Literatürde “HR 62” koduyla bilinen ve kimyasal olarak tuhaflığı yeni  keşfedilen yıldızın, Güneş’ten 5 kat daha kütleli, 10 kat daha büyük, 2 kat daha  sıcak ve Dünya’dan yaklaşık bin 250 ışık yılı (12 katrilyon kilometre) uzaklıkta  olduğu tespit edildi.

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü  Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolgahan Kılıçoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada,  Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi’ne 2016 yılında bir bilimsel araştırma  projesi aracılığıyla teleskoplara takılan ve “tayfçeker” olarak isimlendirilen  bir teknoloji sayesinde yıldız ışığından küçük bir gökkuşağı oluşturabildiklerini  ve bu gökkuşağını inceleyerek onların doğalarına ilişkin çok sayıda bilgi elde  edebildiklerini bildirdi.

‘Ağır elementler yüksek oranda tespit edilebiliyor’

Fransa’daki Sorbonne Üniversitesinden doktora tez danışmanı olan Prof.  Richard Monier’in listesinde yer alan 100 şüpheli cismi iki yıl boyunca proje  gecelerinde akşamdan sabaha kadar gözlemlediğini dile getiren Kılıçoğlu,  gözlemlerinin ardından cisimlerden birinin bilim dünyasında pek çok ilki  barındıran “kimyasal tuhaf” bir yıldız olduğunu keşfettiğini açıkladı.

Kılıçoğlu, keşfini yaptığı tuhaf yıldıza ilişkin şu bilgileri verdi:

“Yıldızlar, genelde kütlece yüzde 73 oranında hidrojen, yüzde 25  oranında helyum, geri kalan yüzde 2’lik küçük kısımda ise diğer elementlerden  oluşuyor. Ancak ‘kimyasal tuhaf’ olarak adlandırılan ve evrende örnekleri az  sayıda bulunan bazı yıldızların yüzeylerinde bol olması beklenmeyen krom, mangan,  fosfor, baryum ve civa gibi bazı ağır elementler yüksek oranda tespit  edilebiliyor.

Keşfettiğimiz yıldız, daha önce tanımlanan kimyasal tuhaf yıldızlarla  karşılaştırıldığında farklı bir özelliğe sahip. Genellikle bu sıcaklığa sahip  kimyasal tuhaf yıldızlar çapları Güneş ile kıyaslanabilir olan cüce yıldızlarda  bulunabiliyordu. Ancak kimyasal tuhaf olduğunu keşfettiğimiz yıldız, öncekilerden  farklı olarak hem sıcak hem de dev olma özelliğine sahip. Bu özellikleri ile  evrende benzerine çok nadir rastlanabilecek bir yıldızın doğasını  rasathanemizdeki cihazlarla su yüzüne çıkartmış olduk.”

90 milyon yıl yaşında olduğunu tahmin ettikleri tuhaf yıldızın, kütle  olarak Güneş’in kütlesinin 5 katı, çap olarak ise Güneş’in kabaca 10 katı  büyüklüğünde olduğu bilgisini veren Kılıçoğlu, “Yüzeyinin sıcaklığı Güneş’in  sıcaklığı olan 5 bin 500 derecenin iki katından fazla ve 12 bin derecede, yani  oldukça sıcak ve mavi renkli bir yıldız. Ayrıca, Güneş’in uzaya yaydığı ışınımdan  2 bin 100 kat daha fazla ışınım yayıyor. Dünya’ya ise bin 250 ışık yılı, yani 12  katrilyon kilometre uzaklıkta.” dedi.

“Yeni teoriler geliştirilecek”

Dev yıldızın teorilerin çok fazla öngörmediği bir bölgede bulunduğuna  işaret eden Kılıçoğlu, “HR 62 kodlu kimyasal tuhaf olduğu keşfedilen yıldızın,  yıldızlara ilişkin yeni teorilerin geliştirilmesinde anahtar bir rol oynayacağını  düşünüyorum.” diye konuştu. Daha önce kendisinin de birlikte çalıştığı, yıldızlardaki kimyasal  tuhaflıklara ilişkin teorilerin bir bölümünü ortaya atan Kanada ve Fransa’daki  önemli bilim insanları tarafından buluşun heyecanla karşılandığını belirten  Kılıçoğlu, bu şekilde mevcut yıldız teorilerinde bazı değişikliklere gitmelerinin  gerekebileceğini ifade etti.

Kılıçoğlu, “Tuhaf olduğunu keşfettiğimiz yıldız, öne sürülen  teorilerle tam olarak uyuşmuyor. Keşfimiz, uzayda daha önce bilinmeyen sırların  aydınlatılması açısından bir adım olarak değerlendirilebilir. Bu sebeple bilim  dünyasında yeni heyecanlar yarattı.” diye konuştu.

Paris Sorbonne Üniversitesinde yapılan bir konferansa katılan diğer  bilim insanlarının ilk sonuçları açıklanan yıldızı ilgi çekici bulduklarını,  ayrıca bu tebliğe ek olarak uluslararası bir yayınla keşfi bilim dünyasına  duyurduklarını dile getiren Kılıçoğlu, şöyle konuştu:

“Daha önce tuhaf olduğunu keşfettiğimiz başka bir yıldız daha oldu. O  da ilginç özelliklere sahipti. Ancak daha önce az sayıda da olsa benzerlerinin  varlığı keşfedilmişti. Adı ‘HR 8844’ olan bu yıldıza ilişkin yaptığımız çalışma  kısa sürede önemli atıflar aldı. Kanada’da bir gözlemevindeki araştırmacılarla  kurulan bir ortaklık çerçevesinde yıldıza ilişkin yeni gözlem verileriyle daha  ayrıntılı analizler yaparak yeni keşfettiğimiz tuhaf yıldız üzerine bir çalışma  daha hazırlamaktayız.”

“Başarılı çalışmalar, yeni teknolojilerle devam edecek”

Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan İbiş ise keşfe ilişkin  yaptığı değerlendirmede, astronomi bölümünün ve bununla entegre çalışan  rasathanenin üniversitenin gurur duyduğu birimlerinden biri olduğunu ifade  etti.

Uluslararası iş birliği ve çalışma yönünden öncü çalışmalar yapan  bölümde her yıl önemli başarılara imza atıldığını dile getiren İbiş, “2 yıl önce  yeni bir gezegen keşfeden Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü öğretim  elemanlarımız, yakın zamanda da iki yıldızı uluslararası arenada keşif  listelerine eklediler. Üniversitemizin Türkiye ve dünyada ses getiren, astronomi  ve uzay ile ilgili başarılı çalışmalarına rasathanemizde sağladığımız yeni  teknoloji ile artarak devam edeceğine inanıyorum.” dedi.