DERYA DEMİR PINAR

Marmara Denizi, Ankara ve Manisa’daki sarsıntıların ardından önceki akşam Elazığ’da meydana gelen 6,8’lik deprem, Bursa’nın büyük bir depreme ne kadar hazırlıklı olduğu sorusunu gündeme getirdi.

En son 1855 yılında 7 büyüklüğünde sarsıntı yaşayan Bursa, yerleşim merkezinden 3 ana fay hattının da geçtiği tek şehir olarak biliniyor. Bu nedenle vatandaş ve yerel yönetimler eliyle alınacak tüm önlemler büyük önem taşıyor.

Bursa’da 165 yıldır büyük bir depreminin yaşanmadığına dikkati çeken Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Engin Er, şehir zeminindeki gerilimin arttığını söyledi.

BURSA BÜYÜK RİSK ALTINDA…

Bursa’da oluşacak depremin muhtemel adresini de gösteren Er, şöyle konuştu: ‘‘Kuzey Anadolu Fayı’ın güney kolu olan hat İnegöl’den başlayıp Yıldırım, Osmangazi, Çalı, Nilüfer, Mustafakemalpaşa üzerinde devam ediyor ve bu hatta depremi bekliyoruz. 1855 depremi burada oldu ve bin civarında insan hayatını kaybetti. 150 yılı geçen bir tekrarlama periyodu var. Burada 165 yıl geçmiş durumda. Yine İznik’ten başlayıp Mudanya, Mustafakemalpaşa, Gemlik’ten devam edecek bir hat daha var. Bunlar da Bursa’yı etkiler. Marmara Denizi içerisinde olacak 7.5 büyüklüğünde bir deprem yine Bursa’yı etkiler. Dolayısyla 3 kol üzerinde olacak deprem, Bursa’yı etkilecektir.”

FAYIN SIFIR KM. YAKININDAYIZ…

Marmara Denizi çevresinde 3 büyüklüğünde deprem olduğunda kimsenin duymadığını, ancak Bursa’da 3 büyüklüğünde bir deprem olduğunda tüm Bursa’nın ayağa kalktığını anımsatan Er, şöyle devam etti: ‘‘İstanbul’a en yakın fay hattı 20 km. mesafede ama Bursa’ya 0 km mesafede, yani tam altında. Bursa 7 büyüklüğündeki depreme hazır olmalı. Bu nedenle Bursa depremsellik anlamında masaya yatırılmalı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ‘fay hatları üzerinde bina yapılmaz’ kuralı Bursa’da mutlak suretle uygulamalı ve planlara geçirilmeli.”

BİNALAR FAYIN ÜZERİNE YAPILIRSA…

Fay hatları üzerine bina yapmanın risklerini de paylaşan Er, şunları kaydetti: ‘‘Bursa’da ne yazık ki pek çok bina fay hatları üzerine yapılmış durumda ve hala yapımına izin veriliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yasaklasa da belediyeler özellikle fay hattı üzerinde olsa dahi okul ve hastane gibi yerlerin yapılaşmasına izin veriyor. Bunlardan kaçınılması lazım. Fay hattı üzerindeki binaya güçledirme çare olmaz, yıkılması gerekir. Bu anormal bir güç. Örneğin İnegöl Cerrah’ta şu an yapılan çalışmada, 20’şer metre tampon bölge korunarak, buralar yapılaşmaya açılmıyor. Uygulamaların bu şekilde Bursa geneline yayılması lazım. Kentsel dönüşümün Bursa’da acilen uygulanması şart. Yurtdışında asla fay hattı üzerine yapıya izin verilmez. Her bölgenin de bir jeoloji mühendisi vardır. Onların zemin onayı olmadan bina yapamazsınız. Şimdilerde yeni yeni Bakanlık deprem yönetmeliğinde yeniliğe gidiyor. Akademik odalarla görüşüyor. Güzel şeylerin ortaya çıkacağına inanıyorum.”

HATAY VE VAN’A DİKKAT!

Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şube Başkanı Engin Er, Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF) ile Doğu Anadolu Fay Hattı’nın (DAF) 7.5 üzerinde depremler üretme potansiyeline sahip olduğunu söyledi. ‘‘Arabistan Levhası ne zaman Türkiye Levhası’nı ittirmeyi bırakırsa bu depremler o zaman durur” diyen Er, şöyle konuştu:

‘‘Arabistan Levhası, Türkiye’yi mantoda ısı nedeniyle itiyor. Bu sıcaklık devam ettiği ve yüzeye çıkıp soğuma olduğu sürece depremler olacaktır. 7.5 büyüklüğünde depremler Türkiye’nin bir gerçeğidir. Dünyada bir hareketleme var. 1985 yılında Türkiye’de olan deprem sayısı bin 57’yken, şimdi 15 bin civarında.Bu depremler aynı zamanda volkanların da patlamasına neden oluyor.”

Elazığ’ın kuzeydoğusunda ve güneybatısında stres transferi olduğuna işaret eden Er, önümüzdeki dönemlerde Hatay ve Van’a devam eden kısımlarda yeni bir deprem meydana gelebileceğini, Bingöl Karlıova’da da bir stres birikimi olduğunu vurguladı.