Merkel’in ziyaretinin ana gündemi ekonomik işbirliği olarak açıklansa da, siyasi gözlemciler Almanya Şensölyesi’nin Rusya’nın güç çıkarlarının ön bahçesini ziyaret etmesiyle birlikte Avrupa’nın liderliğine yeniden soyunduğu şeklinde yorumlandı. 

Merkel ilk olarak ziyaret ettiği Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te yaptığı açıklamada, Rusya’nın Güney Osetya ve Abhazya’daki varlığını haksızlık olarak niteledi.

Ziyarette ilk ve en önemli konunun 10 yıldır süren AB ve NATO üyeliği olduğu basına yansımıştı. Ancak Gürcistan’ın NATO üyeliği Rusya açısından kırmızı çizgi nitelinde ve bunun farkında olan Merkel, “Gürcistan’ın NATO’ya dahil edilmesi aceleye getirilmemeli” açıklamısını yaptıktan sonra Ermenistan’a geçti.

DİKKATLE SEÇİLEN SÖZCÜKLER

Merkel, Ermenistan’da ‘soykırım’ kelimesini kullanmaktan da titiz bir biçimde kaçındı. Başbakan bunun yerine, talep üzerine, öldürülen yaklaşık bir buçuk milyon Ermeni için mevcut olan anıtı, aynen Federal Alman Meclisi’nin 2016 yılındaki tasarısında ifade edildiği gibi ‘ruhen’ ziyaret ettiğini söyledi.

Bu, Başbakan’ın, Türkiye ile yeni bir kriz alevlendirme riskine girmeksizin, ‘soykırım’ kelimesi yönünde attığı net bir adım niteliğindeydi. Heyetler arasındaki ikili görüşmelerden sonra Merkel, Azerbaycan’a geçti.

RUS GAZINI BYPASS

Merkel’in Azerbaycan ziyareti Rus gazı ve boru hattının bypass edilerek Azerbaycan-Ermenistan- ve Gürcistan’ı kapsayacak şekilde Türkiye üzerinden Almanya’ya ve Avrupa’ya gönderilmesi planı üzerine yapılan bir ziyaret olarak uzmanlar tarafından yorumlandı. 

Alman enerji devi EON yıllar önce Azerbaycan ile doğalgaz sevkiyatı anlaşması imzalamıştı. Buna göre Almanya 2020–2044 yılları arasında Azerbaycan’dan her yıl 1 milyar 450 milyon metreküp doğalgaz ithal edecek. Gelecekte doğalgazın güney koridorundan, Türkiye üzerinden İtalya’ya aktarılması planlanıyor.

Almanya’nın Rusya ile olan Kuzey Akım 2 planlarına maksatlı bir rakip. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, projeyi tam olarak hayata geçirme konusunda güvence vermişti. AB ise doğalgaz arzı konusunda Rusya’ya daha az bağımlı olmak istiyor.