Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak kurulan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) yılbaşı itibarıyla otomatik katılımın getirilmesinin ardından yaklaşık 1 milyon 750 bin kişi dahil olurken, bunlardan yaklaşık 690 bini cayma hakkını kullandı.

BES, Türkiye’de 27 Ekim 2003’te bireylerin emeklilik dönemlerinde refah seviyelerinin düşmemesi, aynı zamanda yurt içinde uzun vadeli tasarruf seviyesi yükseltilerek yaratılan fonlarla ülke ekonomisine katkı sağlanması amacıyla başlatıldı. Sistem, yılbaşından itibaren de Türk vatandaşı olup 45 yaşını doldurmamış olanlardan ücret karşılığı çalışanların otomatik olarak sisteme dahil olmasıyla büyümesini sürdürüyor. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Başkanı Cemal Kişmir, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, şu ana kadar sisteme girenlerin sayısının yaklaşık olarak 1 milyon 750 bin olduğunu, bunlardan yaklaşık 690 bininin cayma hakkını kullandığını söyledi. Kişmir, ”İstatistiki olarak böyle bakılsa da rakamları incelediğimizde cayan 690 binin yaklaşık 150 bini daha önce mevcut sistemin içinde olanlar ya da işveren katkılı olarak sistemin içinde olanlardan oluşuyor. Onları arındırdığınız zaman 150 bin daha aşağı çekiyorsunuz buradaki rakam 550 bin civarına geliyor, bu da yaklaşık yüzde 30 cayma oranı demek” dedi.

DAHA İYİ OLMASINI İSTERDİK

Henüz bitmiş bir süreç olmadığını ve 2 aylık cayma hakkının devam ettiğini hatırlatan Kaşmir, cayanların oranının süre sonunda yüzde 40-50 civarına gelebileceğini dile getirdi. Kişmir, ”Bu cayma oranları beklemediğimiz bir şey değil. Söz konusu oranın elbette daha iyisinin olmasını isterdik ama buna da kötü bir oran diyemeyiz. En kötü senaryoyu alalım elimize, diyelim ki sürenin sonunda sistemden yüzde 50 çıkış oldu. Bütün bu sistemi 15 milyon olarak düşündüğümüz zaman yarısının çıktığını düşündüğümüzde bile geri kalan 7-8 milyon kişiyi buluyor” diye konuştu.

SİSTEME KATKI SAĞLAYACAK

Doğru zaman yakalandığında işveren katkısının da bu sisteme dahil edilmesiyle çıkışların çok daha düşük seviyede olacağına vurgu yapan Kişmir, şunları kaydetti: ”Ben ayda 100 lira yatırıyorum diyelim, işveren de benim adıma dönüp belli bir oranda katkıda bulunduğu zaman o kişilerin kalıcılığı çok daha fazla artıyor. İşveren de bunu ‘Ben senin adına katkıda bulunuyorum, sen bu şirkette şu kadar süre çalışırsan bu senindir, ayrılırsan şirketten bunu sana kullandırmam’ şeklinde kullanabilir. Bunun yurt dışında da çok örnekleri var. Şu anda bu gibi uygulama var ama bunlar işverenin gönüllü olduğu uygulamalar. Zorunlu hale getirilmesi sisteme katkı sağlayacaktır.”

47 BİN KİŞİ EMEKLİ OLDU

EGM verilerine göre, yılbaşından sonra otomatik olarak katılanların sayısı 17 Şubat itibarıyla 1 milyon 47 bin 123 olurken, bu çalışanların fon tutarı da 95,8 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu arada sisteme otomatik katılım ile dahil olanlara verilen 2 aylık cayma hakkı devam ediyor. BES temel göstergelerine göre, 17 Şubat itibarıyla sistemdeki katılımcı sayısı 6 milyon 732 bin 706 oldu. Aynı dönemde katılımcıların fon tutarı 56 milyar 159 milyon lirayı bulurken, devlet katkısı fon tutarı da 7 milyar 732 milyon lira olarak gerçekleşti. Söz konusu tarih itibarıyla BES’ten emekli olan kişi sayısı da 47 bine dayandı. Geçen yılın sonunda BES’teki katılımcı sayısı 6 milyon 625 bin 759, katılımcıların fon tutarı da 53 milyar 409 milyon 338 bin 756 lira olarak kaydedilmişti.