Şöhreti Anadolu’yu aşan, Afrika, Amerika ve Avustralya kıtalarında vahşi hayvanlara karşı sürüleri koruyan kangallara çipli takip geliyor. Projeyi, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Twitter hesabından yaptığı paylaşım ile duyurdu. Bakan Varank, videolu mesajında, “Cesareti, zekası ve güçlü önsezileriyle Anadolu insanının can dostu kangal köpeklerini çip teknolojisiyle koruma altına alıyoruz. Kalkınma ajansımızın destekleriyle kurulan bu modern tesis ile Sivas’ı dünyaya daha iyi tanıtacağız” ifadelerini kullandı.

SİVAS’TA MERKEZ KURULACAK

Proje kapsamında, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı yerel kalkınma projeleri yürüten 26 kalkınma ajansından biri olan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN), Sivas’ta teknolojinin tüm imkanlarının kullanıldığı ‘Kangal Köpeği Üretim, Eğitim ve Koruma Merkezi’ kuracak. 43 dönümlük bir arazi üzerinde planlanan merkezde safkan kangalların genetiği koruma altına alınacak. Merkezde yetiştirilecek kangalların çiple takibi yapılacak, soyağaçları çıkartılacak. Bölgenin kalkınmasına önemli katkı sağlayacak merkezde her yıl tescilli 400 safkan kangal üretilecek. Merkezin 2021’de açılması planlanıyor.

7 MİLYON TL’LİK PROJE

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda faaliyetlerini yürüten ORAN, Sivas İl Özel İdaresi, Cumhuriyet Üniversitesi, Kangal Köylere Hizmet Götürme Birliği ve Sivas İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile çalışmayı yürütecek. 7 milyon TL bütçeli projenin maliyetinin yüzde 75’ini ORAN karşılayacak. Merkezin en önemli fonksiyonu, safkan kangal köpeklerinin üretilmesi ve genlerinin korunması olacak. Yetiştiren kangallar, çiple takip edilecek. Deri altına yerleştirilecek çiplerde, kangalların doğum tarihi, anne ve babasının ismi, ne tür hastalıklar geçirdikleri gibi bilgiler yer alacak. Hayvanların kaybolması halinde de takipleri bu çip sayesinde gerçekleşecek.

KİMLİK KARTLARI OLACAK

Merkezde kangalların soyağaçları çıkarılacak. Üretilen her köpeğin bir kimlik kartı olacak. Böylece kangal köpeğinin ırkı ve bu ırkın saflığının muhafazası, kontrolü ve raporlanması sağlanacak. Merkezde, genetik çeşitliliğe yönelik çalışmalar yapılacak, araştırma yapmak isteyen akademisyenlere uzun vadeli gözlem olanakları sağlanacak.

BÖLGESEL KALKINMA İÇİN ARTI DEĞER

Her türlü donanımı içinde barındıran, eğitim alanlarına sahip, veteriner hizmetleri de verecek merkezde, uluslararası gösteriler düzenlenecek. Merkezin şehir turizmine de katkı sağlaması bekleniyor. Merkezi ziyaret amacıyla bölgeye gelecek olanlar; konaklama, yeme-içme ve alışveriş, hediyelik eşya gibi aktivitelerle yerel ekonomiyi canlandıracak. Bölgesel kalkınma için artı değer oluşturacak. Yavru satışları ve diğer gelirlerle birlikte merkezin finansal sürdürülebilirliği sağlanacak. İlk etapta merkezde veteriner, laborant, uzman köpek bakıcısı gibi görevleri üstlenecek 13 kişi istihdam edilecek.

‘IRKIN BOZULMASI ENGELLENECEK’

80 köpek kapasiteli merkezde, 60 damızlık kangalın 20’sini erkekler, 60’ını dişiler oluşturacak. Yavru köpekler, 2’nci aylarını doldurduktan itibaren web sitesi üzerinden sahiplendirilebilecek. Merkez inşaatında incelemelerde bulunan Sivas Valisi Salih Ayhan, “Merkezimiz sayesinde köpeklerimiz dünyanın neresinde olursa olsun bu özel çip sayesinde takip edilecek. Yaşam koşulları kontrol edilecek. Irkın sağlıklı bir şekilde sürdürülebilir olması sağlanacak. Kangal yavrumuz dünyaya geldiği anda kimliklendirilecek. Belli bir yazılım sayesinde tüm geçirdiği evreleri takip edilecek ırkın bozulması engellenmiş olacak” dedi.

KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIĞA DESTEK

ORAN Genel Sekreteri Ahmet Emin Kilci, kangalların sürü yönetimi konusunda dünyada bilinen en başarılı tür olduğunu anlatarak, “Biz bu merkez sayesinde küçükbaş hayvancılığı da bir nevi desteklemiş olacağız. Katalizör olacağız. Burada yetiştirilen kangal köpekleri küçükbaş sürülerde sürü yönetiminde çiftçilerimize en büyük desteği sağlayacak” diye konuştu.

AŞILAMAYLA ÖLÜMLER ENGELLENECEK

Cumhuriyet Üniversitesi Kangal Köpeği Araştırma ve Yetiştirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Yusuf Ziya Oğrak da, 30 yıl veteriner olarak kangallar üzerinde çalıştığını ifade ederek, “Yaptığımız gözlemlere göre her doğumda yüzde 80’e varan ölümler olabiliyor. Özellikle, yavrulara gerekli aşıların yapılmamasına bağlı ölümler en büyük problemlerden biri. Bu proje sayesinde bütün köpeklerin aşılanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.” dedi.

ANADOLU ASLANI

Anadolu coğrafyasında yüzyıllardır çobanlara yarenlik eden kangallar, iyi bir sürü koruyucusudur. Kangallar; zeki, önsezileri kuvvetli ve sahibine aşırı bağlı olmalarının yanı sıra çocuklara ve kadınlara karşı dostça davranışlarıyla bilinirler. Cesur, hızlı ve çevik köpekler olan kangallar, Osmanlı İmparatorluğu döneminden bu yana belirli bir sistematik içerisinde yetiştiriliyor. Kurt sürülerine karşı dilden dile yayılan kahramanlıklarıyla ‘Anadolu Aslanı’ lakabını alan kangallar, Afrika, Avustralya ve Amerika kıtalarında vahşi hayvanlara karşı sürü koruma görevi üstleniyor. Kangal köpekleri, zor iklim ve çalışma şartlarına uyum sağlamalarıyla da biliniyor.