Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İstanbul’daki Suriye konulu dörtlü zirvede düzenlenen ortak basın toplantısında, Türk, Fransız ve Alman mevkidaşlarıyla Suriye meselesindeki ilkesel tavırları yakınlaştırma konusunda çalıştıklarını söyledi.

Dört ülkenin ileride de Suriye’deki durumun normalleşmesi için ortak çalışma yapmaya devam edeceğini vurgulayan Putin, şunları söyledi:

“Bunun için elverişli şartlar sağlandı. Türkiye, Rusya ve İran’ın Astana formatı çerçevesinde yürüttükleri faaliyetler sayesinde ülkenin büyük bölümü teröristlerden arındırıldı. Ülke adım adım barışa doğru ilerliyor.”

“Suriye’de çözüm ancak diplomasi yoluyla mümkün olabilir.” diyen Putin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı çerçevesinde Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı çerçevesinde siyasi çözümün mümkün olacağını belirtti.

“Bizi son derece titiz bir çalışma bekliyor”

Putin Suriye halkının kaderini kendisinin tayin etmesi gerektiğini kayederek, şöyle devam etti:

“Bu amaçla Astana formatının ve küçük grupla çabalarını birleştirmesini bu yönde görüştük. Suriye’deki siyasi çözümün sahada hızlı ilerlemesine, yapıcı tutum sergileyen Suriye temsilcilerini bu sürece dahil etmeye çalışacağız. Öncelikle Cenevre’de anayasa komitesi çalışmalarına başlamamız gerekiyor.” 

Komitenin Suriye’deki toplumun tüm katmanlarınca tanınması gerektiğinin altını çizen Putin, “Çoktandır ihtiyaç duyulan anayasal reformları yapabilecektir. Bu da Suriye’deki devleti daha güçlü hale getirecektir. Böylece Suriye’deki toplumu birleştirecektir. Bizi son derece titiz bir çalışma bekliyor.” diye konuştu.

Putin, Suriye’de şiddet oranının önemli ölçüde azaltıldığına değinerek, “Fakat orada biriken radikal unsurların temizlenmesi gerekiyor. Bu bizim için son derece güncel bir hedeftir. Savaş tecrübesini elde eden bu caniler, ülkelerimizde sessizce taraftar devşirebilir. İdeolojilerini topluma aşılayabilir. Bu kabul edilmez bir şeydir.” ifadelerini kullandı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Alman ve Fransız mevkidaşlarını Soçi mutabakatıyla ilgili bilgilendirdiklerini söyleyen Putin, “Silahsızlanmış bölgenin oluşturulmasının geçici bir tedbir olduğu düşünüyoruz. Kısa süre içinde hem muhaliflerin hem de ağır silahların çekilmesi için çaba sarf edeceğini ümit ediyoruz. Türk partnerlerimiz bununla ilgili elinden geleni yapıyor.” şeklinde konuştu. 

Putin, “Rusya, Suriye Arap Devleti’ne terör tehdidinin ortadan kaldırılmasına kararlı bir şekilde yardımcı olacaktır.” dedi.

İnsani yardım noktasında da Rus lider Putin, mültecilerin dönüşü konusuna değinerek, “Uluslararası toplumun el ele çaba sarf etmesi lazım.” ifadesini kullandı. 

“Bizim şöyle bir teklifimiz var. Mültecilerle ilgili bir uluslararası konferans düzenlemeyi hedefliyoruz.” diyen Putin, bu olmazsa ilerleme kaydedilemeyeceğini söyledi.

“Şimdi üçüncü listeyi hazırlıyoruz”

Putin, toplantıda, basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Türkiye, Rusya, Fransa ve Almanya’nın aynı formatta bir daha bir araya gelip gelmeyeceğine ilişkin bir soruya Putin şöyle cevap verdi:

“Bu konuda henüz bir anlaşma sağlamadık. Her şey olabilir. Katılımcıların sayısının artırılması faydalıdır diye düşünüyorum. İlk olarak Astana Grubu ile küçük grubun birleştirilmesini Fransa Cumhurbaşkanı teklif etti. Cumhurbaşkanı sayın Erdoğan bunu faal bir şekilde destekledi. Bugünkü görüşmemizin girişiminde bulundu ve bence faydalı bir görüşme oldu.”

Rus lider, bir soru üzerine, “Suriye’nin meşru hükümetine saygı duyulmalıdır. Herkes Suriye rejimi diyor burada. BMGK kararında ise Suriye Arap Cumhuriyeti hükümeti ifadesi kullanılıyor. Suriye’nin meşru hükümetine saygı duymaktan yola çıkarak, muhalefetle verimli diyalog kurmak için her zaman Suriye hükümetini böyle yapıcı diyaloga çağırıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Anayasa komitesi çalışmalarına konusunda ise Putin, “Senenin sonuna kadar ilgili şartlar oluşursa anayasa komitesi tamamen oluşturulacaktır ve faaliyetlerine başlayacaktır.” diye konuştu. 

Komitenin iki parçasının (rejim ve muhalefetin listesi) tamamlandığını, halihazırda STK’leri içeren üçüncü parça üzerinde çalıştıklarını anımsattı. 

Putin, “İran, Astana ve barış sürecinin garantörlerinden biridir. Gerginliği Azaltma Bölgeleri’nin faaliyette olmasının da teminatıdır. İran olmadan bu konu çözülemez.” dedi.

Soçi’de anayasa komitesi kurulması kararının üzerinden 9 ay geçtiği halde sonuç alınamadığına ilişkin bir soru üzerine Rus lider, “Evet, gerçekten istediğimiz kadar hızlı ilerleyemiyoruz ama başarılar elde edildi. Suriye hükümetini kendi listesini vermesi konusunda ikna ettik. Mevkidaşım sayın Türkiye Cumhurbaşkanı da kendi kendi üzerine düşeni yaptı. Muhalefetten bir liste ortaya çıktı. Şimdi de üçüncü listeyi hazırlıyoruz. Bu zorlu bir süreçtir.” değerlendirmesini yaptı. 

Suriye halkının kendi liderlerini kendisinin seçmesi gerektiğine inandıklarını belirten Putin, bir soru üzerine, “Bunun için anayasa komitesi kurulmalıdır ve faaliyetlerine başlamalıdır. Bugün şu ya da bu şahsı görüşmedik. Bu yapıcı bir yaklaşım olmaz.” diye konuştu. 

“Rusya, çeşitli provokasyonlara ilişkin Suriye hükümetini destekleme hakkını saklı tutuyor.” diyen Putin, Hımeymim’deki Rus hava üssüne 50’den fazla insansız hava aracı saldırısı düzenlendiğini hatırlattı. 

Putin, radikal grupların temizlenmesi için Türkiye ile ortak çalışmalarının sürdüğünü de vurguladı.