Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’deki programı kapsamında ilk olarak Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Haydar Aliyev’in kabrinin bulunduğu Fahri Hıyaban’a geçti.

Haydar Aliyev’in anıt mezarına çelenk bırakan Erdoğan ve Aliyev, daha sonra Bakü Şehitler Hıyabanı’nda Türk ve Azerbaycan şehitliklerine ziyarette bulundu.

İki Cumhurbaşkanı, buradaki anıta çelenk koydu ve anıt defterini imzaladı. Erdoğan, anıt şeref defterine şunları yazdı:

“Aziz Şehitlerimiz, bugün, ebedi istirahatgahınızda aziz hatıralarınızı rahmetle yad ederken, can Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarının azatlığının bizlere yaşattığı gururu ve sevinci yüreklerimizin en derininde hissediyoruz. 27 Eylül 2020 sabahı başlayan Vatan Muharebesini 44 gün içinde şerefli bir zaferle taçlandıran Azerbaycan ile kardeşliğimiz, bıraktığınız mirastan güç alarak ilelebet payidar kalacaktır. Ruhunuz şad olsun.”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de anıt şeref defterine yazdığı mesajda şunları kaydetti:

“44 günlük vatan savaşında Azerbaycan halkı kardeş Türkiye’nin diplomatik, siyasi ve manevi desteğinin bir kez daha şahidi oldu. Muzaffer ordumuz tarihi zafer kazandı ve Ermenistan tarafından 30 yıldan fazladır devam eden işgale son verildi. Şehitlerimizin kanı ve canı pahasına elde edilen bu zafer Azerbaycan’ın farklı bölgelerinde uyuyan kardeş Türk şehitlerinin ruhunu şad etti. Azerbaycan halkı Türk şehitlerinin kahramanlıklarını, tarihi hizmetlerini takdir ediyor ve onların anısını her zaman yaşatıyor. Allah tüm şehitlerimize rahmet eylesin.

Askeri geçit töreni

Ermenistan’ın işgali altında kalan toprakların kurtarılması dolayısıyla düzenlenen tören için hazırlanan Azadlık Meydanı’nın çevresindeki binalar Türkiye ve Azerbaycan bayrakları ve “Karabağ Azerbaycan’dır” yazılı posterlerle süslendi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in tören alanına gelmesinin ardından kutlamalar, İstiklal Marşı ve Azerbaycan Milli Marşı’nın okunmasıyla başladı.

Cumhurbaşkanı Aliyev, tüm katılımcıları, savaşta şehit olan askerlerin anısına bir dakikalık saygı duruşuna davet etti. Erdoğan ve Aliyev, aynı anda “Selam asker” diyerek alandaki birlikleri selamladı, sonra eşleri ve birlikte kendilerine ayrılan yerde töreni izledi.

Tören alanına, 28 yıl işgalin ardından Şuşa şehrine dikilen ilk Azerbaycan bayrağı getirildi. Daha sonra 44 günlük savaşa katılan askeri birliklerin sancakları alanda görüldü.

Azerbaycan ordusunun özel harekat birlikleri, deniz piyadeleri, sınır muhafızları, jandarmalar, Ulusal Güvenlik Servisi timleri ve askeri okul öğrencileri zafer geçişi yaptı. Askerlerin yürüyüşü esnasında mehter müziği de çalındı. Azerbaycan’a, Vatan Muharebesi’nde her zaman desteğini bildiren Türkiye Cumhuriyeti’nin seçkin askerleri de törene katıldı. Türk Kara Kuvvetlerine bağlı bordo bereli Mehmetçikler boy gösterdi. İki ülke askerinin törendeki uyumu izleyenlerce alkışlandı. Savaşta yaralanan gaziler de geçit töreninde yer aldı.

Askerlerin geçişinin ardından Azerbaycan ordusunun sahip olduğu tanklar, zırhlı araçlar, füze sistemleri ve toplar törende yerini aldı.

2. Dağlık Karabağ savaşında Ermenistan ordusunun büyük kayıplar vermesine neden olan insansız hava araçları da gösterildi. Azerbaycan ordusunun envanterindeki Bayraktar TB2 SİHA’ların tören alanından geçişini Aliyev tebessümle izledi.

