Ülkemizde engelli vatandaşlarımızın emeklilik, sosyal güvenlik ve vergi haklarını ve bu hakların tüm merak edilen noktalarını bugün üçüncüsünü kaleme aldığım yazı dizisinde siz okurlarımıza aktarmaya devam ediyoruz.

Bu haftaki yazımızda vereceğim bilgilerse şöyle;

Engelli çalışanın cebine girecek asgari ücret nasıl hesaplanır?

Engellilik indiriminden yararlanan bir ücretlinin aylık gelir vergisi matrahı hesaplanırken engellilik indirimi mahsup edilecek ve engellilik indiriminin mahsubundan sonra kalan gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarından da yıllık asgari geçim indirimi tutarının 1/12’si mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutar, kalan gelir vergisi tutarını aşamayacak ve mahsup edilemeyen asgari geçim indirimi tutarı sonraki dönemlerde de değerlendirilmeyecektir.

Konuya ilişkin örneklere aşağıda yer verilmiştir:

Örnek 1: 2017/Ocak ayında bekâr 1. derece engellilik indiriminden faydalanan bir asgari ücretlinin asgari geçim indirim tutarı aşağıdaki tabloda belirtildiği şekilde hesaplanacaktır.

2017 Takvim Yılının Başında Geçerli Olan Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı (1.777,50X12=)     21.330,00 TL
Ücretlinin Asgari Geçim İndirimi Oranı (Bkz. Gelir Vergisi Kanunu 32 nci madde)          %50
Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar (21.330X%50=)  10.665,00 TL
Asgari Geçim İndirimin Yıllık Tutarı (10.665X%15=)    1.599,75 TL
Asgari Geçim İndiriminin Aylık Tutarı (1.482,30/12=)  133,31 TL

Asgari geçim indiriminin aylık tutarı olan 133,32 TL, aylık olarak hesaplanan gelir vergisi tutarından aşağıdaki şekilde mahsup edilecektir.

Ocak/2017 Asgari Brüt Ücret        1.777,50 TL
2017 Yılı Ocak Ayı Gelir Vergisi Matrahı            1.510,88 TL
1.Derece Engellilik İndirimi Tutarı           900,00 TL
Engellilik İndirimi Düşüldükten Sonra Kalan Vergi Matrahı  610,88 TL
2017 Yılı Ocak Ayı Ücretinden Hesaplanan Gelir Vergisi      91,64 TL
2017 Yılı Ocak Ayı Mahsup Edilebilecek Azami A.G.İ Tutarı 133,31 TL
2017 Yılı Ocak Ayında Yararlanılabilecek A.G.İ Tutarı            91,64 TL
2017 Yılı Ocak Ayı Ödenecek Gelir Vergisi       0,00

Asgari geçim indirimi uygulamasında, mahsup edilecek tutar, hesaplanan gelir vergisi tutarını aşamayacağından yalnızca 91,64 TL’lik kısmı ücretliye ödenecek ve (133,31-91,64=) 41,67 TL asgari geçim indirimi farkından yararlanamayacaktır. Bu tutar sonraki dönemlere de devredilmeyecektir.

Bir başka ifadeyle; 226,63 TL vergi ödemesi gereken bekâr bir asgari ücretli 133,31 TL AGİ sonrası 93,32 TL Gelir Vergisi öder fakat 1.engelli bir çalışandan daha az vergi kesildiğinden kendisine 226,63 TL değil de 91,64 TL Gelir Vergisi çıkar ve bu kişi ayrıca 133,31 TL AGİ’den yararlanır. Fakat 133,31 TL’nin tamamından değil de 91,64 TL’sinden yararlanır çünkü toplam en fazla hesaplanacak 226,63 TL vergi ödemesi gerekirken engelli çalışan olduğundan AGİ ile birlikte bu tutarı ödemezler. Net Asgari ücret olan 1.270,75 TL’ye toplam Gelir Vergisi ilave olur. Bekâr bir çalışanın eline toplam AGİ dahil 1.404,06 TL geçerken engelli bir çalışanın cebine 1.497,38 TL geçmiş olur.

Brüt Ücret      1.777,50 TL
Sigorta Primi İşçi Payı        248,85 TL
İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı    17,78 TL
Gelir Vergisi Matrahı           1.510,88 -900=610,88
Gelir Vergisi  91,64 TL
Damga Vergisi         13,49 TL
Kesintiler Toplamı   105,13 TL
Asgari Geçim İndirimi
(Bekâr ve Çocuksuz)          133,31 TL
NET ÜCRET            1.270,75+226,63= 1.497,38 TL