Anayasa ve ilgili mevzuata göre, 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları cumhurbaşkanı adayı gösterilebiliyor.

İlgili mevzuatta cumhurbaşkanı adayı gösterilemeyecek kişilerle ilgili hükümlere de yer veriliyor.

Kimler cumhurbaşkanı adayı olabiliyor?

Buna göre, kırk yaşını doldurmayan, yükseköğrenim yapmamış, askerlikle ilişiği olanlar, kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile, basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar cumhurbaşkanı adayı olamıyor.

765 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitabının birinci babında yazılı devletin şahsiyetine karşı suçlardan veya bu suçların işlenmesini aleni olarak tahrik etme suçundan mahkum olanlar, terör eylemlerinden mahkum olanlar da cumhurbaşkanı adayı gösterilemiyor.

Siyasi ve ideolojik amaçlarla izin almaksızın yasak yerlere pankart, resim, afiş asma suçunu işlemekten mahkum olanlar da aday yapılamıyor. Söz konusu hükümler tutukluluğu kapsamıyor.

Propaganda konuşması

298 sayılı Kanun’un 52. maddesi uyarınca, cumhurbaşkanı seçiminde radyo ve televizyonda propaganda yapacak cumhurbaşkanı adaylarına, ilk gün 10, son gün 10 dakikayı geçmemek üzere iki defa kendilerini tanıtan, programlarını ve yapacakları işleri anlatan konuşma hakkı veriliyor.

Cumhurbaşkanı adayları, propaganda sürelerinin yarısını aşmamak üzere propagandalarını görüntülü olarak da verebiliyor. Görüntülü propagandalar TRT dışında hazırlatılıyor. Bu propagandalarda suç teşkil edecek görüntülere yer verilmiyor.

Bu kapsamda cumhurbaşkanı adaylarından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP’li Muharrem İnce ve İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, bu haklarını kullanmayacaklarını bildirdi.

Çekimlerin cezaevinde yapılmasına karar verildi

HDP’nin cumhurbaşkanı adayı Selahattin Demirtaş ise avukatı aracılığıyla Adalet Bakanlığından, propaganda konuşması çekimlerinin tutuklu bulunduğu cezaevinde yapılmasını istedi ve Yüksek Seçim Kuruluna da (YSK) bu kapsamda bir dilekçe yolladı. YSK de Demirtaş’ın propaganda konuşmasının çekimlerinin cezaevinde yapılmasına karar verdi.

Adayların propaganda konuşmaları bugünden itibaren TRT’de yayınlanmaya başlanacak. Demirtaş’ın konuşmasının TRT’de yayınlanmasıyla tutuklu bir cumhurbaşkanı adayı dünya demokrasi tarihinde ilk kez devlet televizyonunda konuşma imkanı bulmuş olacak.