Massachusetts Institute of Technology Öğretim Üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu Türkiye ekonomisinde son 10 yıldır derin yapısal sorunlar olduğunu söyledi.
Acemoğlu, Bloomberg HT’ye verdiği röportajda, ”Türkiye ekonomisinde son 10 senedir derin yapısal sorunlar var. Durgunluk artık kolay kolay gidecek gibi değil, bunu aşabilmek için de hem piyasa hem bankacılık ve borçluluk konusunda gerçekten radikal sonuçlar getirebilecek reformlara gerek var.
Bu politikalar izlenmezse ekonominin durumu kolay kolay iyiye gitmez” dedi. Bütçe açığı ve cari açığın problemlerin yansıması olduğunu dile getiren Acemoğlu şöyle devam etti: ”Tasarruf açığı bir problem çünkü daha fazla yatırımda ve daha doğru yatırımda bulunmamız lazım. Ama ekonominin çok daha derin problemleri var” ifadelerini kullandı.
DERİN PROBLEMLER
Derin problemlerin bir bölümünün orta, bir bölümünün de kısa vadeli olduğunu dile getiren Acemoğlu şunları kaydetti: ”Yani kısa zamanda ileri gitmek için adım atmamız lazım. Orta vadeli problemler ekonominin kurumsal çökmesiyle ilgili. Yargı kurumlarının kötüleşmesi, yolsuzlukların denetlenmesinin kötü duruma gitmesi, verimliliği artıracak teknolojik adım atılmaması, iş gücü kalitesinin artmaması özellikle eğitim gibi önemli alanlarda doğru yatırımda bulunmamamızdan kaynaklanan şeyler. Bunları çözmek için derin radikal reformlara ihtiyaç var. Kısa vadede ise sorunlar bilançolarda, bankacılıkta ve bunun sonucu olarak hükümet bütçesindeki açıklardan kaynaklı. Yani yeniden yapılanma ve daha doğru tarafa gidilebilmek için bu açıkların kapatılması lazım.”
İSTİHDAMA VURGU YAPTI
İstihdamın önemine değinen Prof. Dr. Acemoğlu, ”İstihdam olmamasının en büyük nedeni tembellikten değil, yatırımlarımızın verimliliği artırmaması ve eğitim sistemimizin doğru nitelikleri vermemesinden kaynaklanıyor. Eğer okullarımızda yanlış bilgi verirsek tabii istihdam yaratmakta da zorlanırız” ifadesini kullandı.
DÜŞÜK KALİTELİ BÜYÜME
Enflasyonun bütçe açığının ve büyümenin düşük kaliteli olmasının sonucu olduğunu ifade eden Acemoğlu, ”2002 – 2007 döneminde Türkiye’nin büyümesi verimliliği artırarak oldu. Yani her koyduğumuz kaynağı daha iyi kullanıp büyümeyi başardık. Son 10 sene içinde verimlilik artışı yok. Üretkenliği artıramadığımız için enflasyonlu, cari açıklı, bütçe açıklı bir yere geldik” şeklinde yorum yaptı. Prof. Dr. Acemoğlu, bütçe açığı kapanmadığı sürece enflasyon baskısının da devam edeceğini kaydetti. Enflasyonun önemli olduğunu vurgulayan Acemoğlu şunları kaydetti: ”Enflasyonu düşüreceğiz diye fiyat artışını zorla durduralım derseniz daha kötü olur. Yapılması gereken üretkenliği artırmak, bütçe açığını ortadan kaldırmak. Doğru yapısal problemlerle bir an önce ilgilenmek.”
AŞIRI BORÇLULUK SORUNU ÇÖZÜLMELİ
Prof. Dr. Daron Acemoğlu, atılması gereken adımlardan en önemlisinin şirketlerin aşırı borçluluğunun çözülmesi olduğunu, şirketlerin sağlığı iyileştiği zaman yabancı sermayenin de daha fazla geleceğini söyledi. Acemoğlu şöyle devam etti: ”Ama bir tek borçluluk problemini yetmez, daha iyi yargı, daha iyi bürokrasi, daha iyi teknoloji ve daha iyi demokrasiye ihtiyaç var” dedi.
İNSANLAR KORKU ARTINCA DOLARA GİDİYOR
ABD dolarının egemenliğinin gelecek yıllar içerisinde bitip bitmeyeceği sorusuna Acemoğlu, ”Olabilir ama gelecek 10 – 20 sene içinde değil. Çünkü insanların bir para biriminden istedikleri sadece alışverişte bulunmaları, dış açıklarını kapatmak değil, güven. Son krizler sonrası gördük ki insanlar dolar ve dolar bazında olan varlıkları daha güvenli buluyorlar. İnsanlar korku artınca altından önce dolara gidiyor. Bu böyle sürdükçe doların durumu değilşmez ama 25 30 yıl sonra örneğin Trump ekonomiyi tamamen batırırsa o da çökmeye başlar” yanıtını verdi.
DARON ACEMOĞLU KİMDİR?
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) İktisat Profesörü olan Daron Acemoğlu, 3 Eylül 1967 tarihinde dünyaya geldi. Dünya’daki en çok alıntı yapılan ilk 10 ekonomist arasında sayılan Acemoğlu, 1986 yılında Galatasaray Lisesi’ni bitirdi. Lisans derecesini İngiltere’nin York Üniversitesi’nde alan Acemoğlu, yüksek lisans ve doktora derecelerini ise bu dalda en prestijli okullardan olan Londra Ekonomi Okulu’ndan aldı. Acemoğlu, 1993’te ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde ders vermeye başladı. MIT’deki akademik kariyerinin ilk yıllarında, iktisat alanındaki tarihi yayınlardan biri olan The Economic Journal’da yayınlanan bir çalışması ‘1996 Yılının En İyi Makalesi’ ödülünü aldı. Daron Acemoğlu, 2000 yılında profesörlüğe yükseldi. 2013 yılı T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, Sosyal Bilimler dalında Prof. Dr. Daron Acemoğlu’na verildi.