Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) şubat ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 4,81 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 54,44’e yükseldiğini açıklamasının ardından TCMB’nin Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.

Rapora göre, şubatta tüketici yıllık enflasyonundaki artış alt gruplar geneline yayılırken, bu gelişmeye en belirgin katkı gıda ve temel mal gruplarından geldi. Emtia fiyatlarında ocak ayından itibaren gözlenen artış eğilimi son dönemde jeopolitik gelişmelerle hızlandı ve bağlantılı kalemlerde etkileri hissedildi.

Gıda yıllık enflasyonundaki yükseliş alt gruplar genelinde sürdü. Son aylarda yüksek seyreden taze meyve ve sebze enflasyonundaki artış da bu dönemde hızlanmaya devam etti. Diğer taraftan temel gıda ürünlerindeki KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sınırladı. Temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi şubat ayında yavaşlamakla birlikte yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldi.

Uluslararası enerji fiyatlarındaki artışın etkileri yurt içi enerji fiyatlarına yansıdı. Hizmet grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artarken, enerji ve gıda görünümüne de bağlı olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan alt gruplar oldu. Başta enerji olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarında sektörler geneline yayılan yükselişler ile tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatlarındaki artışlar da sürdü.

Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki yükseliş devam etti. Söz konusu gelişmelerle şubatta önceki aya göre yıllık tüketici enflasyonuna katkı; gıdada 2,35 puan, temel malda 1,57 puan, hizmette 0,99 puan, enerjide 0,74 puan ve alkol, tütün ve altında 0,10 puan arttı.

Kira alt grubunda aylık artışlar şubatta güçlü seyretti

Hizmet fiyatları şubatta yüzde 3,63 yükselirken, grup yıllık enflasyonu 3,33 puan artışla yüzde 32,89’ya çıktı. Yıllık enflasyon ulaştırma ve lokanta-otelde daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda yükseldi.

Lokanta-otel alt grubunda fiyatlar, yemek hizmetleri kaynaklı olarak yüzde 4,54 arttı ve yıllık enflasyon yüzde 55,20 seviyesine ulaştı. Enerji ve gıda gibi girdi maliyetlerindeki yükselişlerin, lokanta-otel alt grubunu olumsuz etkileyen unsurlardan olduğu değerlendirildi.

Akaryakıt fiyatlarındaki gelişmeleri takiben, ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 5,73 artarak yıllık enflasyon yüzde 46,87’ye yükseldi. Ulaştırma hizmetlerinde karayolu ile şehirler arası yolcu taşımacılığı ve otobüs ile şehir içi yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki artışlar da dikkati çekti.

Diğer hizmetler alt grubunda genele yayılan artışlar gözlenirken, geriye endeksleme davranışının yaygın olduğu sağlık ve eğitim hizmetleri ile birlikte sigorta ücretleri öne çıkan kalemler oldu. Kira alt grubunda yıllık enflasyon yükselmeye devam ederken, mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler aylık artışların şubatta güçlü seyrettiğine işaret etti.

Otomobil fiyatları yataya yakın seyretti

Temel mal yıllık enflasyonu şubatta 5,89 puanlık artışla yüzde 54,38 seviyesine ulaştı. Bu dönemde, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldi. Altın hariç dayanıklı mal fiyatları şubatta yüzde 3,27 artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 60,94 oldu. Yüzde 8,08’le mobilya, yüzde 8,73’le beyaz eşya sektörleri fiyat artışlarıyla öne çıkarken, otomobil fiyatları yataya yakın seyrederek ılımlı görünümünü sürdürdü.

Diğer temel mallarda fiyat artışları başta ilaç, kişisel bakım ürünleri, ev ile ilgili ürünler ve konutun bakım ve onarımı grupları olmak üzere genele yayılırken, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 61,89 seviyesine ulaştı.

Giyim ve ayakkabı fiyatları, mevsimsel normalinin aksine şubat ayında yüzde 0,23’le sınırlı da olsa artış gösterdi ve alt grup yıllık enflasyonu 26,55’e yükseldi.

Enerji grubu enflasyonunun sürükleyicisi akaryakıt oldu

Enerji fiyatları şubatta yüzde 4 yükseldi ve grup yıllık enflasyonu 6,6 puan artarak yüzde 82,98’e çıktı. Bu dönemde artan jeopolitik risklerle beraber hızlanan uluslararası enerji fiyatları akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz fiyatları üzerinde baskı oluşturdu. Grup aylık enflasyonunun sürükleyicisi yüzde 10,10’la akaryakıt fiyatları olurken, elektrik fiyatlarında kademeli tarife limitinin arttırılması ile görülen yüzde 4,84’lük düşüş daha olumsuz bir görünümü sınırladı.

Öte yandan gıda ve alkolsüz içecek fiyatları da şubatta yüzde 8,41 artarken, grup yıllık enflasyonu 8,86 puan yükselerek yüzde 64,47 oldu. Bu dönemde işlenmemiş gıda grubunda daha belirgin olmak üzere hem işlenmemiş hem işlenmiş gıda grubunda yıllık enflasyon artmaya devam etti.

Taze meyve-sebze fiyatları olumsuz hava koşulları ve artan enerji maliyetleri sonrasında şubatta yüzde 32,16 arttı.

Bu dönemde ekmek ve tahıllar, kırmızı et, şeker ve şekerle bağlantılı ürünler, alkolsüz içecekler ve konserve sebze ürünleri öne çıkan diğer kalemler oldu. Raporda, şubat ayının yarısında uygulanmaya başlanan KDV indirimlerinin gıda alt kalemlerinde etkisi görülmekle birlikte, indirim kaynaklı etkinin bir kısmının mart ayına sarkacağının not edilmesi gerektiğinin altı çizildi.

Yurt içi üretici fiyatları tüm alt gruplarda yükseldi

Yurt içi üretici fiyatları şubatta yüzde 7,22 arttı ve yıllık enflasyon 11,48 puan yükselişle yüzde 105,01 oldu.

Şubat ayında döviz kuru istikrarlı bir görünüm sergilerken emtia fiyatları tekrar güçlü bir artış gösterdi ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar sürdü.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji grubunda daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda yükseldi. Alt gruplar bazında, aylık değişimler dikkate alındığında elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, ham petrol-doğal gaz, temel eczacılık, ağaç ve inşaat ile bağlantılı ürünler öne çıktı.

AA