Taha TÜTÜNCÜ

Bursa’nın verimli tarım arazilerinden Kestel’e bağlı Seymen ve Barakfaki köylerinde Santa Maria armudu ile nektarin hasadı başladı. Ancak hasat sezonu, üreticiye de işçiye de beklediği refahı getirmedi.

Dondan zarar gören ürünler, artan maliyetler, işçi bulma zorluğu ve pazarlama sorunları, tarım sektöründe alarm zillerini bir kez daha çaldırdı. Üreticiler destek beklerken, mevsimlik işçiler ise çalıştıkları bahçelerde umduğunu bulamadı.

Şeftali üreticisi Rahmi Özkan, mevsimin ilk hasadına buruk başladıklarını belirterek, “Bu yıl genel olarak rekolteler dondan dolayı yarı yarıya azaldı. Ona rağmen şu an fiyatlar bize iyi geliyor. Ama artan maliyetlerin çok altında kaldık. Geçen yıllarda 25-30 lira bandında olan fiyatlar şu an 75-80 lira arasında. Burada 5 dönüm nektarin bahçesinde 25-30 ton ürün almamız gerekir. Ama dondan sebebiyle maksimum 15 ton olacak” dedi.

DEVLET DESTEĞİ YETERSİZ

Don zararının meyvelerin fiziki yapısını da bozduğunu anlatan Özkan, bu yıl nektarinlerde cilt bozukluğu olduğunu söyledi. Dallardaki nektarinlerde küçük kalmalar olduğuna işaret eden Rahmi Özkan, “Çok fazla boy farkı oluştu. Girdi maliyetleri her yıl olduğu gibi bu yılda bizi etkiledi. Ülkemizde olan enflasyon tarımda çok daha fazlasıyla yaşanıyor” diye konuştu.

Desteklerin yetersiz olduğunun altını çizen Özkan, şöyle devam etti: “Mazot desteği var diyorlar. Bana verdiği destekle 5 dönüm bahçemin yarısına hiçbir şey yapamam. Mazota 170 bin lira harcadım. Bana verdiği destek 3 bin lira. Ben gübreye 100 bin lira veriyorsam devlet 3-4 bin lira gibi komik bir rakam veriyor. Devlet desteği yeteriz.”

PAZARA GİDENE KADAR 3 KEZ EL DEĞİŞTİRİYOR

Tüccar ve aracı sistemine de sert tepki gösteren Rahmi Özkan, hal sistemine yönelik çözüm çağrısında bulundu. Hal kanunu yasa tasarısının şu an mecliste olduğunu hatırlatan Özkan, şunları kaydetti: “Belki o zaman durumumuz daha iyi olur. Burada örneğin 150 liraya sattığımız ürünü faturada 100 lira olarak gösteriyorlar. Ayrı olarak oradan komisyonunu alıyor. Kendi aralarında satış yapıyorlar. Hiçbir hak talep edemiyoruz. Aracı mevzusundan da şikâyetçiyiz. 3-4 zincir var. Bizim meyveyi tüccar alıyor. O gidiyor başka birine devrediyor. Pazara gidene kadar en az 3 el değiştiriyor. Ülkede herhangi bir devlet yardımıyla ihraç olsa makas çok daha az olur ve tüketici de çok daha ucuza ürün bulabilir.”

EMEĞİN KARŞILIĞINI ALAMIYORUZ

Nektarin bahçelerinde çalışan mevsimlik işçi Sezgin Taş ise, yaz sıcağında zorlu koşullarda çalıştıklarını ifade etti. Sabah 7 ile akşam 4 arası çalıştıklarını vurgulayan Taş, “Hava çok sıcak, bu bizi zorluyor. Yevmiyemiz bin 500 lira. 3 ay süresince buradaki bahçelerde tüm hafta çalışıyoruz. Çok şükür paramızı kazanıyoruz ama meyveler az olduğu için sıkıntılar yaşıyoruz” dedi.

Üreticinin kazanamadığı yerde işçinin de zorlandığına dikkati çeken Taş, “Köylü doğru düzgün para kazanamadı bu sene. İşin yoğunluğuna göre ücretimiz değişiyor. Tarla sahibi emeğinin karşılığını alamıyor ki biz alalım. Geçen sene 800 ila 1000 lira arası ücret alıyorduk, bu sene 1300 ila 1500 lira arasında yevmiyelerimiz” şeklinde konuştu.

MASRAFLAR YÜZDE 60 YÜKSELDİ

Santamaria armut bahçesi sahibi İsmail Durmaz da, soğuk hava nedeniyle ürün alamadıklarını dile getirdi. Bu sene nisan ayında 10 yıldır yaşanmayan bir soğuk görüldüğünü anımsatan Durmaz, “Bu nedenle beklenen verim olmadı. Armutlar zaten eksikti, şeftaliler yandı. Ama fiyatlar şu an için beklentinin çok üzerinde. O yönden telafi etti” diye konuştu.

Fiyat artışının üreticiye yansımadığını belirten Durmaz, “Yıldan yıla bizim masraflarımız yüzde 60 yükseliyor. Kazanç artmış gibi dursa da mazot, ilaç fiyatları belimizi büküyor. Şu anda burada yıllardır devam eden su problemimiz var. Belli bir plan program yok. Kim suyu nereden bulursa kullanıyor. Gölbaşı Gölü’nden bir kapalı sistem istiyoruz” dedi.

YENİ PATRON ‘İŞÇİLER’

Mevsimlik işçi bulmakta her geçen yıl daha da zorlandıklarının altını çizen İsmail Durmaz, “Son 3-4 yıldır patron işçiler. Onlar ne derse o oluyor” diye konuştu. Armut hasadında çalışan mevsimlik işçi Haydar Ali Ocak da, “Sabah 7’den akşam 5’e kadar çalışıyoruz. Şu anda armut tekliyoruz. Küçükleri alıyoruz. Sonrasında büyükleri kasaya alıp satışa götürüyorlar. Burada bin 300 lira yevmiye alıyoruz. Benim için yeterli. Yaz boyunca çalışıyoruz. Sıcak bizi çok yoruyor” diyerek yaşadıkları koşulları anlattı.