DERYA DEMİR PINAR
Covid-19 salgınından en çok etkilenen işletmelerden biri de kıraathaneler oldu. Salgının ortaya çıkmasıyla birlikte ilk önlemlerin uygulandığı yerlerden olan kıraathanelerde önce tavla/iskambil türü oyunlar yasaklandı, ardından işletmeler tamamen kapatıldı. Yeni normalleşme dönemiyle bilikte çeşitli önlemlerle yeniden açılan kahvehaneler, salgın yeniden hızlanınca, tekrar kepenk indirmek zorunda kaldı. Kapalı kaldıkları dönemin zararını çıkaramayıp kısa bir süre sonra ikinci kez kapısına kilit vurulan kıraathane sahipleri ile çalışanları, bu durumdan olumsuz etkilendi.
‘BİTTİK, TÜKENDİK, AÇIZ…’
Bursa’da Kahveciler Odası’na kayıtlı 2 bin kıraathaneyle birlikte 64 çay bahçesi sahibi ve çalışanı, işletmesini ayakta tutmak ve evine ekmek götürebilmenin yollarını arıyor. Sadece esnafa servis yapan 950 çay ocağı da ‘akmasa da damlıyor’ diyerek, ticari faaliyetlerini sürdürüyor. ‘Bittik, tükendik’ diyen Kahveciler Odası Bursa Şube Başkanı Yavuz Özkarayurt, ‘‘Ne yapacağımızı şaşırmış durumdayız. Açız” diye konuştu.
‘YÜZDE 90’IMIZ İCRALIK…’
Nasıl geçineceklerini bilemediklerini ifade eden Özkarayurt, ekmek teknelerinin ellerinden yavaş yavaş gittiğini anlattı. Sadece son bir ayda 600 kahvehanenin tamamen kapandığını belirten Özkarayurt, ‘‘Kahvelerimiz kapalı olduğu için bir gelirimiz yok. Dolayısıyla kiralarımızı da ödeyemiyoruz. En düşük kira bin 500 lira… Oda’ya kayıtlı 2 bin kahvehanenin neredeyse yüzde 90’ı icralık. Şu anda işyerinden çıkarma işlemleri uygulanıyor. İcra nedeniyle son bir ayda 600 kıraathane haczedilerek boşaltıldı” dedi.
Yeni normal döneminde işletmelerin açık kaldıkları süreci de olumsuz değerlendiren Özkarayurt, ‘‘Oyun yasak olduğu için müşteriler kahvelere uğramadı. Açmasaydık daha iyiydi. Kira bedelimizin üzerine bir de fatura masrafı eklendi” ifadesini kullandı.
25 BİN LİRA HİBE TALEBİ…
Kıraathanelerin ne zaman açılacağı bilinmediğinden herhangi bir işe de giremediklerini kaydeden Özkarayurt, aldıkları borçlarla geçindiklerini dile getirdi. Özkarayurt, şunları kaydetti: ‘‘Örneğin benim 5 kredi kartım var ve şu an hepsi patlamış durumda. Hemen tüm meslektaşlarımız aynı dertten muzdarip. Borç içindeyiz. Nefes alamıyoruz. Mart ayından beri sadece bir kahvehanenin zararı 70-80 bin lira… Biz günlük paralarla geçinen insanlarız. Çoğumuzun birikimi yok. Yanımızda çalışanlar da kötü durumda. Bu nedenle devlet en azından kahvehane başına geri ödemesiz 25 bin lira hibe verirse icralarımızı kaldırmış oluruz.”