Çin’de Aralık 2019’da ortaya çıkan koronavirüs (Kovid-19) salgını, küresel ekonomi ve dünya ticaretini derinden etkiliyor.
Salgın, dünyanın üretim atölyesi olarak bilinen Çin’de fabrikaların kapanmasına ve üretimin durmasına neden olurken, gelişmeler küresel piyasalarda da yankı buluyor. Gıda, oyuncak, otomotiv sektörü, turizm, sinema, teknoloji, akıllı cihazlar endüstrisi, çip üretimi, havacılık, sinema, alışveriş ve daha birçok ürün ile hizmet Çin’e göbekten bağlı durumda. Söz konusu ülke dünyanın en büyük mal ve hizmet üreticisi konumunda yer alırken, aynı zamanda önemli bir ham madde tüketicisi.
MAĞAZALAR KAPANDI
Dünya petrolünün önemli bir miktarı tankerlerle Çin’e gidiyor. Öyle ki Çin’de başlayan salgın nedeniyle üretim durunca petrol fiyatları talep azlığı ve üretim fazlası nedeniyle bir anda 60 doların altına indi. Çin’in petrol talebinin günlük 250 bin varilden fazla azaldığı belirtildi. American, Delta, United, Lufthansa, British Airways ve THY gibi havayolu şirketleri Çin’e uçuşları durdurdu. Apple, Starbucks ve Ikea Çin’deki mağazalarını geçici olarak kapattı. Çin, yeni yıl tatilini virüs nedeniyle uzattı. Salgının küresel ekonomiye etkisinin 1 trilyon doları aşacağı tahmin ediliyor.
BORSALAR DEĞER KAYBETTİ
Çin’in büyümesi yıllardır yavaşlıyor. Pekin yönetimi, 2019 yılı için 6,1 oranındaki büyüme oranını tutturmuştu. 2020 için ise yüzde 6-6,5 arasında bir büyüme hedefinin açıklanması bekleniyordu. Bloomberg Economics’in tahminlerine göre en kötü senaryoda büyüme oranı yüzde 4,5’e düşebilir. Standart and Poors’a göre de bu oran yüzde 4,8’e gerileyebilir. IMF ise Çin’in büyümesini 5,6 olarak revize etti. Bu oran aynı zamanda 1990 yılından beri öngörülen en düşük büyüme hızı anlamına geliyor. Virüs salgınının yarattığı panikle dünya borsalarının toplam piyasa değeri son beş haftada 5,7 trilyon dolar eridi. Bu rakam, dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi olan Japonya’nın milli geliri ile aynı.
TURİZMİ ETKİLEMESİ BEKLENİYOR
Yılda 150 milyon Çinli yurt dışına çıkıyor. Bu turistler 270 milyar dolar para harcıyor. Amerikalı turistler ise 144 milyar dolar harcıyor. Koronavirüs seyahat kısıtlamaları ve yasakları nedeniyle turizmi çok köklü bir şekilde etkiledi. Salgın, ABD’deki gelinlik sektörünü de vurmuş durumda. Dünyadaki gelinliklerin yüzde 80’inin Çin’de üretildiği belirtiliyor. Bu nedenle hem gelinliklerde hem de nedime elbiselerinde sorun yaşanıyor. Bazı mağazaların müşterilerini geri çevirdiği bazılarının ise alınan siparişlerde sorun yaşadığı aktarılıyor. Çin birçok üründe olduğu gibi bal üretiminde de dünya lideri. Neredeyse her ülkede Çin menşeli ballara rastlamak mümkün. Üreticiler kovanlarını besleyici yerlere götüremediklerini ifade ediyor. Ülkede yılda 500 bin tondan fazla bal üreten 300 bin civarında üretici olduğu tahmin ediliyor.