Ticari kredi faizleri, ülke risk primindeki gerileme ve ekonomi yönetiminin aldığı tedbirlerin etkisiyle son 3 ayda yaklaşık 10 puanlık düşüşle yüzde 26 sınırına geriledi.

ABD’nin geçen yıl Çin başta olmak üzere AB ve diğer ülkelerle yaşadığı ticari gerilimler küresel piyasalarda risk iştahını azaltırken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artışları gelişmekte olan ülke merkez bankalarının da sıkı para politikası uygulamasını beraberinde getirmişti.

Yurt içinde de, Türkiye ekonomisine yönelik spekülatif atakların etkisiyle 13 Ağustos 2018’de dolar/TL, 7,2169 ile tüm zamanların en yüksek seviyesini görmüştü. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Fed’in faiz artışları, enflasyonun çift hanedeki yüksek seyri ve spekülatif döviz atakları nedeniyle faizi artırmıştı. Merkez Bankası, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olan politika faizini 2016’dan bugüne yüzde 7,50’den yüzde 24’e yükseltti. 

15 YILIN ZİRVESİ GÖRÜLMÜŞTÜ

Yurt dışında finansman maliyetlerinin artmasının yanı sıra yurt içinde mevduat faizlerinin de yüzde 25 seviyesine yükselmesi, bankalarca kullandırılan kredi faizlerinde son 15 yılın zirvesinin görülmesine neden olmuştu. Hükümetin spekülatif ataklara karşı aldığı önlemler ve dış politikada özellikle ABD ile Pastör Andrew Brunson üzerinden yaşanan gerilimin ortadan kalkması da piyasalara pozitif yansıdı.

Yeni Ekonomi Programı (YEP), Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı, finansal kesim ve reel sektöre yönelik düzenlemeler, hanehalkından KOBİ’lere kadar birçok kesimi olumlu etkiledi. Alınan tedbirler ve jeopolitik risklerin azalması, ülke risk priminde düşüşü sağlarken, mevduat ve kredi faiz oranlarında da son 3 ayın en düşük seviyeleri görüldü.

AŞAĞI YÖNLÜ SEYİR DEVAM EDİYOR

TCMB verilerine göre, bankalarca açılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama ihtiyaç kredi faizi 12 Ekim 2018’de yüzde 39,36, ticari kredi faizi de yüzde 35,37 ile yaklaşık son 15 yılın zirvesini görmüştü. Hükümetin etkin politikaları sonucu enflasyonun gerilmesi, ülkeye fon akışının sürmesi, döviz kurlarında volatilitenin azalması, ekonomide dengelenme sürecinin devamı ve jeopolitik risklerin azalması, kredi faiz oranlarında düşüşlerin yaşanmasını sağladı. 11 Ocak itibarıyla ortalama ticari kredi faiz oranı, son 3 ayda 935 baz puan azalarak, yüzde 26,02 seviyesine geriledi. Aynı dönemde ortalama ihtiyaç kredi faiz oranı da 661 baz puanlık düşüşle yüzde 32,75’e indi. Bankalarca açılan mevduatlara uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı ise 1 aylık vadede yaklaşık 230 baz puanlık düşüşle yüzde 20,75’e geriledi.

BANKALAR YAPILANDIRMA BAŞLATTI

Bankacılık sektörü, bireysel tüketicilere ve ticari işletmelere kredi ve kredi kartı yapılandırmasında hem vade hem de uygun faiz koşulları sunarak yapılandırma imkanı getirdi. Ziraat Bankası, 8 Ocak’taki açıklamasıyla, kredi kartı borçlusuna 24 aya kadar aylık yüzde 1,10 ve 60 aya kadar aylık yüzde 1,20 faizle bireysel ihtiyaç kredisi kullandıracağını duyurmuştu.

10 Ocak’ta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın duyurduğu ‘KOBİ Değer Kredisi’ paketine kamu bankaları dahil toplam 14 banka iştirak etti. VakıfBank da bireysel kredi kartı müşterilerine borç yapılandırmasında 24 aya kadar vadede yüzde 1,10, 60 aya kadar vadede yüzde 1,20 faiz oranı imkanı sundu. Halkbank ise ‘Halk Destek Kredisi’ ile benzer kampanyanın startını verdi.