Aydın, yazısında şu ifadeleri kullandı:
Sütunlarımızdan gündeme getirdiğimiz ve kentin en çok konuşulan konularından biri haline gelen tarihi han avlularındaki işgallerin sonlandırılmasına dönük girişimlere Büyükşehir Belediyesi’nden de çarpıcı bir tespit var.
Vakıflar Bölge Müdürlüğü ile CHP’li Osmangazi Belediyesi’ni bir kez daha karşı karşıya getiren restleşme sonrası, Büyükşehir Belediyesi de han avlularındaki masa sandalye yerleşimlerinin koruma kullanma dengesini olumsuz etkilediği vurguladı.
Büyükşehir’in tarihi kültürel miras, itfaiye ve afet uzmanlarınca hazırlanan raporda, 1490’da 2. Bayezid tarafından yaptırılan Kozahan’ın, Osmanlı han mimarisinin seçkin örneklerinden olduğu hatırlatıldı.
İpek yolu ticaretinin Bursa’daki merkezi konumundaki Kozahan’ın, yüzyıllar boyunca hem ticari hem de sosyal yaşamın kalbi konumunda bulunduğu da kaydedildi.
Kozahan’ın 2014 yılında da, UNESCO tarafından ‘Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmaparatorluğu’nun Doğuşu” adıyla Dünya Kültürel Mirası Listesi’ne alındığı belirtilen raporda, buranın üstün evrensel değer taşıyan tarihi mekânların önemlilerinden biri olduğu bildirildi.
Raporda, “Bu durum, Kozahan’ın korunmasının yalnızca yerel değil, evrensel bir sorumluluk olduğunu göstermektedir” denildi.
Kozahan’da koruma kullanma dengesinin doğru kurulamadığına dikkat çekilen raporda, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun, günümüz kullanımında 2011’den bu yana handaki izinsiz uygulamalardan dolayı suç duyurularında bulunduğu, yapının bütününe dönük restorasyon projesinin gerekliliğine de işaret edildi.
Aşırı doluluğun tarihi dokunun algılanmasını güçleştirdiğine de vurgu yapılan tespitte; işgallerin yapının özgün avlu geometrisini görünmez hale getirdiği, geçiş yollarını daralttığı, kamusal kullanımı kısıtladığı, zemin döşemeleri ve yapısal unsurlara da ek yük getirdiği, ivmeli aşınmalara neden olduğu belirtildi.
Raporda, bu durumun UNESCO alan yönetim planlarında vurgulanan otantik karakterin korunması ilkesine aykırı bir kullanma biçimi oluşturduğu da kaydedildi.
İtfaiye acil durum ikazında bulundu
Diğer yandan;
Bursa Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı’nca da, avlulardaki masa sandalye işgallerinin Kozahan’da kaçış yollarını daralttığı, acil durumlarda kaçış hızını azalttığı, yangın söndürme ekiplerinin müdahalesini zorlaştırdığına dönük de tüm kurumlara resmi yazıyla bu durumu ilettiğini öğrendik.
Raporda; “Bu durum hem yapının korunmasını hem de can güvenliğini tehlikeye atmaktadır. Ayrıca avlu ve çevre dükkânlarda kontrolsüz kullanım yoğunluğu yangın yükünü artırmakta, yangının yayılma hızını artıracak unsurların birikmesine sebep olmaktadır. Tarihi yapılar için bu risk, geri dönüşü olmayan hasarlar doğurabilir. Yoğun kullanım, zeminde aşınmaları artırmakta, sonradan eklenen, asma kat gibi geçici elemanlar yapının özgün dengesine ek yük bindirmektedir” ifadelerine de yer verildi.
Bu tespitler sonrası koruma kullanma dengesi açısından mevcut kullanım biçiminin sürdürülebilir olmadığı da hatırlatıldı.
Büyükşehir’in uzmanları, yapının günlük ticari kullanımın ötesinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alması nedeniyle evrensel bir sorumluluk olduğu bir kez daha vurgulandı.
Uzmanlar, avludaki kullanımın koruma öncelikli bir yaklaşımla düzenlenmesini, özgün tarihi atmosferin, mekansal bütünlüğün ve yapı sağlığının korunması açısından zorunlu olduğunu da vurguladılar.
Mevcut tespitler doğrultusunda, yapının mevcut kullanımının getirdiği tüm güvenlik ve koruma risklerinin giderilmesi yalnızca kültürel mirasın sürdürülebilirliği için değil, aynı zamanda kamu güvenliği açısından kaçınılmaz bir gereklilik olduğu hatırlatıldı.
Rapor her şeyi ortaya dökmüş.
Olay Gazetesi Yazarı İhsan Aydın’ın yazısının tamamı için tıklayın…

Flipboard