Melis EVCİMEN

Kamera: Bircan ÖRSEL / Kurgu: Dilek ÖZYER

Teşvikler, genel ekonomi politikasının en önemli uygulama araçlarından biridir. Teşvik programları hakkında neleri bilmemiz gerekiyor? Sanayici ve işadamlarımız bu teşviklerden yeterince yararlanıyor mu?

Sosyal Güvenlik Kurumu eski Başkanı Fatih Acar, yüzbinlerce işletmeyi ilgilendiren istihdam teşviklerini olay.com.tr’ye açıkladı…

Geçtiğimiz hafta istihdam konusunu ayrıntılı olarak değerlendirmiştik. Bu konuda ülkemizde ve dünyada durum nedir? Özellikle Bursa odaklı tüm Türkiye de sorunu nasıl çözebiliriz konusunda önemli açıklamalarınız olmuştu. Bu haftada yüzbinlerce sanayici ve işadamımızı ilgilendiren ancak yeterince yararlanılmayan istihdam teşvikleri konusunda görüşlerinizi almak isteriz?

Konuya başlarken istihdamın önemini 1 -2 cümleyle hatırlarsak iyi olur.

Evet teşekkür ederim. Geçen hafta ülkemiz açısından gerçekten son derece önemli olan istihdam konusunu ele aldık ve ülkeyi yönetenlere uygulayıcılara önemli çözüm önerileri sunmaya çalıştık. Bu konuda çok sayıda olumlu tepkiler aldım.

Geçen haftada ifade ettiğim gibi İşsizlik sadece işsiz kalanları değil, aynı zamanda çalışanları, o ülkenin sosyal düzenini, huzurunu da ilgilendiren sosyal  ve ekonomik bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. İşsizliği  ekonomik ve mali bir kayıp olarak görmenin yanında ülke için  önemli ve  ciddi bir sosyal tehlike olarak görmek  sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır.

Sanayici ve İşadamlarımıza istihdam konusunda sağlanan teşvikler konusunda da genel bilgi verebilir misiniz?

Bilindiği gibi Teşvik programları genel olarak ekonomik ve sosyal hedefler çerçevesinde hazırlanmaktadır. Büyüme ve istikrar ile istihdamı artırmak ekonomik hedefler olarak belirlenirken, olağanüstü koşulların etkilerini azaltmak, bölgeler arasındaki gelişmişlik farkını azaltmak ise sosyal hedefler olarak ortaya   çıkmaktadır.

Teşvikler içinde gerek ekonomik gerekse sosyal fayda açısından en önemli uygulama istihdama yönelik teşvik düzenlemeleridir.

22 ayrı teşvik düzenlemesi

Ülkemizde en önemli sorunlardan biri olarak görülen istihdam sorununun çözümü amacıyla son 10 yılda 22 ayrı teşvik düzenlemesi gerçekleştirilmiş ve uygulamaya koyulmuştur. Bu düzenlemelerin çok önemli bir kısmının uygulaması halen devam etmekte olup yeni teşviklerin gelmesi konusu da güncelliğini korumaktadır. Genel olarak bakıldığında;

– Teşvikler farklı kanunlara dağıtılmış durumda

– Mevzuat karmaşık

– Hatalı yararlanmada yaptırım riski var

– Şirketlerin İK ve muhasebe birimleri yanlış yapma riski nedeniyle teşviklere mesafeli duruyor

– KOBİ’ler gerektiği ve hakettiği ölçüde yararlanamıyor

– Teşviklerden optimal düzeyde yararlanmak için mutlaka profesyonel destek gerekiyor.

– Meslek yasası olmaması nedeniyle konuyla İlgili yeterince uzman yok.

Teşvikler

• Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası İşveren Hissesinden 5 Puanlık İndirim
• Yurtdışına Götürülen/Gönderilen Sigortalılar İçin Uygulanan 5 Puan İndirim
• 4/b (Bağ-Kur) 5 Puan Teşviki
• Genç Girişimci Teşviki
• Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar Uyarınca Uygulanan Teşvik
• Asgari ücret desteği
• İşsizlik Ödeneği Alanların İstihdamı Halinde Uygulanan Prim Teşviki
• Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan İşyerleri İçin İşsizlik Sigortası Teşviki
• Genç, Kadın ve Mesleki Belge Sahibi Olanların İstihdamına Yönelik Teşvik
• İşbaşı Eğitim Programını Tamamlayanların İstihdamına Yönelik Teşvik
• Faaliyetine Ara Verilen Sektörlere Yönelik Teşvik
• Engelli Sigortalıların İstihdamına Yönelik Teşvik
• Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerine İlişkin Teşvik
• Kültür Yatırımları ve Girişimleri Hakkında Uygulanan Sigorta Primi Teşviki
• Sosyal Hizmetlerden Faydalanan Kişilerin İstihdamı Halinde Uygulanan Teşvik
• Sosyal Yardım Alanların İstihdamı Halinde Uygulanan Teşvik
• İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Teşviki
• -MYK Teşviği
• -UTP Teşviği

Bu saydığınız teşvikler içinde son dönemde çıkanları da düşündüğümüzde hangi teşvikler işletmelerimize sağlanan mali katkı anlamında dikkat çekiyor?

