Araçların satış, devir ve tescil hizmetlerinin yapılmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandı.

Yönetmeliğe göre, tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış veya devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, ilgili kanuna göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmadığının ve trafikten çekilmiş veya çekilecek araçlar hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunduğunun tespit edilmesi halinde noterler tarafından yapılacak. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devir işlemleri geçersiz olacak.

Noterler tarafından tescili yapılacak veya yapılan araçların satış, devir ve her türlü tescil işlemleri ile araç sahiplerinin tescile esas bilgileri Türkiye Noterler Birliğine ait Araç Sicil ve Tescil Sistemi’ne (ARTES), Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescili yapılan araçların tescile esas bilgileri ise Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sistemine kaydedilecek. ARTES’te ve Emniyet Genel Müdürlüğü bilgi sisteminde yer alan bilgiler elektronik ortamda ilgili kurum ve kuruluşlar ile paylaşılabilecek.

Türkiye Noterler Birliğinin sorumlulukları

Türkiye Noterler Birliği, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetkilendirdiği kurum veya kuruluş tarafından belirlenen imalatçı veya yetkili temsilcisi tarafından uygunluk belgesi düzenlenen araç bilgilerini tutmakla yükümlü olacak. Türkiye Noterler Birliği, Noterler tarafından tescil edilen araçların sicillerini tutacak. Öte yandan araçların satış, devir ve tesciline ilişkin teknik ve hukuki değişiklikler ile haciz, rehin, ihtiyati tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhlerin elektronik ortama işlenmesi, kaydedilmesi ve kaldırılmasını sağlayacak.

Türkiye Noterler Birliği, İçişleri Bakanlığının uygun görüşünü almak suretiyle araçlara verilecek plaka harf ve rakam gruplarını belirleyecek.

Noterlerin görev ve yetkileri

Araçların satış, devir ve her türlü tescil işlemlerini kayıt altına almakla sorumlu olan noterler, araçların tescil belgeleri ile plakalarını verecek. Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenen durumlarda araçlar için araç tesciline ilişkin geçici belge ile gerekli diğer belgeleri düzenleyecek.

Noterler, araçlara ilişkin teknik veya hukuki değişiklikleri ile haciz, rehin, ihtiyati tedbir gibi araçlara ilişkin kısıtlayıcı şerhleri ARTES’e işleyecek veya kaldıracak.

Araçlara ait işlemlerden dijital olarak muhafazası mümkün olmayan belge ve formları arşivleyecek.

Araç sicili gizli olacak

Araç sicili ve bu sicilin tutulmasına dayanak olan belgeler gizli olacak. Bunlar yetkili veya sorumlular, teftiş veya denetim yetkisi olanlar dışında kimse tarafından görülüp incelenemeyecek ancak mahkemeler ve cumhuriyet savcılıkları bu hükmün dışında kalacak. Bu bilgileri işleyen görevliler ve araç kayıtlarından faydalanan diğer görevliler de bu gizliliğe uymak zorunda olacak.

Tescil edilmiş araçların, araca takılan bir veya birkaç sistem, aksam veya ayrı teknik ünitenin yol güvenliği, kamu sağlığı veya çevre koruması açısından ciddi bir risk oluşturması nedeniyle geri çağrılması gerektiğinde araç sahibinin adres ve iletişim bilgileri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına verilebilecek.

Noterler, araç sicili ile ilgili her türlü erişim ve veri değişikliklerine ait işlem kayıtlarını en az on yıl süreyle saklayacak.

Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık araçlarından kendilerince belirlenenler ile Milli İstihbarat Teşkilatı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, diplomatik ve konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik ve konsüler muafiyeti bulunan mensuplarının ve güvenlik gerekçesiyle İçişleri Bakanının onayıyla kapsama alınacak araçlara dair her türlü tescil işlemi ile belge ve plakalarını verme işlemi, araçların özel tahsisli plaka işlemleri ve tüm sivil plaka işlemleri Emniyet Genel Müdürlüğü ve bağlı trafik tescil kuruluşlarınca yapılacak.

Yönetmelik hükümlerine göre, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilecek araçlar, askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar ile tescile tabi motorlu araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kilogramın üstünde olan römork ve yarı römorkların tescilleri noterler tarafından yapılacak.

Çalınan ve kullanılamaz hale gelen araçlar

İlgili kolluk birimi kayıtlarına hırsızlık veya güveni kötüye kullanma suçları nedeniyle arandığına dair şerh işlenmiş olmak şartıyla, araç sahiplerinin, kanuni temsilcilerinin, vekillerinin veya kamu kurum ve kuruluşları ile tüzel kişilerce yetkilendirilen kişilerin başvurusu üzerine araçların tescil kaydı herhangi bir noter tarafından kapatılabilecek. Tescil kaydı kapatılan araç bilgileri ve plakası, kapatma sebebiyle ARTES’te saklanacak ve bu plakalar diğer araçlara verilmeyecek.

Kaydı kapatılan aracın bulunması, ARTES’te yer alan araca ait aranma bildiriminin kaldırılmış olması ve aracın tespit muayenesinin yapılması halinde araç sahibinin başvurusu üzerine, kapatılan tescil kaydı yeniden açılarak talep edilmesi halinde araç tescil belgesi düzenlenebilecek.

Araç sahiplik belgesinin kaybedilmesi halinde tescil işlemleri, varsa aracın ARTES kayıtları, yoksa araca ait sahiplik belgesini veren kuruluş tarafından yazı ile bildirilen onaylı örnekler esas alınarak yapılacak. Kayıp, çalınma, yıpranma, eskime, rehin kaldırma veya çeşitli nedenlerle yenilenmesi gereken araç tescil belgesi ile tescil plakalarının yenilerinin verilmesi işlemleri ilgilisine göre noterler veya Emniyet Genel Müdürlüğü trafik tescil kuruluşlarınca düzenlenecek.