Ekonomiyle ilgili tespit ve önerilerini yapan BUSİAD’ın yeni Başkanı Buğra Küçükkayalar, “Covid döneminde bile yatırım ivmesi, olumsuz  ekonomik etkenlere rağmen, 1997 yılından bu yana görülmemiş bir şekilde arttı.  Ancak 2021’de  politika faizinin düşürülmesiyle  durgunluk başladı. Dolayısıyla teklifler azalmaya başladı ve yatırımlar için iş insanları beklemeye koyuldu.  Eğer gerekli tedbirler alınmazsa yükselişin yerini düşüşe bırakma olasılığı var” dedi.

BUSİAD’ın yeniden yapılanmasıyla ilgili de açıklamalar yapan Küçükkayalar, 11 komite kurduklarını belirtti. Komitelerin yaptıkları çalışmaların kendilerine yön vereceğini kaydeden Küçükkayalar, “Anlık değerlendirmeler yapmak yerine, oluşturduğumuz 11 komiteyle ilgili dönemsel çalışmalar yapıp, toplumla paylaşmayı hedefledik. Kimin için sorusunu sorduk kendimize ve 3 odak noktası  belirledik. Bir, üyelerimiz, iki Bursa’mız ve üç de ülkemiz. 11 komiteden gelen sonuçlar bu üç odağımıza yönelik olacak” diye konuştu.

————————–

Pazartesi Söyleşileri’nin bu haftaki konuğu BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar.

Türkiye ekonomisi, Bursa sanayisi, BUSİAD’da yeni dönem ve SİAD’ları konuştuğumuz söyleşide Küçükkayalar, önemli açıklamalar yaptı.

“BUSİAD BAŞKANLIĞIMIN ALTYAPISI VARDI”

Çağdaş Eğitim Kooperatifi başkanlığı görevinizi devrettikten çok kısa bir zaman sonra  iş dünyasının önemli derneklerinden birinin başına geçtiniz. Yani eğitim alanından ekonomi alanına geçtiniz. BUSİAD başkanlığınız nasıl gelişti?

ÇEK’te 25 yıllık yönetim kurulunda görev almam sanki beni bir eğitimci kimliğine büründürdü. Halbuki ben üniversiteden  mezun olduktan sonra 1983’ten itibaren Oyak Renault’da 14 yıl aralıksız çalıştım. Daha sonra inşaat sektörüne geçtim. Konut ve sanayi yapıları ağırlıklı bir inşaat firması kurduk. Bugüne kadar da sanayi yapıları ilgi alanımız oldu ve Bursamıza, ülkemize katkı koyduk, koymaya devam ediyoruz. 2 yıl Günay Baylan döneminde yönetim kurulu üyeliği yaptım, 2 yıl da önceki başkan Hadi Türkay döneminde görev aldım. Zaten 4 yıl yönetim kurulunda görev almıştım. Otomotiv sektöründen inşaat sektörüne geçtikten sonra Türkiye Prefabrik Birliği yönetiminde  yaklaşık 15 yıl görev alıp 6 yıl da başkanlık yaptım. Dolayısıyla sanayi ile iç içe bir hayatım oldu. BUSİAD’ın yönetimlerinde 4 yıl görev almam başkanlık görevimin altyapısı oldu.

“İLETİŞİM ÖZELEŞTİRİSİ”

BUSİAD, 1980 öncesi TÜSİAD’dan sonra kurulmuş İlk SİAD olma özelliğini taşıyor. Alanında çok güçlü isimlerin başkanlık yaptığı önemli bir sivil toplum örgütü. Zamanla SİAD’ların sayısı arttı ve ülkemizdeki  sosyoekonomik koşullar değişti. Buna bağlı olarak sermayenin el değiştirdiği bir dönemden söz ediliyor. Bu koşullara bağlı olarak BUSİAD’ın  etkinliğini  kaybettiği görüşü söz konusu. Buna katılıyor musunuz?

Etkinliğini kaybetmek yerine bir miktar  etkinliği azaldı diyebiliriz .Saydığınız önemli etkenler. Özellikle SİAD’ların sayısının artması önemli. Bursa’da 100’e yakın SİAD var. Bir başka önemli etken de pandemide etkinliklerin Zoom odaklı olması. Bu belki birçok kurum için de geçerli. Bir başka etken de, salt ekonomi olarak  düşünmek ilgi alanımızı daraltmış olabilir. Ancak iletişimimizi biraz daha artırmamız  gerekiyordu.

“BUSİAD YENİDEN YAPILANIYOR”

BUSİAD’ın üye profiline baktığımızda 260 üyenin sadece 23’ünün kadın olduğunu görüyoruz. Bu konuda bir öz eleştiriniz olacak mı?

Bu konuya daha fazla odaklanmamız  gerektiğini düşünüyorum. Yönetim olarak da   böyle düşünüyoruz. Bunu, 15 Ocak’ta yaptığımız genel kurul öncesinde görevli olan  yönetim kurulu üyeleriyle ele aldık ve  yeni bir yönetim kurulunun oluşturulması, gerekirse  yedek üyelerin de değişimini dikkate aldık.  15 üyeli yeni yönetim kurulunda 4 kadın üyemiz bulunmakta. Yaş ortalamamız 51.  Yedek üyelerin üçte biri kadın ve yaş ortalaması 43. Yedek üyelerimizi, geleceğin BUSİAD’ında görev alacağını düşünerek 2. ve 3. nesil gençlerden ve kadın üyelerden oluşturduk.

