve Kemal Yetişen’le hâlâ görüşüyoruz.

Kemal Yetişen bir dönem DYP’de siyaset yaptı.

Ağabeyi Kenan Yetişen kimya mühendisi olması yanında kent sorunları üzerine önemli çalışmalar yaptı. Özellikle ulaşım ve Kılıç-Kalkan araştırmaları yayınlandı.

ODTÜ’yü bitirdikten sonra fikir babası olduğu Bursa’nın ilk otobüsçüler kooperatifi BUROK’un kurucuları arasında yer aldı.

Hafta içi…

Ziyarete geldiğinde, masamızın üzerin beşinci kitabı olan Bursa Taşımacılık Tarihi’ni bıraktı.

“Baba mesleğinin tarihçesini yazdım” diye başlayan Kenan Yetişen kitabı şöyle tanıttı:

“Bursa’da taşımacılığın nasıl geliştiğini, insan ve yük taşımacılığının nereden nereye geldiğini, doğal olarak günümüzün ulaşım sorunları ve çözüm önerilerini de anlattım.”

Sanatçı dostlarını bahçesinde ağırladı

Tanıyanlar bilir… TEV Bursa Şubesi Yürütme Kurulu Başkanı Mehmet Çalışkan’ın Bademli’de çok büyük olmayan, ama dünyaları sığdırdığı bir bahçesi var.

Bahçesinde…

Tüm meyvelerin tadılacak kadar ürün veren meyveleri ve yine tadımlık yetiştirdiği sebzeleriyle en büyük mutluluğu dostlarını ağırlamak.

Geçenlerde de…

Melahat Gülses, Dr. Özlem Kaya, Göksel Baktagir, Nazire Savran gibi sanatçı dostlarıyla bahçesinde keyifli dakikalar yaşadı.