Ermeni ordusunun savaş meydanında bıraktığı silahlar da törende gösterildi

Törende, Azerbaycan ordusunun Ermenistan ordusundan ele geçirdiği, çalışır durumdaki tanklar, toplar, zırhlı araçlarla, savaş meydanında vurularak işlevsiz hale getirilen silahlar da sergilendi. Ermenistan ordusundan ele geçirilen tankların namlularının mağlubiyet sembolü olarak aşağı indirildiği dikkati çekti.

Hazar denizinde, Bakü açıklarında demirleyen savaş gemilerinin yanı sıra Azerbaycan ordusunun hava kuvvetleri de törene katıldı. Tören alanının üzerinde uçan savaş uçakları, Azerbaycan bayrağının renkleriyle duman izi bıraktı.

Azerbaycan helikopterleri de uçuşlarını Türkiye ve Azerbaycan bayraklarıyla gerçekleştirdi.

Binlerce Azerbaycanlı da ellerinde Türk ve Azerbaycan bayraklarıyla töreni izledi. Önlerinden geçen kahraman askerleri selamlayan vatandaşlar, “Karabağ Azerbaycan’dır”, “Şehitler ölmez vatan bölünmez” şeklinde sloganlar attı.

Tören, sunucunun, “Yaşasın Azerbaycan. Yaşasın muzaffer Azerbaycan ordusu. Yaşasın sarsılmaz ve ebedi Türkiye-Azerbaycan kardeşliği” sözleriyle sona erdi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in konuşması

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, törendeki konuşmasında, “Vatan muhaberesinin ilk saatlerinden itibaren Türkiye’nin desteğini hissettik.” dedi.

Aliyev’in konuşmasından öne çıkanlar:

“Cumhurbaşkanı Erdoğan’la Zafer Geçidi Töreni’ne katılarak, Türkiye ile birliğimizi halklarımıza ve dünyaya gösteriyoruz.”

“Ermenistan, Azerbaycan halkına karşı savaş suçu işledi. Toprak bütünlüğümüzü savaş meydanında tekrar kazandık.”

“Ermenistan ordusu diz çöktü ve toprak bütünlüğümüzü, savaş meydanında kazanarak sağladık.”

“Ermenistan ordusundan 10 binden fazla firar oldu.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşması

Cumhurbaşkanı Erdoğan Zafer Geçidi Töreni’nde açıklamalarda bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konuşmasının satır başları şöyle;

Aziz kardeşim, Azerbaycan silahlı kuvvetlerinin kahraman mensupları, Azerbaycanlı can kardeşlerin sizleri en kalbi duygularımla muhabbetle, hürmetle selamlıyorum.

Bu zafer gününüzde sizlerle beraber olmaktan büyük bir bahtiyarlık duyuyoruz. İlham Aliyev kardeşime nazik daveti ve misafirperverliği için şükranlarımı sunuyorum. Azerbaycan’ın 44 gün süren destansı mücadelesinde şehit düşen yiğitlere Allah’tan rahmet, gazilerimize acil şifalar diliyorum.

Bahtiyar Vahabzade’nin eserinde olduğu gibi, “Hardan senin oldu bizim Karabağ? Adı sahibini demir mi aşkar? Hoşlukla vermezler toprağı ancak Kanla mühürleyip zorla alırlar. İsa Bulağı’nın zümzümesini. Cabbar’ın, Seyid’in, Han’ın sesini, Dalgalı Karabağ şikestesini, Babek türbesini nice pay verim?”

Azerbaycan ordusunun neferlerini tebrik ediyor onları dualarla cepheye gönderen anaların ellerinden öpüyorum.

20 Ocak’ta şehitlerin kabirlerine bırakılan karanfiller nasıl bağımsızlığı hatırlatıyorsa şimdi de Dağlık Karabağ bölgesine has Azerbaycan topraklarının özgürlüğünün simgesi haline gelmiştir. Azerbaycan’ın hem askeri hem diplomasi alanında elde ettiği bu başarıda en büyük paylardan biri şüphesiz İlham Aliyev’e aittir.

Kardeşim İlham Aliyev böylelikle kendisine bırakılan vasiyeti yerine getirmiştir.