“YENİ DÖNEM HEDEFLERİ”

Yeni dönemde BUSİAD’da neler değişecek?

BUSİAD yönetim kurulu, pandemi döneminde bir biri ardına 3 vizyonel toplantı yaptı. Hedef, geleceğin BUSİAD’ını oluşturmaktı. Pandeminin sona ermesiyle brlikte bu yapılan çalışmaları hayata geçirmeye çalıştık. Öncelikle ilgi alanlarımızı salt ekonomi olmaktan çıkarıp, çevre, eğitim,  enerji, iletişim, kurumsal gelişim, kültür ve sanat, teknoloji ve toplumsal sorumluluk olarak 9 başlığa çıkarma kararı aldık. Bu 9 başlıktan yola çıkarak 11 çalışma komitesi oluşturduk. Kurumsal gelişim, iletişim ve medya ilişkileri BUSİAD’ın gelecek  yapılanmasını anlatıyor. Gençleşmeyi 2. ve 3. nesillere aktarmayı, kadın üye sayısını artırmayı hedefliyoruz. 44. yılını kutladığımız BUSİAD’daki kurucularımızdan başlamak üzere belirli yaşlara gelmiş değerlerimizle daha çok birlikte olmayı ve deneyimlerinden yararlanmayı amaçlıyoruz. Derneğimizin paydaşlarıyla daha iyi iletişim içerisinde olmayı hedefliyoruz.  Anlık değerlendirmeler yapmak yerine, oluşturduğumuz 11 komiteyle ilgili dönemsel çalışmalar yapıp, toplumla paylaşmayı hedefledik. Kimin için sorusunu sorduk kendimize ve 3 odak noktası  belirledik. Bir, üyelerimiz, iki Bursa’mız ve üç de ülkemiz. 11 komiteden gelen sonuçlar bu üç odağımıza yönelik olacak. Her bir komitenin ilgi alanına göre  periyodların çıktıları şekillenecek. Örneğin geçen yıllarda yapılan 3 aylık ekonomik değerlendirme bültenlerini tekrar hazırlamaya başlayacağız. Makro ekonomik konulara zaten TURKONFED ve TUSİAD eğiliyor. Biz daha çok Bursa’mıza yönelik öngörü ve değerlendirmelere yer vereceğiz. Not aldığımız 33 sektör var  ve bunların dördünde BUSİAD üyesi yok. Daha çok tekstil ve otomobil ağırlıklı üyemiz var. Yeni dönemde bu yelpazeyi daha da genişletip her sektörde daha fazla ve etkin üye yapma hedeflerimiz arasında. Diğer konu eğitim.  Üniversite sanayi, teknik eğitim gibi konularda çalışmalarımız olacak. Her bir komitemizin sorumlusu bir yönetim kurulu üyesi olup, ilgi alanına yönelik olarak bir  komitenin sorumluluğunu üstlendi. Diğer konularımız sosyal sorumluluk, eğitim,  digital dönüşüm, yenilikçilik ve girişimcilik. Geleceğin Bursa’sı için sürdürülebilir  enerjiyi sağlamalı ve yeşil Bursa’yı korumalıyız.  Aile işletmelerini  2. ve 3. nesillere sağlıklı şekilde aktarmalıyız.  Otomotiv, tekstil ve hizmet sektörü de diğer komitelerimiz arasında yer alıyor.

“TEDBİR ALINMAZSA EKONOMİK DÜŞÜŞ BAŞLAR”

Pandemi ve özel koşullar nedeniyle Türkiye ekonomisi zor günler geçiriyor. Genel bir ekonomik değerlendirme yapmanızı istesem neler söylersiniz?

2018 ile 2020 dönemi  döviz ve borç krizi olarak tanımlanıyor.  2018’den itibaren iş insanlarının sanayi yatırımlarını yapmadığını görmekteyiz. Bu Türkiye için 2019’dan itibaren, Bursa için ise 2020 temmuz ve ağustos aylarından itibaren değişti. Covid döneminde bile yatırım ivmesi, olumsuz  ekonomik etkenlere rağmen, 1997 yılından bu yana görülmemiş bir şekilde arttı. Döviz kurunun artması ve pandemi bile iş insanlarının yatırım iştahını azaltmadı. Ancak 2021’de  politika faizinin düşürülmesiyle  durgunluk başladı. Dolayısıyla teklifler azalmaya başladı ve yatırımlar için iş insanları beklemeye koyuldu. Yeni yatırımlar için fiyatlardaki belirsizlik, malzeme tedarik zincirindeki sıkıntılar nedeniyle tekliflerde, iş bağlantılarında zorluklar yaşanıyor. Eğer gerekli tedbirler alınmazsa yükselişin yerini düşüşe bırakma olasılığı var.