UTP (Ustalık Telefi Programı)Teşviki

22 ayrı istihdam teşviki içerisinde en cazip desteklerden birisidir.33 Ana sektör ve 183 Alt Sektörde ara eleman ihtiyacını karşılamak ve ustalık belgesi sahibi personel sayısını artırmak için Milli Eğitim Bakanlığı koordinasyonunda en az lise mezunu  çalışanlar için uygulanan bir teşviktir. 

UTP teşviki kapsamında, programa katılan işverene, 2023 yılı için personel başına aylık net asgari ücretin yarısı kadar (4.250 TL) destek verilmektedir. 27 hafta boyunca bu kapsamda kişi başı toplam 28.688 TL  100 kişi için 2.868.000 TL ilave teşvik imkanı doğmaktadır.

MYK Teşviği

Önemli teşviklerden biri de işletmelerde çalışanlar için MYK belgesi alındığında sağlanacak 12 ay ilave teşvik imkanıdır.

1.3.2011 itibariyle işe alınan her işçi için MYB alınarak 12 ay daha teşvik alınabilir. MYB’li bir işçinin 2023 Yılı İtibariyle işverene getirisi, matraha bağlı olarak 18.014 TL’den 135.108 TL’ye kadar çıkabiliyor

Teşvikten yararlanan 100 asgari ücretli için yıllık ilave teşvik tutarı yaklaşık 1.801.400 TL’dir

Özellikle Bursa ilimiz çok önemli bir sanayi kenti. Sağlanan bu teşvikler son derece önemli. Bu teşviklerden sanayici ve işadamlarımız yeterince yararlana biliyor mu? Bursa’da gördüğünüz fotoğraf nedir? Firmaların optimal düzeyde yararlanabilmeleri için ne yapmaları gerekir?

Teşviklerden optimal düzeyde yararlanmak için mutlaka profesyonel destek alın

İşverenlerimiz açısından çok önemli bir yükü ortadan kaldıran istihdam teşviklerinden maalesef işverenlerimiz yeterince istifade edemiyor. Yukarıda belirtilen nedenler konuyla ilgili yeterli uzman personel bulunamaması çok sayıda çalışanı olan işletmelerde söz konusu teşviklerden yeterince istifade edilememesi sonucunu doğuruyor.

Mevcut durumda piyasada ehil olmayan çok sayıda kişinin istihdam teşvikleri konusunda firmalara hizmet verdiğine şahit oluyoruz. Bazen yanlış uygulamalar nedeniyle birkaç yıl sonra çok ciddi cezalarla karşı karşıya kalan firmalara şahit oluyoruz.

Sadece basit bir yazılım yaparak istihdam teşvik analizi hizmeti verdiğini iddia eden kişi ve firmaların varlığı endişe verici boyutlarda. Bu konu sadece yazılım meselesi değil.

Yapılan yazılım bütün teşviklerden optimal düzeyde yararlanılmasına imkan veriyor mu?

Yeni getirilen teşvikler nedeniyle yazılım her ay güncelleniyor mu?

Teşvik analizi ve sosyal güvenlik konusunda hizmet aldığınız kişi veya firmalar %100 sorumluluk alıyorlar mı?

Bir sorunla karşılaştığınızda muhatap  bulabiliyor musunuz?

Düzenlediğiniz sözleşmelerde KVK kapsamında bilgi güvenliğine dikkat ediliyor mu?

Yeni değişiklikler ve güncel yargı kararları konusunda yeterince destek alıyor musunuz?

Kısaca her bir çalışanınız için her ay optimal teşviklerden yararlandığınızdan emin misiniz?

Konuyla ilgili aldığım geri dönüşler maalesef çok büyük ölçekli firmaların birçoğunda bu konuda önemli eksikliklerin olduğu ve teşviklerden yeterince yararlanılmadığıdır.

Yapılması gereken

Sosyal Güvenlik ve çalışma hayatı ile ilgili konular vergi gibi oturmuş ve çok sayıda yetişmiş uzmanı olan konular olmayıp karmaşık ve işyerlerinin daha sonraki dönemlerde yanlış yapmanın cezai müeyyideleri ile  çok ağır bir şekilde karşılaşabilecekleri  konulardır. Özellikle çok sayıda istihdam gerçekleştiren belli büyüklükteki Şirketlerin İ.K ve muhasebe birimlerinin rutin hizmetleri dışında teşvik analizi hizmetlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmeleri mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle yapılması gereken Her konuda olduğu gibi emaneti ehline vermek ve güvenilir işinin ehli uzman kişilerle iyi bir sözleşme yaparak çalışıp  teşviklerden optimal düzeyde yararlanmak bu konudaki riskleri sıfıra indirmektir.