ABD’nin doğu yakasıyla saat farkımız 7, batı yakasıyla da 10 saat. Buna rağmen pek çoğumuz Türkiye Basketbol Ligi’ni veya Avrupa basketbolunu takip etmek yerine gecenin ilerleyen saatlerinde oynanan NBA maçlarını seyrediyor veya sonuçlarıyla ilgileniyoruz. Bunun sebebi sadece basketbol oyun kalitesinin farkı mı? Yoksa Euroleague, Basketbol Süper ligi ve NBA arasında oluşan farklılıklar yalnızca liglerin arasındaki ekonomik uçurumdan mı geliyor?

NBA’deki takımlar ile Euroleague’de mücadele eden takımlar arasındaki epey maaş farkı var. Euroleague’in en çok maaş alan iki oyuncusu Nikola Mirotic ve Shane Larkin’in maaşları 3.8 ve 3.7 milyon dolar düzeyinde. NBA’in en çok kazanan oyuncusu Steph Curry ise yıllık 43 milyon dolar kazanıyor. Salary cap (bir takımın ödediği toplam maaş sınırı) uygulamasına göre NBA kulüplerinin bu sezon için sınırı 109 milyon Dolar ve bu meblağ herhangi bir Euroleague takımının bütçesinin çok çok üstünde.

2021’in Mayıs ayında NBA play-off’ları seyircili oynandı. Rekabetçi basketbol ortamını ve takımlarını özlemiş binlerce taraftar salonlara akın etti. Yakın zamanda Köln’de düzenlenen Euroleague F4 maçları ve BSL seyircisiz oynandı.

Aşılama oranı NBA’in izleyici potansiyelini tam anlamıyla kullanmasının önünü açsa dahi henüz ortada aşılama yokken bile ABD basketbolu bir kez daha Avrupa basketbolunun önüne geçmişti. Geçtiğimiz sezon Eueoleague ve BSL salgın sebebiyle oluşan maddi sıkıntılar nedeni ile iptal edilirken, NBA 180 milyon dolarlık yatırımla Orlando’daki Disney stüdyolarında “Bubble” adı verilen yalıtılmış basketbol ortamı ile 1.5 milyar Dolarlık gelirini kurtarmıştı.

Türk izleyicisi gözünde Avrupa basketbolunun ABD’ye göre en önemli avantajı ateşli taraftarların sağladığı salon atmosferiyle birlikte kültürel yakınlık olmuştur. Belgrad, İstanbul, Atina, Barcelona, Berlin, Madrid veya Moskova seyircisinin oluşturduğu ortam bizlere basketbolun sahada oynanan mücadele kısmının dışında da hep rekabet vaat etmiştir. Kendi içimizden yetişen takımların, yabancı ekiplerle başa baş mücadele etmesi, izleyici olarak bizlerin yakınımızdaki uluslara karşı zafer kazanma coşkumuzu arttırır.

Seyirci atmosferinin kültürel yakınlıkla sağladığı avantaja karşılık oyun kalitesi ve daha büyük bir şov arasında kalan izleyicilerin bir kısmı her iki ligi takip etse de NBA’in pek çok Türk izleyicisinde ifade ettiği anlam, bizleri daha farklı sosyolojik yönlere bakmamızı işaret ediyor. Ülkenin özellikle futbol ortamında kendisini hissettiren yozlaşmış yarış, bir anlamda ülkenin geçmişten bugüne kadar taşınmış çeşitli sosyolojik sorunlarının bir kısmını da temsil ediyor.

Türkiye’de 90’ların başında özel kanalların kurulmasıyla gençlerin yorucu ülke ikliminden mola alıp soluklanması için basketbolu ve NBA’i uğraş edinmesi biraz zaman aldı. 90’ların ortasından itibaren basketbol dergileri ile birlikte yaygınlaşan NBA bilgi birikimi 2000’lerden itibaren artan TV yayınları, internetin gelişmesi ve çeşitli Türk oyuncuların NBA’de boy göstermesiyle birlikte Türk gençliğine soluklanacak bir tercih olmaya başladı. Bir anlamda Türkiye’de erişilmez bir yer olarak bilincimizde yer eden NBA, Türk gençliğine hayatı dar eden kısır çekişmelerden bir nebze olsun uzaklaşma imkânı sağladı. Basketbol oldukça adil bir oyun, dar bir sahada çok fazla pozisyon üzerinden oynanan bu oyun üstüne bir de NBA’in 82 maçlık normal sezonun ardından ortalama 22 maçlık bir play-off adalet kaygısını asgari düzeye indiriyor.

NBA’in görkemli ekonomisi ve oynanan oyunun kalitesi kadar Türkiye de ilgi görmesinin bir nedeni de bizde pek görülmeyen bu adil oyun duygusu olduğu söylenebilir, bu arada her zaman belirttiğim gibi ben Euroleague’deki basketbol ve mücadeleyi daha çok seviyorum ancak bu NBA’in, hem oyuncu hem düzen olarak örnek alınan, takip edilen ve tüm sporların zirvesinde yer alan en büyük organizasyon olduğu gerçeğini değiştirmiyor.