Flipboard
Türkiye 6 Şubat 2023 tarihinde 9 saat arayla meydana gelen iki depremle (7.7,7.6) sarsıldı. Binlerce insanın hayatını kaybettiği, birçok binanın hasar gördüğü bölgede artçı sarsıntılara yenileri ekleniyor.
Bölgede büyük ve küçük artçı depremler tedirginliğe neden olurken Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener en çok merak edilen sorulardan biri olan “depremler ne zaman bitecek? ” sorusunu yanıtladı.
İki büyük depremin ardından, artçı depremlerin sürdüğünü hatırlatan Özer, “Bu artçı sarsıntılar, haftalar, aylar hatta 1 yıla kadar sürecek artçılar olacaktır. 2017 yılında Bodrum Kos arasında meydana gelen depremde tam 9 bin 9 tane artçı sarsıntı vardı. Burada da artçı sarsıntıların bu rakamlara ulaşması ve geçmesi beklenebilir. Vatandaşlarımızın da olabildiğince sakin olarak bu artçı sarsıntıları beklemeleri, hasarlı binalara girmemeleri, güvenli alanlarda beklemelerini önerebiliriz. Maalesef onun dışında yapabilecekleri bir şey yok” dedi.
Özener, Kahramanmaraş merkezli depremin ardından bölgede şu ana kadar yapılan çalışmalarda 7.8 metreye varan kaymalar gözlemlendiğini açıkladı. Fay çizgisi boyunca hareket eden kütlelerin birbirlerine göre kayma miktarları anlamına gelen, ‘atım’ tespitleriyle ilgili bilgi veren Özener, “Saha incelemeleri devam ettikçe daha da netleşecek ama 7-8 metreye varan atımlar olduğunu biliyoruz” dedi. Özener, artçı deprem sayılarında da bir azalma olmadığını belirterek, “Günde 500 artçı deprem çözüyoruz, ilerleyen zamanda azalacaktır” dedi.
Yaşanan ikinci depremin ardından beklenen üçüncü bir depreme ilişkin olarak Prof. Dr. Özener, “Bu öngörüleri söylemek doğru değil, üçüncü bir deprem gelebilir. Ülkemizin başka yerlerinde de deprem olabilir ama o deprem onu tetikliyor, sonra bir tane daha tetikleyecek gibi bir kesin söylem mümkün değil. Olabilir, olmayadabilir. Ölüdeniz fayı harekete geçecek, Antakya kırılacak. Antakya bir gün kırılacak tabi ama bugün mü yarın mı yoksa 50 sene sonra mı bilmiyoruz. Malatya fayı kırılacak. Evet, kırılacak ama ne zaman kırılacak bilmiyoruz. Bu depremler olsa da kırılacak, olmasa da kırılacak. Marmara’nın içi kırılacak. Bu depremler Marmara’yı tetiklemez ama tetiklemediği halde Marmara kırılabilir. Bazı yerlerde Doğu Anadolu fayında bu bin yıl, 800 yıl, bin 200 yıl gibi deprem tekrarlama aralıkları var. Dolayısıyla herhangi bir fayın da bu fay 7 buçukluk deprem üretme potansiyelindedir diyebilirsiniz ama deprem tekrarlama aralığını da söylemeniz gerekiyor.
Panik olmamak lazım, vatandaşların da sorgulaması lazım. 7.5’lik deprem olacak ama ne zaman olacak bilmiyoruz. Belki o enerjinin birikmesi için 700 yıla daha ihtiyacımız var. Doğu Anadolu fayında olan bir depremin, Marmara’da beklediğimiz bir depreme etkisi, ona stres yüklemesi veya tetiklemesi gibi bir şey bilimsel olarak söylemek çok mümkün değil. Bu tetiklemeyecektir diyoruz ama tetiklememesi Marmara Denizi’nde olan deprem potansiyelinin, riskin azaldığı anlamına gelmiyor. Orada bir kırılmayı bekleyen parça var, orada bir enerji var. 7’nin üzerinde deprem potansiyelli bir fayımız var ama ne zaman kırılacak bilmiyoruz” diye konuştu.