ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Nikki Haley’in, BM Genel Kurulunda kabul edilen Kudüs kararına “hayır” oyu veren, çekimser kalan ve oylamaya katılmayan ülke temsilcilerine resepsiyon davetinde bulunduğu bildirildi.

Haley’in, mektubunda söz konusu ülkelere “ABD ile olan dostluklarından dolayı bir teşekkür” olarak nitelediği resepsiyonun 3 Ocak Çarşamba günü yapılacağı belirtildi.

Türkiye’nin girişimleriyle hazırlanan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs kararını eleştiren karar tasarısı, BM Genel Kurulunda ABD’nin tehditlerine rağmen 9’a karşı 128 oyla kabul edilmişti. Oylamada 35 ülke çekimser kalırken 21 ülke de oylamaya katılmadı.

ABD ve İsrail’in yanı sıra Guatemala, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Togo ve Palau tasarıya karşı oy kullanmıştı.

Bunun yanı sıra Avustralya, Antigua-Barbuda, Arjantin, Bahama Adaları, Benin, Butan, Bosna Hersek, Kanada, Hırvatistan, Çekya, Dominikler, Ekvator Ginesi, Fiji, Haiti, Jamaika, Letonya, Lesoto, Kamerun, Kolombiya, Kiribati, Malavi, Macaristan, Meksika, Panama, Paraguay, Filipinler, Polonya, Romanya, Ruanda, Solomon Adaları, Güney Sudan, Trinidad Tobago, Tuvalu, Uganda ve Vanuatu ise oylamada çekimser kalmıştı.

Genel Kurulda konuşan Haley karara sert tepki göstermiş ve üye ülkeleri ABD’nin kararına karşı oy kullanmamaları konusunda tehdit etmişti.

Haley, “ABD, Kudüs’e büyükelçiliğini taşıyacaktır. Bunu bizden ABD halkı istiyor ve doğru olan da budur. Hiçbir oylama bunu değiştirmeyecektir ama bu oylama Amerikalıların BM’ye nasıl baktığı ve bizim bize BM’de saygısızlık yapan ülkelere nasıl baktığımız konusunda bir fark yaratacaktır.” demişti.

“Trump’ın Kudüs kararı geçersiz ve hükümsüzdür”

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinden (BMGK) 1967’den 2016’ya kadar geçmiş 10 karara atıf yapan BM Genel Kurulunda kabul edilen karar, Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak ilan etmesi ve ABD’nin Tel Aviv’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşınmasına ilişkin kararına atıf yaparak “Kudüs’ün statüsüne ilişkin son kararlara yönelik derin teessüfte” bulunuyor.

Tasarı metninde “Kutsal Kudüs şehrinin statüsünde, karakter ve demografisini değiştirmeye yönelik herhangi bir adımın geçersiz, hükümsüz olduğu ve ilgili Güvenlik Konseyi kararları uyarınca feshedilmesi gerektiği beyan olunur ve bu bağlamda tüm üye devletlerden Güvenlik Konseyi 478 (1980) sayılı kararı gereğince Kutsal Kudüs şehrinde diplomatik misyon açmaktan kaçınması çağrısında bulunuluyor.” ifadesine yer verildi.

Tasarı aynı zamanda tüm üye devletlerden BMGK’nin Kudüs kararlarına uymasını ve bu kararlara aykırı atılan adım ve kararları tanımamalarını talep ediyor.

Kudüs’teki yarım asırlık işgal

Doğu Kudüs’ü 5 Haziran 1967’de işgal eden İsrail, 1980’de tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını “birleşik başkenti” ilan etti. BGMK, 1980’de kabul ettiği 478 sayılı kararla, İsrail’in ilhak ve başkent ilanını geçersiz saydı. BMGK kararı çerçevesinde, ABD dahil uluslararası toplum Doğu Kudüs’ün işgal altında olduğunu kabul ediyor. İsrail yönetimini tanıyan tüm ülkelerin büyükelçilikleri Tel Aviv’de bulunuyor. Hiçbir ülke, Kudüs’ü ya da doğu ve batı bölümlerini başkent olarak kabul etmiyor.

İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmeleri, İsrail’in “1967 sınırlarını, zorunlu göçe maruz bırakılan Filistinlilerin geri dönüş hakkını ve yeni Yahudi yerleşim birimlerinin inşasına son vermeyi kabul etmemesi” nedeniyle Nisan 2014’te durmuştu.