Butlan kelimesi hükümsüz, geçersiz anlamına gelir. Mutlak butlan durumu mahkeme tarafından tespit edilir. Mutlak butlan kelimesi, kurultay davası ile gündeme gelmişti. En basit ifadeyle mutlak butlan durumunda, olay veya durum hiç olmamış, yapılmamış sayılır, bundan doğan veya kaybolan haklar ise geçersiz olur. İşte, mutlak butlan hakkında detaylar…

MUTLAK BUTLAN NEDİR?

​Butlan kelime olarak hükümsüz, geçersiz anlamına gelir. Hukukta butlan, yapılan hukuki işlemin temelinde bir eksiklik veya bozukluk olması sonucu hükümsüz olmasıdır.

Mutlak butlan, bir hukuki işlemin kesin ve baştan itibaren geçersiz olmasıdır. Bu durum; işlemin, kurucu unsurlarının var olmasına rağmen hukukun emredici hükümlerine aykırı olması nedeniyle meydana gelir. Mutlak butlan, çoğunlukla bir hukuki işlemin; hukukun emredici kurallarına, kamu düzenine, ahlaka veya kişilik haklarına aykırı olması sebebiyle ortaya çıkar.

NİSPİ BUTLAN

Nisbi butlan, hukuki işlemin belirli sebeplerle geçersiz sayılması ancak bu geçersizliğin ilgili taraflarca ileri sürülmesi gereken bir durum olmasıdır. Bu geçersizlik, mutlak butlana göre daha hafif bir geçersizliktir ve genellikle sözleşme taraflarından birini koruma amacıyla getirilir.

Nisbi butlan durumunda; hukuki işlem baştan itibaren geçersiz sayılır ancak bu geçersizlik ancak ilgili tarafın beyanıyla geçerlilik kazanır veya geçersizlik kararı alınır. Nisbi butlan durumunun varlığını mahkeme kendiliğinden dikkate almaz.

Nispi butlan; hata, hile ve tehdit durumlarında gündeme gelir.

ÖRNEKLERLE MUTLAK BUTLAN

Mutlak butlan kararına dair örnekler arasında hukuki olarak genellikle evlilik konuları yer alıyor. Örneğin, resmi nikahla evli olan birinin yeniden bir evliliğe imza atması mutlak butlandır. Akli dengesi yerinde olmayan birinin yaptığı evlilik de mutlak butlanla geçersiz sayılabilir. Mutlak butlan davası, Cumhuriyet savcısı tarafından re’sen (kendiliğinden) veya ilgili herkes tarafından açılabilir.

CHP KURULTAYI İÇİN KONUŞULAN MUTLAK BUTLAN NEDİR?

CHP Kurultayı bağlamında “mutlak butlan” terimi, 4-5 Kasım 2023 tarihli 38. Olağan Kurultay ile 6 Nisan 2025 tarihli 21. Olağanüstü Kurultayı’nın iptali için açılan davalarla gündeme gelmiştir. Davacılar, kurultayların “mutlak butlan” ile sakatlandığı ve bu nedenle “yok hükmünde” olduğunun tespitini talep etmektedir.

Eğer mahkeme, CHP Kurultayı hakkında “mutlak butlan” kararı verirse:

• Kurultaylar hukuken hiç yapılmamış sayılacaktır.
• Bu durum, mevcut CHP yönetiminin (Özgür Özel ve mevcut MYK, PM üyeleri) görevden alınmasına yol açabilir.
• Kemal Kılıçdaroğlu ve önceki parti meclisi üyelerinin görevlerine iade edilmesi söz konusu olabilir.
• Partinin yeni ve geçerli bir kurultay yapması gerekebilir.