Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, Bursa iş insanın ikinci çeyreğin aksine üçüncü çeyrekte durgunluğa hazırlandığı ortaya çıktı.

BUSİAD’ın 270 üyesine ait 202 firmadan 66‘sının yanıt verdiği anket Eylül 2022’de gerçekleştirildi.

Ankete katılan firmalar, geçen anket döneminde emtia, enerji ve iş gücünden kaynaklanan maliyet artışlarına rağmen üretim sürecine ilişkin bir yavaşlama beklemezken, Eylül ayında gerçekleştirilen yeni ankette ise resesyon beklentisi dikkat çekti. Ankete katılan firmalara yönelik 25 soruya verilen yanıtların analiz edilmesiyle elde edilen sonuçlara göre, küresel düzeyde yaşanan yüksek enflasyona yönelik olarak, gelişmiş ülkelerin verdiği daraltıcı politika tepkileri, küresel finansal koşulları sıkılaştırırken, resesyona ilişkin riskleri de güçlendirmektedir. Türkiye ekonomisinde 2022 yılının ilk yarısında gözlenen güçlü büyüme performansının ardından mevcut öncü göstergeler, iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte yavaşlama eğilimine girdiğine işaret etmektedir. Ankete verilen yanıtların, Türkiye ekonomisinin makro ekonomik görünümü ile uyumlu bir eğilim ortaya koyduğu görülmektedir.

Ankete katılan firmaların, bir önceki çeyreğe göre performanslarında azalış yönünde değişim gözlenmektedir. Firmalar, imalat sanayi firmalarında daha güçlü olmak üzere son üç aylık üretim hacminin bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak azaldığına işaret ederken gelecek üç ay için benzer eğilimin sürmesini beklemektedir. Önümüzdeki üç aylık dönemde siparişlerin mevcut seviyesinde azalma eğilimi, büyümeye yönelik yavaşlama sinyalleri ile uyumlu görünmektedir. Benzer eğilimler, firmaların istihdam düzeyinde azalış beklentisi ile de yansıtılmıştır. Öte yandan firmalar, yatırım perspektifi itibariyle, önümüzdeki 12 ayda makine-teçhizat yatırımlarında ortalama olarak artış beklentisine sahiptir.

İhracat performansında gözlenen yavaşlama eğilimi, ankete katılan ihracatçı firmalar tarafından da yansıtılmıştır. İhracat yapan firmaların son üç aylık ve gelecek üç aylık ihracat siparişlerine ilişkin görünümlerinin, imalat sanayi firmalarında daha belirgin olmak üzere bir önceki çeyreğe göre ortalamam olarak zayıfladığı görülmektedir.

BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, ilk İktisadi Yönelim Anketi’nde ortaya çıkan tüm olumsuzluklara rağmen üretme arzusu devam etmekle birlikte, Türkiye’nin ihraç pazarlarındaki daralmanın beklenen etkisinin de ortaya koyulduğunu söyledi. Küçükkayalar, “Üyelerimiz yatırımdan kaçınmıyor. Ancak, batı pazarlarında etkileri hissedilen daralma artık bizim üyelerimizin de geleceğe bakışlarını etkilemiş görünüyor. Bursa iş dünyasının gelmekte olan reseyondan en az zararla çıkarmak hepimizin görevi olmalı. BUSİAD bir öngörü kurumudur. Bundan yola çıkarak ortaya koyduğumuz bu çalışma, durgunluğun ayak seslerinin kapımıza kadar geldiğini de göstermektedir. Bireysel ve karar vericiler açısından her türlü önlem alınmalıdır” dedi.

Küçükkayalar, İktisadi Yönelim Anketi’nin yeni yılda üçüncüsünün açıklanacağını da hatırlattı.