Aziz Azerbaycan halkı, Türkiye Azerbaycan’ın yürüttüğü mücadeleye en başından itibaren destek vermiş. Bütün imkanlarıyla Azerbaycanlı kardeşlerinin yanında olmuştur. Türkiye olarak Azerbaycan ile münasebetlerimizde her zaman büyük lider Haydar Aliyev’in iki devlet tek millet şiarını rehber aldık.

30 yıllık işgal döneminde bu bölgelerin virane haline geldiğini hep birlikte gördük. Kardeşim İlham Aliyev’in dediği gibi Fuzuli şehrinde bayrak asmak için bina dahi bulunamamıştır. Bütün köyler tarumar edilmiş, mezarlıklar bile tahrip edilmiştir. Camiler yıkılmış, minareler aynı şekilde tarumar olmuştur. Ermenilerin bazıları her şeyi yıktıkları gibi tarihi ve kültürel varlıkları da tabi zenginlikleri de yağmaladılar. Tüm bu tahribatın hesabının sorulması gerekiyor.

Savaş sırasında Gence, Terter, Ağdam, Berde, Ağcabedi gibi Azerbaycan toprakları da hedef alınmıştır. 100 masum sivil şehit edilmiş çocuklar anasız babasız bırakılmış saldırılar sonucunda 416 kardeşimiz de yaralanmıştır. Savaş hukuku ağır şekilde ihlal edilmiştir. Bunları görmezden gelenlerin gözleri kadar vicdanları da körleşmiştir. Her mecrada bunun hesabını sormak boynumuzun borcudur. Yıllardır doğdukları yerlerden uzak kalarak memleket hasretiyle yanıp tutuyan 1 milyonu aşkın kardeşimiz doğdukları topraklara dönmek için sabırsızlanıyor. En kısa sürede bu kardeşlerimizin hasretinin sona ereceğine inanıyoruz. Dağlık Karabağ, yıkım, katliam ve gözyaşından başka hiçbir şey getirmeyenlerin de artık akıllarını başlarına toplaması gerekiyor. Ermeni yöneticiler halkın kaynaklarını Azerbaycan’ın topraklarını işgal altında tutmak için harcamıştır.

Ermenistan halkının da kendilerini geçmişin yalanları ile avutarak fakirliğe mahkum eden yönetimden kurtulmasını diliyoruz. Düşmanlık yerine iyi komşuluk temelinde ilişkiler yeniden ele alınmalıdır. Ermenistan halkı Karabağ’da yaşananlardan ders çıkarırsa bu bölgede yeni bir dönemin başlangıcı olacaktır.

Şehitlerimizin fedakarlıkları sayesinde Azerbaycan toprak bütünlüğünü hamdolsun yeniden tesis etmiştir. Artık Azerbaycan toprakları yıllardır hasret kaldığı Terter Çayı’nın sularına kavuşmuştur.

Şuşa’nın dağlarının başındaki duman artık dertli değildir. Tutsak Harıbülbül tutsak değil daha parlak açacaktır. Aras türküsünü daha güçlü çığıracak.

“Aras’ı ayırdılar, Kum ile doldurdular; Ben senden ayrılmazdım, Zor ile ayırdılar, Ay Lâçin, can Lâçin, Men sene kurban Lâçin”

Bugün Azerbaycan şehitlerinin serdarı Mübariz İbrahimoğlu’nun ruhunun şad olduğu gündür. Bugün zafer ve gurur günüdür. Rabbime bizlere bugünleri yaşattığı için sonsuz hamdediyorum. Karabağ Azerbaycan’dır, Karabağ artık anavatanı ile kucaklaşmış 30 yıllık hasret son bulmuştur. Bundan sonra Türkiye ve Azerbaycan olarak hedefimiz bu toprakları daha gelişmiş, çocuklarımız için daha yaşanabilir bir yer olması için mücadele etmektir. Türkiye ve Azerbaycan sırt sırta verip başarıdan başarıya koşmaya devam edecektir.

Bütün Azerbaycan halkını değerli kardeşim Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’i ve şanlı Azerbaycan Ordusunu, Türk Ordusunu yürekten tebrik ediyorum.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan için Gençlik Sarayı’nda resmi karşılama töreni düzenlenecek.

Görüşmelerin ardından iki lider, gündemi değerlendirmek üzere basın açıklaması yapacak.