Bursa Bakkallar Odası Başkanı Muhammed Nuri Örs, “Perakende yasası, yıllar önce 1996’dan beri üzerinde çalışılmış, daha sonra dönemin bakanı Ali Coşkun tarafından 2006 yılında gündeme getirilmiş daha sonraki süreçlerde de özellikle 2012, 2013 ve 2014 yıllarında esnaf genel müdürlüğümüz tarafından çalışma yapılan iki tane üniversite ile birlikte 7 tane bölgemizde Türkiye genelinde çalışmalar, çalıştaylar oluşturulup düzenleme haline getirilmişti” ifadelerini kullandı.

“Sıkıntıları yaşamış olmayacaktık”

Örs, “Daha sonraki süreçte 14 Ocak 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelmesine rağmen o gün bu yasa meclisten geçmedi. Sadece perakendeyi koruma yasası başlığı adı altında meclisten geçti ama alttaki tüm maddeleri tırpanlamıştı, hiçbir tane maddesi yok. Yasanın düzenlenmesinin ne olduğunu bizler de bilmiyoruz. Fakat çalıştayla birlikte yapmış olduğumuz çalışmalar özellikle ihtiyaçtan fazlaların açılmaması, yan yana noktaların olmaması, açılış ve kapanış saatlerinin belirli saatlerle sınırlandırılmış olması bizim ısrarla rekabet edemediğimiz veya rekabetimizi engelleyen, bana göre profesyonel hırsızlık diye adlandırdığım bedel faturaları diye nitelendirdiğimiz hizmet bedeli veya fiyat farkı faturalarının o yasada iptal edileceği gibi birtakım maddeler vardı. Ama maalesef meclisten geçmedi. Yasal hale gelmedi. Bu yasa çalışması 2000’li yılların başında olmuş olsaydı belki de bugün fahiş fiyat veya farklı uygulamalarla sektörde yaşanan sıkıntıları yaşamış olmayacaktık” dedi.

“Devlet kendi eliyle büyütmüş olduğu canavarı kontrol altına alamıyor”

Muhammed Nuri Örs, “İsteyen istediği şeyi satsın. Bizim böyle bir derdimiz de yok. Biz sadece şunu istiyoruz özellikle 1970’te ABD’de çıkan, 1972’de Fransa’da 1973’te Almanya’da yasal hale gelen statüyü istiyoruz başka istediğimiz herhangi bir şey yok. Neydi bu özellikle yan yana zincir veya herhangi bir esnaf kolunun yakın yakına iş yerlerinin açılmaması. Atıyorum Bursa’nın ihtiyacı şu anda bizim 3.600’e yakın üyemiz var biz diyoruz ki 3.600 üye bize çok fazla. Sadece bu bakkal için değil market için manav için lokanta, kahve, kuaför, kafeterya bunlara ihtiyaca göre sınırlandırmanın gelmesi. Yani Bursa’nın 1.500 tane bakkala ihtiyacı varsa 1.501 tane bakkalın olmaması gerekiyor. İki tane AVM olması gerekiyorsa 3. AVM’ye izin verilmemesi gerekiyor. Bu sınırlandırmayı getirmediğiniz sürece bakın bugün 11.000 tane 3 harfli diye nitelendirilen tek tabeladan market zinciri var. Yani devlet kendi eliyle büyütmüş olduğu canavarı kontrol altına alamıyor. Fahiş fiyat uygulamalarının tüm sebepleri bunlar” şeklinde konuştu.

“Bir bakkalın giderlerini karşılayıp ayakta kalabilmesi mümkün mü?”

Örs, “3 harflilerin açılmasına izin veren de devlet. Yani siz eğer yasayı boş bırakırsanız, sahayı boş bırakırsanız birileri de orada istediği gibi top oynar. Piyasaya hakim oldular, fiyatları istediği gibi belirliyorlar. Üretici firmaların artık bizlere ihtiyaçları yok. Çünkü yüzde 35, 40 o firmalara üretim yapıyorlar. Kendi perakende zincirlerini oluşturdular. Dolayısıyla artık bakkal satsın veya satmasın kimsenin çok umrunda değil. Yıllar önce kar marjımızın yüzde 35 olduğu ürünlerde yüzde 15-20’ye düştü kar marjlarımız. Bu 15-20 kar marjları ile 27-28 kalem vergi veren bir bakkalın, 1.472 lira BAĞ-KUR priminin olduğu veya işte elektrik zammının yüzde 120 olduğu bir bakkalın giderlerini karşılayıp, ayakta kalabilmesi mümkün mü?” görüşünü dile getirdi.

“Sigara ve ekmekle alakalı yasayla ilgili çok ümidim yok”

Bursa Bakkallar Odası Başkanı Muhammed Nuri Örs, sözlerini şöyle tamamladı:

“Bursa’da aslında ben kendimi örnek vereyim bu benim baba mesleğim. Bu saatten sonra benim yapabileceğim herhangi bir iş de yok. Benim çoluk çocuğumun rızkını kazandığım nokta burası. Bizim esnafımızın yarısı yaklaşık 1.500-2.000 tanesi çok eski olan başka yapacağı işi olmadığından dolayı artık o işi bir şekilde yürütmek zorunda. Çünkü başka yapacağı herhangi bir iş yok, ne yapabilirsiniz? Diğerleri ise bir umut dünyası… Bizim aylık açılan ve kapanan üye sayımız yaklaşık 50 kişinin üzerinde açılış, 25-30’un üzerinde de kapanış var. Hep birbirine devredenler. 3 yılı bir bakkal açıp, 3 yıl ayakta durabiliyorsa, hayatını idame ettirebiliyorsa o devamlılığını sağlıyor ama genelde kapanış ve açılışların yüzde 70-75’i devir. 3 yıl ve altındaki üye. Devrediyor. Bu aslında devlet için de problem. 6-7 kez yapılandırma gelmiş, hiçbirinde başarılı olunamamış. Perakende yasası çıkmadığı sürece bu iş olmaz. Sigara ve ekmekle alakalı yasayla ilgili çok ümidim var mı inanın ki yok. Sadece sigara, ekmek satılmayacak açıklamaları bazı kurumların hava alma operasyonundan başka hiçbir şey değil, gaz alıyorlar inancım kalmadı konuyla ilgili.”

Bursa Bakkallar Odası Başkanı Muhammed Nuri Örs’ün açıklamalarının tamamını videomuzdan izleyebilirsiniz.