Melis EVCİMEN
Kamera: Bircan ÖRSEL / Kurgu: Dilek ÖZYER
Sosyal Güvenlik Sistemi her geçen gün önemini artırıyor. Özellikle seçim dönemine girdiğimiz bugünlerde milyonlarca ev hanımını ilgilendiren yeni düzenlemelerden bahsediliyor. Peki bu düzenlemeler neler içeriyor? Sosyal Güvenlik Kurumu eski Başkanı Fatih Acar, ev hanımlarının emeklilik süreciyle ilgili tüm merak edilenleri olay.com.tr’ye anlattı.
Bugün itibariyle ev hanımlarını emeklilik yolu kapalı mı. Emekli olma hakları var mı? Varsa bu koşullar neler?
Bildiğiniz üzere sosyal güvenlik sistemi ülkemiz açısından çok önemli bir konu. Doğumdan ölüme hatta ölüm sonrası tüm vatandaşlarımızı ilgilendiren önemli bir alan İnsanlar hastalandıklarında kendilerini güvende hissedebiliyorlarsa yıllarca çalıştıktan sonra iyi bir yaşam için emeklilik hakkını elde edebiliyorlarsa,ölüm sonrası geride bıraktıkları yakınları için güvence oluşturabilecek bazı kazanımlar elde edebiliyorlarsa bu önemlidir diye düşünüyorum.
Bu anlamda TÜİK rakamlarına göre ülkemizde 14.7 Milyon ev hanımı var. Ev hanımlarımızın emeklilik konusu her dönem dile getirilen konulardan biri. Ülkemiz 14 Mayısta seçimlere gidiyor doğal olarak bu konuda yine kamuoyu gündemine girdi ve tartışılıyor ve bir takım taahhütlerde bulunuluyor.
Bugün itibariyle 5510 sayılı Kanun’da yer alan mevcut düzenlemede ev hanımları isteğe bağlı sigorta ile emeklilik hakkı elde edebiliyorlar.Bu kapsamdaki ev hanımlarımız kanuna göre 4/B statüsünde sayıldıklarından 9000 gün prim 25 Yıl Sigortalılık ödeyerek emekli olabilmekteler. Prim oranları da %32 Prim (%20 Uzun Vade, %12 Sağlık Primi).
Bu kapsamdaki ev hanımlarımız acaba daha düşük prim ödeyerek ve birtakım ilave haklar alarak daha erken ve kolay emekli olabilir miyiz şeklinde taleplerini iletiyorlar. Bu talepler ve sayısal üstünlükleri de dikkate alınarak yaklaşan seçim gündemi nedeniyle konu tekrar kamuoyunda tartışılmaya başlandı.
Seçim dönemine girdiğimiz bugünlerde tartışılmaya başlayan ev hanımlarına emeklilik yolunu açıyoruz. Onlara kolaylıklar getiriyoruz gibi taahhütler neyi içeriyor?
Yukarıda ifade ettiğim gibi bu konu 14 Mayıstaki seçimler nedeniyle seçime katılacak siyasal partilerinde gündeminde bulunuyor. Konuyla ilgili seçimlerde 2 önemli ittifak tarafından seçim sonrası taahhütler verildi. İlk olarak Millet İttifakı tarafından açıklanan 2300 maddelik Ortak Politikalar Mutabakat Metni Sosyal Politikalar Başlığı Sosyal Güvenlik Bölümünde
“İsteğe bağlı sigorta ile emeklilik hakkı bulunan ev hanımlarımız için prim ödeme gün sayısı ve oranı ile sigortalılıktan önce yaptıkları doğumlarla ilgili borçlanma hususlarında iyileştirmeler sağlayacağız.” taahhüdü ile bu konuda seçim sonrası önemli bir adım atılacağı ifade edildi.
Daha sonra Cumhur ittifakı adına Sn.Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sakarya’da yaptığı konuşmada “Ev kadınlarımızın emekliliğine, priminin 3’te birini ödeyerek destek vereceğiz.” ifadelerini kullandı.
Konuyla ilgili her iki açıklama da seçimlerden sonra bu konunun ciddi bir şekilde ele alınacağını ve adım atılacağını gösteriyor.
Peki bu konuda neler yapılabilir? Eski bir Sosyal Güvenlik Kurum Başkanı olarak milyonlarca ev hanımını ilgilendiren erken emeklilik hakkı sağlayacak önemli düzenlemeler konusunda 3 önemli düzenleme söyleyebilirim.
1.5510 sayılı Kanun’da yer alan mevcut düzenlemede isteğe bağlı sigorta ile emeklilik hakkı bulunan ev hanımlarımız 4/B statüsünde sayıldıklarından 9000 gün prim ödeyerek emekli olabilmekteler. Yapılacak kanun değişikliği ile sadece ev hanımları 4/B statüsünden 4/A statüsüne alınarak 7200 günde emekli olabilmelerinin yolu açılabilir.
- 2. 5510 sayılı Kanun’da yer alan Mevcut Düzenlemede sigorta başlangıcından sonra yaptıkları doğum nedeniyle 3 çocuğa kadar toplamda 6 yıl borçlanarak erken emeklilik hakkı bulunan kadın sigortalılarımız için sigortalı çalışmaya başlamadan önce yaptıkları doğumlarla ilgili olarak ta borçlanma imkanı getirilerek yeni bir açılım getirilebilir.
3.5510 sayılı Kanun’da yer alan mevcut düzenleme de %32 prim ödeyerek(%20 Uzun Vade sigorta primi,%12 Sağlık primi) isteğe bağlı sigorta ile emekli olan sadece ev hanımlarımız için prim oranları belli bir miktarda indirilerek önemli bir rahatlama sağlanabilir.
Ancak tüm bunlar aktüaryel dengeler açısından değerlendirilip karar verilecek konular. Aktüeryal dengeler yanında konunun sosyal tarafları ve SGK Başkanlığınca yapılacak ayrıntılı çalışma ve değerlendirmeler sonucu karar verilip hayata geçirilecek konular.