Geçen yıl Merkez Bankası’nın faiz indirimleri nedeniyle kur atakları yaşandı ve bu da ekonomiye zarar verdi. Yılın ilk 3 ayında MB faizleri sabit bıraktı. Ancak kurun düşmesi için faizlerin  artırılması gerektiğini savunan bir kesim var. Sizce çözüm ne?

28 Şubat tarihli BUSİAD Yüksek Danışma Kurulu toplantısı sonuç bildirisinin başlangıç kısmında bu konu şu şekilde yorumlandı:

Türkiye ekonomisi, sermaye hareketlerinin serbest olduğu dışa açık bir ekonomidir. Batı ekonomileri ile hem üretim ve dış ticaret hem de finansal açıdan uzun yıllar içinde oluşmuş bağlar söz konusudur. Makro ekonomik istikrar ve sürdürülebilir büyüme için kur ya da faiz gibi değişkenlerin piyasada doğru sinyal vermesi ve bu politikaların öngörülebilir olması gerekir. Politikaların öngörülebilirliği ise ekonomi ile ilgili kurumların, kendi amaçları doğrultusunda işlerini yapması ve belirsizliklerin azaltılmasına bağlıdır. Belirsizliklerin olduğu ve fiyatların dengelenmediği durumlarda, fiyatlama davranışları bozulmakta, üretim, tüketim, yatırım kararları bozulmakta, üretim, tüketim, yatırım ve finansman kararları olumsuz etkilenmektedir. Cari açığın azaltılmasına yönelik politika tercihleri, kur ya da faiz gibi değişkenlerin konjonktürün gereklerine uygun bir biçimde belirlenmesini değil, uzun vadeli politika çerçevelerinin benimsenmesine ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle kurumsal düzeyde resmi politika belgeleri ile şeffaf biçimde kamuoyu ile paylaşılan, özel sektör ve sivil toplumun katılımını içeren, farklı sektörlere yönelik politika demetlerini bütüncül bakış açısıyla ele alan makro bir program dahilinde, cari açık ile ilgili sorunlar ortadan kaldırılabilir.

“BURSA İÇİN ORTAK YOL HARİTASI HAZIRLANMALI”

Bursa ekonomisine geçelim. Bursa önemli bir sanayi kenti. Ancak aynı zamanda bir tarım ve turizm kenti. Yeni sanayi alanlarının açılması konusu güncel bir tartışma konusudur. Sizin bu konuyla ilgili değerlendirmeleriniz nasıl?

Bu konu gündemimizde. Konu, sadece sanayi bölgelerine odaklanmak yerine tarım alanları ve turizm konusuyla birlikte bir sac ayağı olarak Bursamıza getirisi ve götürüleri düşünülerek ele alınması gerekir. Tüm paydaşlarla birlikte Bursamız için el ele vererek ortak bir yol haritası hazırlamalıyız.

“KOBİ OSB İYİ DÜŞÜNÜLMELİ”

Bursa’da KOBİ OSB’nin kurulması da tartışılıyor. Özellikle trafiğin yükünü artıran, kent estetiğini bozan dağınık bölgelerdeki  küçük işletmelerin bir bölgede toplanmasının kent menfaatine olduğu söyleniyor. Siz KOBİ OSB’nin kurulması gerektiğini düşünüyor musunuz?

KOBİ OSB mi olur, yoksa başka bir fiziksel yapılanma mı olur ayrıntılı olarak ilgili tüm paydaşlarla ele alınması gereken bir konudur bu. Otosansit ve Çataltepe Esnaf Sanayi Sitesi dikkatle  incelenerek, yeni  yapının daha farklı incelenmesi gerektiğini düşünüyorum. BUSİAD olarak çalışacağımız konulardan biri budur. Asıl olan, sanayi ve tarım konularına yoğunlaşırken Bursa’nın kentsel estetiğini de birlikte düşünmektir.  Bursa turizmi için de çok önemli bir konudur.

Bursa bir sanayi kenti ancak büyük  bir kalifiye eleman sorunu var. Bu sorunun giderilmesi için önerileriniz nelerdir?

Hemen her sektörde bu sorun yaşanmaktadır. Bu sorunu görüyoruz. Sanayi bölgeleri için de sanayi tesisleri  için de yakın iletişim içerisinde olacak endüstri meslek liseleri yapılanması çok önemli bir girişim. Bu başladı. Ama bu bir süreçtir. Milli Eğitim Müdürü, Serkan Gür’den aldığımız bilgiye göre yönetmeliklerde yapılan değişikliklerle  firma bünyelerinde meslek okullarının da açılabilmesi çok daha önemli bir gelişmedir.

“BUSİAD ÇATI ÖRGÜTÜ OLACAK”

Bursa sanayicilerinin sorunlarıyla söyleşimizi kapatalım.

Meslek örgütlerinin kendi kurumlarına ait etkinliklerini tekil yapmak yerine diğer SİAD’larla, konu bazlı ve önemli şahsiyetlerle  birlikte daha çabuk  sonuca gidileceğine inanıyoruz. Bu yöntem çok önemli. Bunun için BUSİAD çatı örgütü olacak dedik.