ABD’de Yale Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir çalışma, küresel ısınmanın tropikal kasırgaların görüldüğü coğrafi aralığı genişleteceğini ve milyonlarca insanı bu yıkıcı fırtınalara karşı savunmasız hale getireceğini ortaya koydu.

TÜRKİYE DE ORTA ENLEMLER ARASINDA YER ALIYOR

Şu anda, bu siklonlar, veya diğer adıyla kasırgalar, esas olarak ekvatorun kuzey ve güneyindeki tropikal bölgelerle sınırlı bulunuyor. Ancak araştırmacılar, yükselen sıcaklıkların bu hava olaylarının orta enlemlerde de görülmesine neden olacağını bildirdi. Orta önlemler Türkiye’deki kentlerin yanı sıra , New York, Pekin, Boston ve Tokyo gibi küresel ticaret şehirlerini içeriyor.

Türkiye, orta enlemlere dahil olan 36-42 derece kuzey paralelleri arasında yer alıyor.

Nature Geoscience adlı bilimsel dergide yayımlanan çalışmanın yazarları, sikolonların orta enlemlerde sıklıkla görülmesinin bu yüzyılın sonuna kadar gerçekleşeceğini belirtti.

GEÇEN YILIN EYLÜL AYINDA PORTEKİZ’E İNMİŞTİ

Diğer taraftan alfa subtropikal bir fırtına Eylül 2020’de Portekiz’e indiğinde, siklonun neden olduğu küçük çaplı bir hasara neden oldu. Ancak bilim insanları için bu oldukça önemli bir olaydı.

Yale Üniversitesi’nden fizikçi Dr. Joshua Studholme, “Bunu daha önce gözlemlememiştik. Tropikal bir siklonun oluşması daha önce Portekiz’de hiç doğru koşullar oluşmamıştı” diye konuştu.

JET AKIMLARININ AKIŞI DEĞİŞECEK

Isınan bir iklimin, dünya nüfusunun çoğunun yaşadığı ve ekonomik faaliyetin gerçekleştiği orta enlemlerde bu tür fırtınaların daha fazla oluşumunu göreceğini öngören bu yeni çalışmanın baş yazarı Dr. Studholme, dünya ısındıkça ekvator ve kutup bölgeleri arasındaki sıcaklık farkının azalacağını ve bunun jet akımlarının akışını etkileyeceğini açıkladı.

Dr. Studholme, “İklim ısındıkça, orta enlemde meydana gelen bu tür jet akımı aktivitesi zayıflayacak ve aşırı durumlarda dağılacak. Ardından tropikal siklonların orta enlemlerin erişmesine izin verecek” dedi.

Diğer taraftan, Birleşmiş Milletler’e (BM) bağlı Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), geçen Ağustos ayında küresel ısınmaya ilişkin altıncı değerlendirme raporunun ilk bölümünü yayınladı. Raporda, insan faaliyetlerinin kasırgalar ve tropikal siklonlarladi etkisini güçlendiği aktarıldı.

IPCC, “Yoğun tropik siklonların oranı, artan küresel ısınmayla birlikte küresel ölçekte artacaktır” açıklamasını yaptı.

Öte yandan, yeni araştırma, gelecekte tropik siklonların önceden düşünülenden daha geniş bir aralıkta meydana gelebileceğini göstermek için birden fazla kanıt dizisini sundu.

Dr. Studholme, “Yaptığımız şey, fırtınaların kendi içinde devam eden dinamiği ile gezegen ölçeğindeki atmosferin yapısı arasındaki bağlantıları açıklığa kavuşturmak. Bu çözülmesi zor bir problem çünkü bu fizik modern bilgisayarlarda çalıştırılan sayısal modellerde iyi simüle edilmemiş Bu fırtınaların muhtemel genişlemesi, özellikle ısınmanın diğer etkileri devreye girdiğinde, dünya için önemli bir tehlike oluşturuyor” değerlendirmesinde bulundu.

AŞIRI YAĞIŞLAR, SEL BASKINLARI VE DENİZ SEVİYESİ YÜKSELMESİ

Princeton Üniversitesi’nde atmosfer bilimcisi olan ancak çalışmada yer almayan Dr. Gan Zhang, “Orta enlem bandındaki tropik siklonlar, daha yoğun yağış, sel ve deniz seviyesi gibi olaylara neden olarak, beraberinde can kayıplarını ve ekonomik hasarı getirebilir” dedi.

Dr Studholme, “Siklonlar üzerindeki kontrol, tropik bölgeler ve kutuplar arasındaki sıcaklık farkına bağlıdır. Bu durum ise küresel ısınma ile yakından ilişkilidir. Sonuçlarımız kasırgaların yaşanacağı bölgelerdeki enlem farkının giderek yükseleceğini gösteriyor” dedi.

NTV